Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233). Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 146)....
Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233). Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 146)....
Menfi tespit davasında öncelikli olarak bir alacağın varlığının tartışıldığı ve davanın devamı sırasında cebri icra tehdidi altında ödeme yapılması durumunda menfi tespite ilişkin talebin istirdat talebine dönüşmesi kuvvetle muhtemel olduğu , alacak ve tazminat ilişkin istirdat taleplerinin arabuluculuk dava şartına tabi olduğu tartışmadan varestedir....
Menfi tespit davasında öncelikli olarak bir alacağın varlığının tartışıldığı ve davanın devamı sırasında cebri icra tehdidi altında ödeme yapılması durumunda menfi tespite ilişkin talebin istirdat talebine dönüşmesi kuvvetle muhtemel olduğu , alacak ve tazminat ilişkin istirdat taleplerinin arabuluculuk dava şartına tabi olduğu tartışmadan varestedir....
Şti arasında akdedilen 31/01/2006 tarihli finansal kiralama sözleşmesinin ve kira ödemelerine karşılık düzenlenen bonoların müvekkili tarafından kefil sıfatıyla imzalandığını, ayrıca müvekkili adına kayıtlı bir taşınmazın davalı lehine ipotek edildiğini, müvekkilinin asıl borçlu şirketteki hisselerini 13/09/2006 tarihinde 3.şahsa devrettiğini ve ipoteğin fekki talebinde bulunduğunu, ancak talebinin kabul edilmediğini, davalı ... şirketi tarafından asıl borçlu ve müvekkili aleyhine ödenmemiş kira bedelleri ile ilgili olarak 2 adet bonoya dayalı 26.258,00 TL asıl alacak talebi ile... 7.İcra Müdürlüğü'nün 2009/25969 esas sayılı dosyasından icra takibi başlatıldığını, davalı tarafından ayrıca ipoteğe bağlı olarak bu kez 295.400,00 TL asıl alacak talebi ile... 10.İcra Müdürlüğü'nün 2010/159 esas sayılı dosyasından ipotekli takip başlatıldığını, müvekkilinin talebi üzerine gönderilen hesap özeti incelendiğinde, davalı tarafından, ''dava ve icra gideri'' adı altında 234.286,17 TL ipotek ile...
-TL.lık çek ve senedin teminat olarak teslim edildiğini, factoring sözleşmesine konu tüm çeklerin ödendiğini, davalının teminat olarak aldığı çekleri iade etmeyip, 2001/10003, 2001/10000, 2001/10063, 2001/10064 ve 2001/10074 sayılı dosyalardan takibe koyduğunu, factoring şirketinin sözleşmenin tarafı olan firmanın çek ve senetlerini factoring işlemine tabi tutamayacağını ileri sürerek müvekkillerinin davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevabında, davacıların 67.000.000.000.-TL. gerçek borcu bulunduğunu, 15.5.2001 tarihinde borcun ödenmemesi halinde protokolde yazılı çek ve senetlerin takibe konu edileceğinin hükme bağlandığını, takibin sözleşmeye uygun olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir....
Bu durumda, taraflarca geçersiz sözleşmeye dayanılarak menfi ve müspet zarar talep edilemeyip, sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanılarak tarafların birbirlerine verdikleri, talep edilebilecektir. Mahkemece, geçersiz sözleşmeye dayalı menfi ya da müspet zarar oluşamayacağı hususu dikkate alınmadan, davacının menfi ve müspet zararı adı altında tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca davalı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile Hukuk Muhakemeleri Kanununun 373/1. maddesi gereğince temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yerel mahkeme hükmünün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, karardan bir örneğin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE, 21.06.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Davacı, mecurun 31.12.2007 tarihinde tahliye edildiğini, davalının bu tarihten kira dönemi sonuna kadar olan dönem için tahsil ettiği kira bedeli yönünden sebepsiz zenginleştiğini ileri sürerek, bu döneme tekabül eden 6.685,57 YTL’nin istirdadı istemiyle eldeki davayı açmış,davalı davacının sözleşmeye aykırı davranarak kira bedellerini ödemediğinden sözleşmenin 10.maddesi uyarınca muaccel hale gelen kira bedellerini tahsil ettiğini savunmuştur. Mahkemece davacının tahliye tarihini belgelendirmek suretiyle tahliyeden sonraki kesinleşen alacak için ilgili mahkemede menfi tespit davası açması gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişsede davacının işbu davadaki talebi 31.12.2007 tarihinden sonraki kira bedelleri yönünden menfi tespit istemini de içermektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/886 Esas KARAR NO : 2023/867 DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 15/06/2021 KARAR TARİHİ : 19/09/2023 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 20/09/2023 Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dilekçesinde özetle; Müvekkili ... ile davalı şirket arasında ... plakalı aracın 1 yıl süre ile kiralanması konusunda anlaşma imzalandığını, kira bedeli olarak 36.000-TL depozito olarak da 1000-TL olmak üzere toplam 37.000-TL davalı şirkete sözleşmenin imzalanması sırasında peşin olarak ödendiğini, sözleşmeye konu aracın 22/06/2020 tarihinde seyir halindeyken arızalandığını ve çekici marifetiyle davalı şirkete teslim edildiği, sözleşmeye göre kira süresi boyunca aracın bakım ve onarımının davalının şirkete ait olduğu, gerekli bakım ve onarımın davalı şirket tarafınca özenli bir şekilde yapılmadığından aracın arızalandığını, aracın davalı şirketçe teslim alındığı tarih olan...
Kefalet limitinin 55.000-TL olmasına rağmen, takipteki asıl alacak 58.494 TL olarak gösterilmiştir. Nitekim hükme esas alınan bilirkişi raporunda da tespit edilen bu husus göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Öte yandan asıl borçlu hakkında rehnin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan 23.06.2009 tarihli icra takibi sırasında 24.12.2009 tarihinde 34.731 TL tahsilat yapılmıştır. Kefil olan davacı hakkında başlatılan 14.09.2009 tarihli ilamsız icra takibinde, “tahsilde tekerrür olmamak üzere” kaydı bulunmadığı gibi, söz konusu tahsilatın yapıldığı 24.12.2009 tarihinden sonra davacıya uygulanan hacizde ve üçüncü kişilere gönderilen haciz ihbarnamelerinde, 34.731 TL’nin borçtan mahsup edilmediği ve tahsilat yapılmamış gibi icra takip işlemlerinin yürütüldüğü dosya içeriğinden ve bilirkişi raporundaki hesaplamalardan anlaşılmaktadır. Menfi tespit davası da bu uygulamanın hatalı olduğu iddiasına dayalı olarak açılmıştır....
