- KARAR - Davacılar vekili, müvekkillerinin murisi ile davalı yüklenici ... arasında düzenlenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, arsa sahibine ait dairelerin sözleşmede belirlenen sürede teslim edilmediğini, yüklenicinin, kaçak ve ruhsatsız inşaat yaptığından sözleşmenin ifasının mümkün olmadığını, arsa payının müvekkillerince yükleniciye devredildiğini, diğer davalıların da yükleniciden arsa payı satın aldıklarını ileri sürerek, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine, yüklenici ve diğer davalıların tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında müvekkilleri adına tesciline, kaçak yapının kal'ine, davalıların taşınmaza vak'i müdahalelerinin men'ine ve taşınmazdan tahliyelerine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ya da iptali davası "olağanüstü tasarruf" niteliğinde olduğundan, TMK'nın 692. maddesi uyarınca, davanın sözleşmenin tarafı olan tüm arsa sahiplerine ve sonradan el değiştirmişse tüm tapu paydaşlarına karşı açılması veya tüm paydaşların davacı ve davalı safında bulunması, davacı ve davalılar dışında kalan diğer paydaşlar varsa bu kişi yada kişilerin zorunlu dava arkadaşı sıfatı bulunduğu dikkate alınarak, HMK'nın 59. ve 60. madde hükümleri de gözetilerek, davacı tarafa bu kişileri davaya dahil etmesi için süre verilmesi gerekir....
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, bünyesinde gayrimenkul satış vaadi ve eser sözleşmesini barındıran bir sözleşmedir. Bu sözleşmede arsa sahibi, sözleşmeye uygun koşullarda arsasını yükleniciye teslim etmek; yüklenici kendisine karşı edimini yerine getirdiğinde ise yükleniciye bırakılan bağımsız bölümlerin tapusunu ona devretmek ile yükümlüdür. Sözleşmenin diğer tarafı olan yüklenicinin edim borcu ise sözleşmede kararlaştırılan koşullarda binayı yapıp arsa sahibine teslim etmektir. Aynı zamanda arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ani edimli bir sözleşmedir. Ani edimli sözleşmenin kural olarak geriye etkili feshi ve tasfiyesi mümkündür. Geriye etkili fesihte sözleşmenin tarafları verdiklerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler....
-K A R A R- Davacılar vekili, davalı arsa sahibi ile müvekkilleri arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, buna göre müvekillerinin masraf yaptığını, ancak davalıdan kaynaklanan sebeplerle sözleşmeyi ihtar göndererek haklı nedenle feshettiklerini ileri sürerek, kâr mahrumiyeti ve yapılan masrafların tahsilini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, bozma ilamı ve tüm dosya kapsamından, davalı arsa sahibinin sözleşme konusu taşınmazlarda inşaat yapımı için dava dışı yüklenici ile dava tarihinden sonra arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzaladığı, böylece dava tarihinde taraflar arasındaki sözleşmenin feshi için iradelerinin birleşmediği, dava tarihinde sözleşmenin ayakta olduğu, ayrıca davalıya atfedilebilecek bir kusur da bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacılar vekilince temyiz edilmiştir....
Bu sözleşme hükümleri incelendiğinde, ....., dava dışı arsa sahipleri ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri yapacak, ...'nin arsa sahipleri ile yaptığı sözleşmeye konu binaları imal edecektir. Bu saptama nazara alındığında, taraflar arasındaki sözleşme, “Adi Ortaklık Sözleşmesi” olup, mahkemece, hatalı değerlendirme yapılarak, taraflar arasındaki sözleşmenin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi olduğu ve resmi şekle tabi olduğu gerekçesine yer vermiştir. TBK'nın adi ortaklığa ilişkin 620 ve onu izleyen maddeleri gereğince adi ortaklığın kurulabilmesi için yazılı şekil gerekli olmayıp, adi ortaklık sözleşmesi sözlü olarak da yapılabilir....
Bu nedenle sözleşme konusu taşınmaz üzerine arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılabilmesi tüm paydaşlarca ya da yetkili temsilcilerince sözleşmenin imzalanmış olması veya yapılan sözleşmeye "onay" verilmesine bağlıdır.Somut olayda, yüklenici kooperatif ile davacı arsa sahipleri arasında 09.03.1998 tarihinde düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalanmış olmakla birlikte, sözleşme konusu olan 2071 parselde davacılar dışında birçok hissedar bulunduğu, ifraz işlemi ile çok sayıda parsel oluştuğu ancak, diğer paydaşlarla sözleşme yapıldığı veya sözleşmeye katılımlarının veya muvafakatlerinin sağlandığı iddia edilip kanıtlanamamıştır....
in arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince yüklendiği ediminin ifasında “borçlu temerrüdüne” düşmüş bulunması sebebiyle arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshinin istendiği açıklıkla anlaşılmaktadır. Tüm davacıların 23.12.1992 tarihli arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshine karar verilmesi istemine ilişkin davalarının kabulü gerekirken; davacılar Necla Sözer ile ...'nın sözleşmenin feshine karar verilmesi istemlerinin reddine karar verilmesi doğru olmadığı gibi; tapu iptâli ve tescili davalarının da reddi doğru olmamıştır....
Dava dilekçesinde Arsa Payı Karşılığı İnşaat Yapım Sözleşmesi'nin feshi açıkça talep edilmemişse de, bu sözleşme gereğince devredilen tapu kayıtlarının iptâl ve tescili talep edildiğinden kat karşılığı inşaat sözleşmesinin de feshinin talep edildiğinin kabulü gerekir. Sözleşmenin feshi davasında da sözleşmenin taraflarının yer alması zorunludur. Taraf sıfatı da dava şartı olduğundan mahkemeler ve görevi gereği temyiz halinde Yargıtayca kendiliğinden gözetilir. Dosyada yer alan ve davalılara yapılan tapu devrinin dayanağı olduğu anşılan ... 3. Noterliği'nin 18.06.2009 gün 2592 yevmiye nolu Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi ve Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi'nde yüklenici olarak...Ltd. Şti. yüklenici olarak yer almakta olup, davada taraf olarak gösterilmemiştir....
Gerçekten davacı davalı yararına konulan şerhin dava dışı yüklenici ile yapılan arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesine istinaden konulduğunu ancak sözleşmenin mahkeme hükmü ile geriye etkili feshedildiğini, kayıtta şerhin kalmasının bir anlamı bulunmadığını ... sürerek dava açmıştır. Dosyada yer alan bilgi ve belgelerden 16.12.1996 günlü davacılar ile dava dışı yüklenici arasındaki arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin mahkeme hükmü ile feshedildiği, hükmün 19.6.2007 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. Sözleşmenin geriye etkili olarak fesih edilmesi o sözleşmenin hiç yapılmamış olması sonucu doğurur. Kısaca geriye etkili fesihte artık ne yüklenici ne de ondan temlik işlemi ile bağımsız bölüm alan kişi arsa sahiplerinden ayın (bağımsız bölüm) isteyemez....
Gerçekten davacı davalı yararına konulan şerhin dava dışı yüklenici ile yapılan arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesine istinaden konulduğunu ancak sözleşmenin mahkeme hükmü ile geriye etkili feshedildiğini, kayıtta şerhin kalmasının bir anlamı bulunmadığını ... sürerek dava açmıştır. Dosyada yer alan bilgi ve belgelerden 16.12.1996 günlü davacılar ile dava dışı yüklenici arasındaki arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinin mahkeme hükmü ile feshedildiği, hükmün 19.6.2007 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. Sözleşmenin geriye etkili olarak fesih edilmesi o sözleşmenin hiç yapılmamış olması sonucu doğurur. Kısaca geriye etkili fesihte artık ne yüklenici ne de ondan temlik işlemi ile bağımsız bölüm alan kişi arsa sahiplerinden ayın (bağımsız bölüm) isteyemez....
