yasağı olduğunu, işçinin rekabet yasağı, iş sözleşmesinin bitmesiyle başladığını, nitekim hizmet ilişkisi içerisindeki sadakat yükümlülüğü, hizmet ilişkisinin bitimi ile birlikte rekabet yasağına dönüşecek ve işçinin yükümlülüğü rekabet yasağı şeklinde adlandırılacağını, Rekabet yasağı ise yine Türk Borçlar Kanunu’nun 444....
Dava, davalı işçi ile yapılan rekabet yasağı sözleşmesinin ihlaline dayanan cezai şart alacağı için başlatılan ilamsız icra takibine yapılan itirazın iptali davasıdır. Davacılar davalının iş sözleşmesi ekindeki rekabet yasağı sözleşmesinin ihlal ettiğinden bahisle davalının icra takibine yaptığı itirazın iptalini talep etmişlerdir. Dosyada mübres sözleşmenin incelenmesinden davacı ...Gayrimenkul Yatırım ve Yönetim Danışmanlık İnş. Tur. Gıda San. Tic. Ltd....
nun, davacı ile imzaladığı rekabet yasağı hükmünde yapılan sınırlamalara göre bu hükmün geçerli olduğu, davalının davacıyla olan iş akdini feshettikten sonra (rekabet hükmündeki 12 aylık süre içinde) daha önceden davacı şirket bünyesinde iken işyeri hekimliği hizmeti verdiği davalı şirkette işyeri hekimi olarak göreve başlamasının (ve bunun sonucu olarak davalı şirketin de davacı ile olan sözleşmesini feshetmiş olmasının), başka bir şirket adı altında da olsa aralarındaki rekabet yasağı maddesindeki "...gerek kendisi gerek 3.kişilerin nam ve hesabına.." şeklindeki açık hüküm uyarınca rekabet yasağına aykırılık teşkil edeceği anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, mahkemece öncelikle davalı ...'nun iş akdini feshinin tartışılması gerekmektedir. Taraflar arasındaki rekabet yasağına dair hükümde "fesih hangi nedenle olursa olsun" denilmiştir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, toplanan deliller ve dosya kapsamına göre, davaya konu rekabet yasağı hükmünde sadece bir il yada bölgesel olarak sınırlı olarak değil, davanın çalışma hürriyetini ortadan kaldıracak şekilde davalının iş bu imkanının yoğun olduğu tüm Marmara bölgesini kapsar şekilde rekabet yasağı kapsamına alındığı, bu çerçevede rekabet yasağı hükmünün TBK 445/1 hükmü gereğince sözleşmenin yer bakımından geçersiz olduğu, 6098 sayılı yeni Türk Borçlar Kanunu (BK) bu noktada, özellikle süre konusunda açık bir hüküm içermektedir. Yeni BK m.445 hükmüne göre, " Rekabet yasağı, (...) suresi, özel durum ve koşullar dışında iki yılı aşamaz."...
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece yapılan yargılama, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; "... davalının, davacı şirkette, 14.04.2014 tarihinde işe başladığı, işe girerken 14.04.2014 tarihli iş sözleşmesini ve rekabet yasağı sözleşmesini imzaladığı, iş sözleşmesinin 10. Maddesinde rekabet yasağına ilişkin hükümlerin konulduğu, sözleşmesinin 10/b maddesinde rekabet yasağını kapsayan hallerin ortaya konulduğu, rekabet yasağı süresinin 3 yıl ve tüm Türkiye coğrafi sınırları içerisinde geçerli olduğu hükmüne yer verildiği, sözleşmenin 10/g maddesinde cezai şart tutarının 25.000 EURO olarak belirlendiği, yine rekabet yasağı sözleşmesinin 2. Maddesinde benzer rekabet yasağı düzenlemesine yer verilerek 7. Maddesinde aynı miktarda cezai şarta yer verildiği, davacı şirketin reklam bölümünde yönetici pozisyonunda çalışmakta iken 08.07.2015 tarihinde istifa ederek işten ayrıldığı, 01.09.2015 tarihinde .... Ltd. Şti....
Buna göre rekabet yasağı sözleşmesinden söz edilebilmesi için ilk olarak işçinin fiil ehliyetine sahip olması ve iş sözleşmesinin kurulması sırasında veya iş ilişkisi devam ederken işçinin sözleşmenin sona ermesinden sonra rekabet etmeyeceğine ilişkin bir hükmün yazılı olarak iş sözleşmesine konulması veya bu konuda ayrı bir sözleşmenin (rekabet yasağı sözleşmesi) yapılması gerekmektedir.(Bkz. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 2020/11-670 Esas, 2022/1544 Karar sayılı kararı) Dosyadaki belgelere, kararın dayandığı delillerle, usul ve yasaya uygun gerektirici nedenlere göre, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, taraflar arasında davalı işçinin sözleşmenin sona ermesinden sonra rekabet etmeyeceğine ilişkin yazılı bir sözleşme bulunmadığı, inceleme konusu kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından, davacı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf kanun yolu başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir....
Bilirkişi 24/01/2022 tarihli raporu ile özetle; Davacı ve Davalı taraflar arasında 22.05.2015 tarihli imzalanan iş sözleşmesinde davalı üzerine getirilen bir rekabet yasağı düzenlemesinin bulunduğu; söz konusu rekabet yasağı kapsamında getirilen yükümlülüklerin konu, yer ve süre itibarıyla ya iki yıllık süreyi aştığı ya da belirsizlikler içerip sınırsız bir yasaklama nitelikleri taşıdığı ve bu haliyle geçerli olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı, İşçi ve işveren arasındaki rekabet yasağı iş sözleşmesinin gerek devamında gerek taraflar arasındaki sözleşme sona erdikten sonra mevcut olan bir yükümlülüktür....
İş sözleşmesi devam ederken işçinin sadakat borcu gereği zaten rekabet yasağı bulunduğundan bu konuda ayrı bir anlaşmanın varlığına gerek yoktur. Rekabet yasağının ihlali halinde işveren, iş sözleşmesine aykırı davranıştan ötürü sözleşmeyi haklı nedenle feshedebileceği gibi, varsa zararının tazminini de isteyebilecektir. Türk Borçlar Kanunu'nun rekabet yasağının sona ermesini düzenleyen 447.maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması halinde rekabet yasağının sona ereceği düzenlenmiş olup, haklı fesih müessesesinin iş hukuku ilkeleri çerçevesinde ticaret mahkemesince değerlendirilmesinin güçlüğü ortadadır. Uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan Türk Borçlar Kanununun 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan cezai şartın tahsiline ilişkin davalarda iş mahkemeleri görevlidir....
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalı işçinin imzaladığı “Rekabet Yasağı Sözleşmesi”ne aykırı olarak davacı yanındaki işinden ayrıldıktan sonra davacı ile aynı iş kolunda faaliyet gösteren dava dışı şirkette satın alma uzmanı olarak çalıştığı, rekabet yasağı sözleşmesini ihlal ettiği, rekabet yasağı sözleşmesinin koşullarına uygun olarak düzenlendiği ve geçerli olduğu, ancak TBK'nın 445. maddesine göre belirlenen cezai şartın 2.100,00 TL net maaş alan davalı için fahiş olduğu, davacının rekabet yasağı sözleşmesinin davalı tarafından ihlal edilmesi nedeniyle davacının herhangi bir zarar gördüğünün sabit olmadığı hususu da dikkate alınarak cezai şartın takdiren 1/2 oranında indirilmesi gerektiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, 25.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir....
Rekabet yasağı maddesinin geçerli olup olmadığı konusunda incelenmesi gerekirken rekabet yasağı maddesinin yasal kriterlere uygun olup olmadığı hakkında yeterince inceleme yapılmadığını, TBK 420/1 maddesi uyarınca hizmet sözleşmelerine sadece işçi “aleyhine” konulan ceza koşulu geçersiz olduğunu, dava konusu rekabet yasağı maddesi incelendiğinde sadece işçi aleyhine ceza koşulu getirildiği işverene (davacı) bir yükümlülük getirilmediğini, Davacı tarafından 37 personele karşı aynı rekabet yasağı maddesinden dolayı İstanbul Anadolu Mahkemelerinde 37 adet dava açıldığını, Bu davalarda biri İstanbul BAM 14. Hukuk Dairesi 2018/1193 E 2019 /802 sayılı kararı ile kesinleştiğini, İstanbul BAM 14....
