Dolayısıyla rödövans sözleşmesi rödövansçının bağımsızlığını ve inisiyatifini tamamen ortadan kaldıracak şekilde düzenlenemez. Rödövans sözleşmesinde, asgari üretim miktarı ile ton başına verilecek ücretin belirlenmesi hukuki ilişkiyi rödövans olmaktan çıkarmaz. Rödövans sözleşmesinde rödövansçı istediği kadar işçi alıp çıkartabilir, kanunlara aykırı olmamak şartıyla üretim sürecini istediği gibi yönetebilir, vardiyalar oluşturabilir, çalışma şartlarını belirleyebilir. Rödövansta önemli olan belirli nitelikte ve miktardaki madenin belirli zaman dilimleri içinde çıkartılarak istenilen yerlere sevkini yapmaktır. Somut davada davacının, davalı Balçınlar Madencilik Ltd. Şti.’ye ait işyerinde çalıştığı sabittir. Dosyaya sunulmuş olan, davalılar TTK Genel Müdürlüğü ile Balçınlar Madencilik Ltd. Şti. arasında imalanmış, 8 nolu maden sahasının rödövans karşılığı Balçınlar Madencilik Ltd. Şirketine işlettirilmesine ilişkin sözleşmenin ikinci maddesinde sözleşme konusu tanımlanmıştır....
Davalı KÖMÜR İŞLETMELERİ A.Ş vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece davalılar arasındaki ilişkinin asıl işveren-alt işveren ilişkisi olarak tanımlandığını, ancak davalılar arasındaki ilişkinin rödövans sözleşmesi-hasılat kira ilişkisi olduğunu, davalının sadece Maden Kanunu'ndan kaynaklanan yükümlülükleri kapsamında kontrol mühendisi ve kantar memuru çalıştırdığını, müvekkili şirkete bir takım denetleme ve kontrol yetkisi verilmesinin asıl-alt işveren sözleşmesi olarak kabulüne sebep olamayacağını, ruhsat sahibinin kontrol ve denetleme yetkisinin rödövans sözleşmesi için gerekli ve hatta zorunlu kabul edilmesi gerektiğini, asıl iş-yardımcı iş şartının oluşmadığını, sahada kiracı olan kişilerin çalıştırdığı işçilerin işe alınmasında işin kontrolünde davalı şirketin yetki ve sorumluluğu bulunmadığını, davada davalı şirkete husumet yöneltilemeyeceğini, emsal Yargıtay kararlarında rödövans sözleşmesinin niteliğinin hasılat kirası olarak ifade edildiğini ve rödövans sözleşmesiyle çalışan...
Davalı KÖMÜR İŞLETMELERİ A.Ş vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece davalılar arasındaki ilişkinin asıl işveren-alt işveren ilişkisi olarak tanımlandığını, ancak davalılar arasındaki ilişkinin rödövans sözleşmesi-hasılat kira ilişkisi olduğunu, davalının sadece Maden Kanunu'ndan kaynaklanan yükümlülükleri kapsamında kontrol mühendisi ve kantar memuru çalıştırdığını, müvekkili şirkete bir takım denetleme ve kontrol yetkisi verilmesinin asıl-alt işveren sözleşmesi olarak kabulüne sebep olamayacağını, ruhsat sahibinin kontrol ve denetleme yetkisinin rödövans sözleşmesi için gerekli ve hatta zorunlu kabul edilmesi gerektiğini, asıl iş-yardımcı iş şartının oluşmadığını, sahada kiracı olan kişilerin çalıştırdığı işçilerin işe alınmasında işin kontrolünde davalı şirketin yetki ve sorumluluğu bulunmadığını, davada davalı şirkete husumet yöneltilemeyeceğini, emsal Yargıtay kararlarında rödövans sözleşmesinin niteliğinin hasılat kirası olarak ifade edildiğini ve rödövans sözleşmesiyle çalışan...
İşyeri Devir Protokolü ile iş sözleşmesinden doğan tüm hak ve borçları devir aldığı, müvekkil şirketin "işveren" sıfatı bulunmadığından husumet yönünden davanın reddi gerektiği, davacının çalıştığı işyeri Rödövans Sözleşmesi ile diğer davalıya devredildiği, Maden Kanunu ek md. 7/3 "Maden ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmelerinde, bu alanlarda yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki sorumluluklar rödövansçıya aittir....
Dolayısıyla rödövans sözleşmesi rödövansçının bağımsızlığını ve inisiyatifini tamamen ortadan kaldıracak şekilde düzenlenemez. Rödövans sözleşmesinde, asgari üretim miktarı ile ton başına verilecek ücretin belirlenmesi hukuki ilişkiyi rödövans olmaktan çıkarmaz. Rödövans sözleşmesinde rödövansçı istediği kadar işçi alıp çıkartabilir, kanunlara aykırı olmamak şartıyla üretim sürecini istediği gibi yönetebilir, vardiyalar oluşturabilir, çalışma şartlarını belirleyebilir. Rödövansta önemli olan belirli nitelikte ve miktardaki madenin belirli zaman dilimleri içinde çıkartılarak istenilen yerlere sevkini yapmaktır. Rödövans sözleşmesi maden ruhsatının devri anlamına gelmediğinden, devir sözleşmesinin Maden İşleri Genel Müdürlüğünde yetkili memur huzurunda yapılması zorunluluğu yoktur. Maden ruhsat sahibi ile (madenci) ile rödövansla sahayı işletecek olan (rödövansçı) rödövans sözleşmesini isterlerse adi yazılı şekilde, isterlerse noterde düzenleme şeklinde yapabilirler....
-İş bu davada iddiamız davalılar arasında yapılan sözleşmenin rödövans sözleşmesi olmadığı ve kurulan ilişkinin rödövans değil asıl-alt işveren ilişkisi olduğudur. -Davalılar arasında imzalanmış olan sözleşme rödövans ilişkilerinde bulunması gereken şartları taşımamaktadır. Bu ilişki rödövans ilişkisi gibi gözükmekte ise de mahkemenin kabulünün aksine yapılan sözleşme rödövans sözleşmesi değildir. Yargıtay 9.Hukuk Dairesi Onursal Başkanı Sayın Osman Güven Çankaya'nın (Kamu Đ; C:13, S:3/2014 ) "Rödövans Alt İşverenlik Sözleşmesi Midir? " başlıklı makalesinde bir sözleşmenin rödövans olabilmesi için kabul edilen şartlar Yargıtay 22. Hukuk Dairesi Kararlarında ve pek çok hukuki makalede de aynen kabul edilmiştir. -Yargıtay 9.Hukuk Dairesi Onursal Başkanı Sayın Osman Güven Çankaya'nın Kamu Đ; C:13, S:3/2014 yayınlanmış olan "Rödövans Alt İşverenlik Sözleşmesi Midir?...
Bakanlık izni alınmadan yapılan rödövans sözleşmesi ile ilgili yaptırım Kanunda özel olarak düzenlenmiştir. Maden Kanunu'nun Ek 7. maddesinin birinci fıkrasına göre “Ruhsat sahipleri ile üçüncü kişiler arasında rödövans sözleşmeleri Bakanlığın iznine tâbidir. İzin alınmaksızın yapılan rödövans sözleşmesi ile yürütülen madencilik faaliyetleri durdurulur”. 24/06/2010 tarihinde yürürlüğe giren 5995 sayılı Kanun ile Maden Kanunu’na eklenen Ek Madde 7'de “Maden ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmelerinde, bu alanlarda yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki sorumluluklar rödövansçıya aittir. Ancak bu durum ruhsat sahibinin Maden Kanunundan doğan sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.” hükmü düzenlenmiştir....
Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği'ne göre, maden işletme ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmı veya tamamı için üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmeleri ve bu sözleşmelerde yapılan değişiklikler, tarafların talebi halinde devir ve intikal işlemlerinde bilgilendirme amacıyla maden siciline şerh edilir. Tarafların birlikte rödövans sözleşmesinin iptalini talep etmeleri halinde de bu kayıtlar terkin edilir. Maden İşleri Genel Müdürlüğü hiçbir şekilde rödövans sözleşmelerine taraf değildir. Rödövans verenin borcu maden işletme iznini rödövansçıya belli bir süre için devretmektir. Maden işletme hakkına sahip olan kişiden belirli bir süreliğine işletme iznini alan rödövansçı da bunun karşılığında rödövans bedeli denen bir payı işletme iznini devreden kişiye vermektedir. Rödövans karşılığı kömür veya diğer cevherlerin üretimini yapan maden işletmelerinde ruhsat sahibine ödenen rödövans paylarının, çeşitli ödeme biçimleri söz konusu olabilmektedir....
Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği'ne göre, maden işletme ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmı veya tamamı için üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmeleri ve bu sözleşmelerde yapılan değişiklikler, tarafların talebi halinde devir ve intikal işlemlerinde bilgilendirme amacıyla maden siciline şerh edilir. Tarafların birlikte rödövans sözleşmesinin iptalini talep etmeleri halinde de bu kayıtlar terkin edilir. Maden İşleri Genel Müdürlüğü hiçbir şekilde rödövans sözleşmelerine taraf değildir. Rödövans verenin borcu maden işletme iznini rödövansçıya belli bir süre için devretmektir. Maden işletme hakkına sahip olan kişiden belirli bir süreliğine işletme iznini alan rödövansçı da bunun karşılığında rödövans bedeli denen bir payı işletme iznini devreden kişiye vermektedir. Rödövans karşılığı kömür veya diğer cevherlerin üretimini yapan maden işletmelerinde ruhsat sahibine ödenen rödövans paylarının, çeşitli ödeme biçimleri söz konusu olabilmektedir....
Köyünde bulunan ... erişim nolu sahada %8 rödövans karşılığında demir üretimi yapılacağının kararlaştırıldığını ancak ilgili rödövans sözleşmesinin işleme konulmadığını, sözleşmeden dolayı hiç bedel ödenmediğini, sözleşme yapıldıktan sonra sahanın işletmeci tarafından atıl durumda bırakılıp işletilmediğini ve verimliliğinin tahrip edildiğini, mevzuattan kaynaklanan yükümlülüklerin de yerine getirilmediğini belirterek sözleşmenin devamında hukuki yarar kalmadığından Elbistan 1. Noterliği'nin 21.05.2012 tarih ve ... yevmiye nolu fesihnamesi ile rödövans sözleşmesinin feshedilmiş olduğunu tespitine, feshin usulen geçersiz sayılması halinde şartları oluştuğundan sözleşmenin feshine, davalının kiralananı haksız işgali nedeniyle müdahalenin men'i ile kiralananın tahliyesine karar verilmesini talep etmiştir....
