İş Mahkemesi Tarihi : 08.04.2015 No : 2012/263-2015/157 Dava, prime esas kazancın tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum ve şirket avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davacı, 06/11/2008-25/04/2012 tarihleri arasında müşteri temsilcisi olarak en son net 3.3300 TL ücret ile davalı işveren nezdinde çalıştığını belirterek gerçek ücret üzerinden prime esas kazancın tespitini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulü ile bilirkişi raporunda yapılan hesap doğrultusunda yazılı şekilde hüküm tesis edildi. Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin birinci fıkrasında, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
KARAR : Kabul Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen prime esas kazancın tespiti davasında davanın kabulüne dair verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü: I. DAVA Davacı, derece ve kademesinin tespiti ile bu derece ve kademe üzerinden hesaplanacak fark prime esas kazançlara göre yaşlılık aylığının arttırılması gerektiğinin ve miktarının yeniden tespitini istemiştir. II. CEVAP Davalı ... İl Özel İdaresi vekili; davanın reddini istemiştir. Davalı SGK Başkanlığı vekili; davanın reddini istemiştir. III....
Hukuk Dairesi No : Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir. İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı fer'i müdahil Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesince verilen kararın, fer'i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Hizmet tespiti davalarında bildirilmeyen hizmet ve prime esas kazancın belirlenmesi kanun gereğidir. Prime esas kazanç belirlenmeden hizmet tespiti yapılamayacağından feragat istemi geçersizdir. Buna göre prime esas kazanç tespiti yönünden verilen red kararı usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....
Bu primin tamamını işveren öder. d) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen öğrenciler ile (e) bendinde belirtilen kursiyerler için prim oranı prime esas kazançlarının % 1'idir. Kursiyerlerin prime esas günlük kazançlarının hesaplanmasında prime esas günlük kazanç alt sınırı dikkate alınır. Aday çırak, çırak ve meslekî eğitim gören öğrencilerin prime esas kazancı ilgili kanunlarında belirtilen şekilde uygulanır. e) Yaşlılık aylığı almakta iken bu Kanuna tâbi bir işte çalışanlara uygulanacak sosyal güvenlik destek primi oranı (a), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen prim oranlarının toplamı kadardır. Sigortalı ve işveren hissesi bu bentlerde belirtilen oranlardadır. f) Genel sağlık sigortası primi, kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına tâbi olanlar için 82 nci maddenin birinci fıkrasına göre hesaplanan prime esas kazancın % 12,5'idir. Bu primin % 5'i sigortalı, % 7,5'i ise işveren hissesidir....
Tespiti istenen miktar sınırı aşıyor olsa bile varlığı iddia edilen çalışmanın öncesine ve sonrasına ait yazılı delil başlangıcı sayılabilecek belgeler bulunuyorsa tanık dinletilmesi mümkündür. 506 sayılı Kanunun 78. maddesinde ve 5510 sayılı Kanunun 82. maddesinde prime esas günlük kazançların alt ve üst sınırlarının ne olacağı gösterilmiştir. Günlük kazancın alt sınırı HUMK’nun 288. maddesinde belirtilen sınırı aşıyorsa ücretin yazılı delille saptanması gereğinin pratikte bir önemi kalmayacaktır. Zira 506 sayılı Kanunun 78. maddesine göre, “....günlük kazançları alt sınırın altında olan sigortalılar ile ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden hesaplanır”. 82. madde de bu düzenlemeye paralel bir hüküm içermektedir. Ücretin alt sınırla tespit edilen miktardan fazla olması halinde ise günlük kazancın hesaplanmasında asgari ücret esas alınır....
Mahkemece davanın 1992-1994 tarihleri arasında davalı işveren yanında aralıklı olarak, 1994 tarihinden 05.07.2011 tarihine kadar aralıksız olarak çalıştığının ve son ücretinin 3700,00 TL olduğunun tespitini talep etmiş, Mahkemece, davacının hizmet tespiti talebi yönünden verilen hüküm yerinde ise de, prime esas kazancın tespiti yönünden 2011/7. ayı brüt ücretinin 2791.35 TL olarak kabulü ile, öncesine ait ücretlerin de asgari ücrete oranlaması yapılarak asgari ücretin 3,33 katı olduğunun kabul edilerek ilamda yazılı şekilde ücretlerin tespitine karar verilmesi isabetsizdir. 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
Somut durumda davacı 03.10.2013 ile 07.01.2014 tarihleri arasında davalı işyerinde kesintisiz ve aylık 2.500,00 TL üzerinde ücretle çalışmış olduğunun tespitini talep etmiş, Mahkemece, davacının hizmet tespiti talebi yönünden verilen hüküm yerinde ise de, prime esas kazancın tespiti yönünden 05.11.2013 – 30.12.2013 tarihleri arasında 2.000,00 Tl net ücretle çalışmış olduğunun kabul edilerek ilamda yazılı şekilde ücretlerin tespitine karar verilmesi isabetsizdir. 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
Şöyle ki; müvekkil kurumun 42/373931 nolu dosyasında işleme tabi tutulan davacı T1 3201 sayılı yasaya dayanarak 15.04.1984- 19.10.1998 tarihleri arasında günlük 28 TL üzerinden toplam 5225 gün kurumumuza borçlanma yapmış ve 22.08.2016 tarihinde borcunu ödediğini, davacının talebi üzerine aylıkları hesaplandığını ve hesaplanırken 2011/48 sayılı genelgeye istinaden borçlanma miktarının tespiti için seçilen günlük prime esas kazanç borcun ödendiğini belirtilen tarihteki prime esas kazancın alt sınırına oranlanarak hesaplama yapıldığını, Sigortalının seçmiş olduğu günlük borçlanma bedelinin 28 TL, prime esas kazancın 7.50 TL olup borçlanma tutarının ödendiği tarihteki günlük prime esas kazancın alt sınırının 54.90 TL olduğunu, Buna göre oranlama yapıldığında oranın 87.50/54,90=1.5938 olduğunu, tespit edilen bu oranın sigortalının aylık hesabına giren yılların asgari kazançları ile çarpılarak aylık hesabına esas prime esas kazancının tespit edilerek sigortalının aylıklarının hesaplandığını,...
322 gün çalışmasının olduğu, bu çalışma dönemi yönünden aylık ücretinin asgari ücret seviyesinde olacağı, 1999 yılı Ağustos ayı 10 gün bildirilmesi gereken prime esas kazancın 93,60 TL, 1999 yılı Eylül ayı 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 93,60 TL, Ekim ayı için 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 93,60 TL, Kasım ayı için 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 93,60 TL, Aralık ayı için 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 93,60 TL, 2000 yılı Ocak ayında 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 109,80 TL, 2020 yılı Şubat ayında 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 109,80 TL, 2020 yılı Mart ayında 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 109,80 TL, 2020 yılı Nisan ayında 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 109,80 TL, 2020 yılı Mayıs ayında 30 gün için bildirilmesi gereken prime esas kazancın 109,80 TL, 2020 yılı Haziran ayında 30 gün için bildirilmesi gereken prime...
Mahkemece verilen 24.05.2016 tarihli karar, Dairemizin 20.09.2017 tarih ve 2016/16250 E., 2017/5996 K. sayılı ilamı ile; hizmet sürelerinin tespitine yönelik verilen hükmün onanmasına ve prime esas kazancın tespiti yönünden Mahkemece emsal ücret araştırması yapılarak karar verildiği, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulduğu belirtilerek bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozmaya uyulmuş ise de, prime esas kazancın tespiti yönünden yeterli araştırma yapılmadan hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır. Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun “Prime esas ücretler” başlığını taşıyan 77. maddesinin 1. fıkrası ile 5510 sayılı Kanunun “Prime esas kazançlar” başlıklı 80. maddesinin 1. fıkrasında, sigortalıların prime esas kazançlarının nasıl belirleneceği açıklanmıştır....
