Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları paylı veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davalarında mahkemece malın aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilebilmesi için taşınmazın yüzölçümü, niteliği, pay ve paydaş sayısı ile imar mevzuatına göre aynen bölüşmenin mümkün olup olmadığının araştırılması gerekir. Taşınmazın önemli ölçüde bir değer kaybına uğraması söz konusu ise aynen bölünerek paylaştırılmasına karar verilemez. Keza paydaşlar rıza göstermedikleri takdirde taşınmazın bir bölümü paylı bırakılamaz. Aynen bölünerek paylaştırmanın (taksimin) mümkün olması durumunda bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para (ivaz) eklenerek denkleştirme sağlanır....

Şöyle ki; bilirkişi raporu ve tanık beyanında adı geçen ikinci defa taksim sözleşmesi yapılıp yapılmadığı, ilk parselasyon krokisi uyarınca paydaşlar arasında fiili kullanım biçiminin oluşup oluşmadığı tam olarak tespit edilmiş değildir. Hal öyle olunca; paydaşlar arasında ikinci defa taksim sözleşmesi veya bir parselasyon planı düzenlenip düzenlenmediğinin taraflardan sorularak tespit edilmesi, yine paydaşlar arasında yapılan ilk parselasyon planı sonucu fiili kullanım biçiminin oluşup oluşmadığının tereddüte yer vermeyecek şekilde saptanması, parselasyon planına göre fiili kullanım biçiminin oluştuğunun belirlenmesi ve davalıya ait yapıların davacıya ait bölümde kaldığının tespit edilmesi halinde yıkım isteğinin de kabulüne karar verilmesi, aksi takdirde sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yetinilerek yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı paydaşlığın giderilmesi davasına dair karar davalılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık iki adet taşınmazda ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı vekili, davacı ve davalıların murislerinden intikal eden ...’daki ... ada ... parseldeki kat irtifakına tabi ... Blok, ... no'lu bağımsız bölüm ve ...’deki ... parseldeki kat irtifakı tesis edilen ... no'lu bağımsız bölümde ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep etmiştir. Davalılar vekili, satışın paydaşlar arasında yapılmasını savunmuş, mahkemece ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir....

Bunlar; davaya konu taşınmazın kamu malı olması, ecrimisil istenen taşınmazın (bağ, bahçe gibi) doğal ürün veren ya da (iş yeri, konut gibi) kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olması, paylı taşınmazı işgal eden paydaşın bu yerin tamamında hak iddiası ve diğerlerinin paydaşlığını inkar etmesi, paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belirli bulunması, davacı tarafından diğer paydaşlar aleyhine daha önce bu taşınmaza ilişkin, elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi, ecrimisil ve benzeri davalar açılması veya icra takibi yapılmış olması halleridir. Bundan ayrı, taşınmazın getirdiği ürün itibariyle de, kendiliğinden oluşan ürünler; biçilen ot, toplanan fındık, çay yahut muris tarafından kurulan işletmenin yahut, başlı başına gelir getiren işletmelerin işgali halinde intifadan men koşulunun oluşmasına gerek bulunmamaktadır....

Ortaklığın giderilmesi davalarında iyiniyet incelemesi yapılamaz. Her ne kadar istinaf eden davalılar müştereken vermiş oldukları istinaf dilekçelerinde davaya konu taşınmazın satışının umuma açık olarak değil ve fakat sadece paydaşlar arasında yapılmasına karar verilmesi gerektiğini ifade etmiş iseler de; TMK 699.maddesinin son cümlesi uyarınca satışın paydaşlar arasında artırmayla yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır. Bu nedenle bütün paydaşların hepsinin birlikte rızası bulunmadan açık artırmanın sadece paydaşlar arasında yapılmasına karar verilemeyecektir.Bu nedenle satışın sadece paydaşlar arasında yapılması yönünde taraflar arasında uzlaşma sağlandığına dair bir delil de dosyada mevcut olmadığından istinaf eden davalıların bu yöndeki istinaf talepleri yerinde görülmemiştir....

kanaatte ise aksi kanaatte ise uyuşmazlık konusu taşınmaz hisselerinin emlakçı bilirkişilerce belirlenecek fiyat üzerinden hissedar müvekkillere satışının yapılmasını, bu konuda rıza gösterilmemesi durumunda, malın aynen bölünerek paylaştırılmasını, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi halinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek hissedarlar arasında denkleştirme sağlanmasını aynen taksim mümkün değilse, mal rejimi davasının sonucuna göre belirlenen yeni paylar üzerinden ortaklığın giderilmesi suretiyle yalnızca paydaşlar arasında yapılacak açık arttırma usulü ile satışın gerçekleştirilmesine karar verilmesini istemiştir....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Ortaklığın giderilmesi davaları çift taraflı davalardır. Taraf teşkili ise kamu düzenine ilişkindir. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK'nın 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.03.2011 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 07.11.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir. Mahkemece, ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. Hükmü, davalı ... temyiz etmiştir. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır....

Bunlar; davaya konu taşınmazın kamu malı olması, ecrimisil istenen taşınmazın (bağ, bahçe gibi) doğal ürün veren yada (işyeri, konut gibi) kiraya verilerek hukuksal semere elde edilen yerlerden olması, paylı taşınmazı işgal eden paydaşın bu yerin tamamında hak iddiası ve diğerlerinin paydaşlığını inkar etmesi, paydaşlar arasında yapılan kullanım anlaşması sonucu her paydaşın yararlanacağı ortak taşınmaz veya bölümlerinin belirli bulunması, davacı tarafından diğer paydaşlar aleyhine daha önce bu taşınmaza ilişkin, elatmanın önlenmesi, ortaklığın giderilmesi, ecrimisil ve benzeri davalar açılması veya icra takibi yapılmış olması halleridir. Bundan ayrı, taşınmazın getirdiği ürün itibariyle de, kendiliğinden oluşan ürünler; biçilen ot, toplanan fındık, çay yahut muris tarafından kurulan işletmenin yahut, başlı başına gelir getiren işletmelerin işgali halinde intifadan men koşulunun oluşmasına gerek bulunmamaktadır....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava ortaklığın giderilmesi davasıdır. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Dosya kapsamına, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerekçeye, mevcut delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, taşınmazın niteliği, yüz ölçümü, pay ve paydaş sayısı dikkate alındığında aynen taksiminin mümkün olmadığına ilişkin denetime elverişli bilirkişi raporuna, değerin satış aşamasında yeniden belirleneceğine ,paydaşlar arasında satış hususunda ittifak bulunmamasına göre, verilen kararda usul ve yasaya aykırı bir durum bulunmadığından ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesi doğrudur....