ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/88 Esas KARAR NO : 2022/549 DAVA : Ticari Şirket (Ortaklıktan Çıkma Veya Çıkarılmaya İlişkin) DAVA TARİHİ : 06/02/2020 KARAR TARİHİ : 29/09/2022 Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Ortaklıktan Çıkma Veya Çıkarılmaya İlişkin) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının ... San ve Tic Ltd Şti'nin dava dışı ... ile birlikte kurucu ortağı ve müdürü olduğunu, diğer ortak ile %50-%50 pay sahibi olduklarını, şirketin hediyelik eşya, oyuncak, bijuteri, mücevhercilik, gümüşçülük vb alanlarında faaliyet gösterdiğini, şirketin faaliyet konusu kapsamında ... Otel ve bir kısım ... mağazalarında ürünlerin satışa sunulmakta olduğunu, şirket müdürleri olarak şirkette müşterek imza işe temsil ve ilzama yetkili olmalarına rağmen diğer şirket ortağı ...'...

Bankası Merkez şubesinde davalı ıban hesabı üzerine tedbir kararı verilerek bloke edilmesine, ... ve ... plakalı araçların kaydına tedbir konulmasına, müvekkilinin hissesinin davalı şirketin gerçek mal varlığına nispetle haiz olduğu gerçek değer karşılığında davalı şirkete veya ortağına devri ile pay bedelinin müvekkiline ödenmesine, karşılığında müvekkilinin şirketten çıkmasına, bu mümkün olmadığı taktirde şirketin fesih ve tasfiyesine, TTK gereğince şirketten çıkma payının emsal ve güncel değerlendirme ile yetkin bilirkişiler marifeti ile tespiti ile 6100 sayılı HMK.nın 107.maddesi gereği belirsiz alacak davası" ikame edilerek fazlaya dair dava ve talep ile ıslah hakları saklı kalmak ve gerçek bedel belirlendiğinde harcı tamamlanmak üzere şimdilik 100.000,00-TL'lik çıkma payının davalıdan reeskont faizi ile tahsili ile müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Bu durumda tarafların çıkma kararı verilmesi konusunda iradeleri örtüşmektedir. Taraflar arasındaki görüş ayrılığı ayrılma akçesi konusundadır. TTK'nın 641/1. maddesine göre ortak şirketten ayrıldığı takdirde, esas sermaye payının gerçek değerine uyan ayrılma akçesini istem hakkını haizdir. Çıkma payı bir nevi tasfiye payıdır. Yani çıkan ortak için tasfiye payının yerine geçmektedir. Bu nedenle bu hak, farazi tasfiye payı olarak ifade edilmektedir. Çıkma ile ortaklık, sadece çıkan ortak için sona erdiğinden, ona düşen payın verilmesi amaçlanmaktadır, zira diğer ortaklar için ortaklık ilişkisi devam etmektedir. Bu bağlamda ayrılma payını, ortaklıktan ayrılan ortağa esas sermaye payını ve bu payın ona sağladığı ortak sıfatını kaybetmesine karşılık kendisine ödenmesi gereken değer olarak kabul etmek gerekir (Bkz. Yrd. Doç. Dr. Nihat TAŞDELEN, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Limited Ortaklıklarda Çıkma Çıkarılma ve Fesih, Ankara 2012, sf. 179 vd.)....

Ortak ile kooperatif arasında istifanın ulaştığı ya da ihracın kesinleştiği tarih itibariyle hesaplaşma yapılması gerektiği gibi, çıkma payının ödenmesi sırasında hesaplaşma tekrar gerçekleşecek olup, esasen ortağın çıkma payını talep edip etmeyeceğinin, bu talebin zamanaşımına uğrayıp uğramayacağının henüz belli olmadığı bir aşamada başlatılan takipte hukuki yarar vardır ve aidat borcunun çıkma payı olarak tekrar ortağa iade edileceğinden bahisle takipte hukuki yarar bulunmadığı sonucuna varılamaz. Aynı Kanun'un 17/son maddesi varılan bu sonucu bertaraf eden bir düzenleme değildir. Bu durumda mahkemece, davalının aidat alacağını ve işlemiş faizi hesaplayan bilirkişi raporu değerlendirilerek, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.” gerekçesiyle 14.05.2015 tarihinde bozulmuştur. Bu kez, davalı vekili, karar düzeltme talep etmiştir....

Kar payının ne zaman ve nasıl dağıtılacağına ilişkin açıkça hüküm bulunmasına rağmen şirket tarafından bu usule uyulmamış olması veya bu hususta herhangi bir hüküm bulunmasa da bu hususuta uzunca bir süre karar alınmamış veya kar pay dağıtımı yapılmaması durumunda; kar dağıtımı konusunda hakkaniyete aykırı hallerin ortaklıktan çıkma için haklı sebep teşkil edeceği açıktır.------ Yukarıda arz ve izah edilen sebepler, tüm dosya kapsamı ve alınan bilirkişi raporu, incelenen ticaret sicil kayıtlarına göre, davacının davalı şirketin %80 ortağı ve münferit imza yetkilisi olduğu, davacının kurucu ortağı olduğu şirketin faaliyet konusu ile ilgili uzunca süreden beri iş ve işlemlerinin bulunmadığı, Ticaret Sicilinde kayıtlı bulunmasına rağmen şirket merkezinde ve bir başka yerde faaliyet gösterdiğine dair dosyada bir tespit yapılamadığı, davacı hakkında ceza yargılaması yapıldığı ve yargılamanın da halen devam ettiği, dinlenen tanık beyanlarında davacının tanınmadığının ifade edilmesi karşısında...

, bu durumda İİK'nın 32. maddesine göre ilamlı takip yapılamayacağı gerekçesiyle takibin iptal edildiğini, ortaklıktan çıkarma davası açıldıktan sonra şirket yetkililerinin şirketin içini boşalttıklarını ve buna halen devam ettiklerini ileri sürerek, müvekkilinin davalı şirketteki %22,5 hissesinin, davalının açtığı “ortaklıktan çıkarma” davasının dava tarihi olan 21.04.2011 tarihindeki değerinin parasal karşılığının tespiti ile alacak miktarının belirlenmesi teknik inceleme ve hesaplamayı gerektirdiğinden, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 50.000,00-TL'nin ortaklıktan çıkarma davasının karar tarihi olan 09.05.2012 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalı şirketten tahsilini talep ve dava etmiş; 25.05.2015 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 358.838,79-TL'na çıkarmıştır....

Bu bağlamda davacı ortak açısından haklı nedenlerle ortaklıktan çıkma koşulunun oluştuğu kanaatine varıldığından, davalı şirket hakkında açılan davacının ortaklıktan çıkmasına izin verilmesi davasının kabulüne karar vermek gerekmiştir. Davalı şirketin kayıtlarına göre esas sermayenin tamamı ödenmiş olup, esas sermayenin %10'u davacı ortak adına kayıtlıdır. Dolayısıyla davacı ortağın şirket üzerinde hak sahipliği bulunmaktadır. Ayrılma akçesi olarak esas sermaye payının ortağın ayrıldığı tarihteki değeri esas alınmalıdır. Bununla birlikte, ayrılmanın mahkeme kararma bağlı olduğu hallerde, karar tarihine en yakın değerlerin esas alınması gerekmektedir. Nitekim 641/1. maddede de esas sermaye payının gerçek değerine uyan bir meblağa işaret edilmektedir. Bu itibarla, 202/2. ve 531. maddelerin kıyasen uygulanmasıyla ayrılma akçesi olarak esas sermaye payının karar tarihine en yakın değerine hükmedilmelidir....

CEVAP :Davalı vekili mahkememize sunduğu cevap dilekçesinde özetle; dava konusu ortaklıktan ayrılma ve ayrılma akçesi talebinin öncesinde arabuluculuğa başvuru dava şartı olduğunu, dava dilekçesi ekinde de arabuluculuk son tutanağı sunulmadığı gibi, zaten arabuluculuk sürecinin de söz konusu olmadığını, bu bağlamda, arabuluculuk dava şartı olduğundan ve dava açmadan arabuluculuğa başvurulmadığından davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiğini, davanın da esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir. e-imza e-imza e-imza e-imza DELİLLER VE GEREKÇE : Dava, davacının davalı ... Şti. ortaklığından çıkma, ayrılma akçesi ödenmesi istemine ilişkindir....

Somut olayda, hakkındaki ihraç kararı 16.09.2015 tarihinde kesinleşen davacı ortak tarafından 15.05.2016 tarihinde muaccel olan çıkma payı alacağından haksız olarak mahsup edilen tutarlar talep edilmektedir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 17/1. ve anasözleşmenin 15/1. maddesi uyarınca çıkma payının ödenmesi aşamasında hesaplaşma yapılmaktadır. Ortaktan tahsil edilen tutarın tekrar ortağa çıkma payı olarak iade edilmesi söz konusu olmayacağından kooperatifçe faiz borcu adı altında ödeme talep edilmesi (bu tutarların davacı ortak tarafından ödenmesi halinde çıkma payı ile ilgili hesaplaşma sırasında tekrar ortağa ödenmesi gerekeceğinden) ve fazla genel gider payının mahsubu doğru olmamıştır....

Asliye Hukuk Mahkemesinin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 10/11/2020 tarih, 2015/238 Esas - 2020/428 Karar sayılı kararı ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, limited şirket ortaklığından çıkma, ayrılma akçesi ve kar payı talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmiş karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurmuştur. İnceleme; 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Limited şirketlerde ortağın şahsi haklarından biri de 6102 sayılı TTK’nın 638. maddesinde düzenlenen, ortağın ortaklıktan çıkma hakkıdır. Çıkma hakkı, ortağın özgür iradesi ile ortaklıktan çıkma istemini içerir. Çıkma hakkını kullanarak ortaklıktan ayrılan ortağın, ortaklığa ait bütün hak ve mükellefiyetleri sona ererek şirketle arasındaki bütün ilişkisi kesilmiş olacaktır....