Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer. 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın mülkiyetinin arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır....
Ayrıca talep muhdesatın tespiti isteği niteliğinde olup bu talep bir tespit niteliğinde olmasına ve Kamulaştırma yasasının 19. maddesi uyarınca başkasına ait taşınmaz üzerinde bitki ve yapı olarak muhdesat meydana getirenlerin zilyetliğinin tespitine karar verilebileceğinin düzenlenmesi karşısında davacının muhdesat tespiti isteminde güncel hukuki yararı mevcut sayılmalıdır. 2-Açıklandığı şekilde muhdesatın davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitinde hukuki yarar var ise de; eda davasının açılmasının mümkün olduğu hallerde tespit davası açılamaz. Bu bakımdan davacının taleplerinden değer tespiti isteği ise eda talebi niteliğinde olup tespitine karar verilemez. Değer tespitinin Kamulaştırma Kanunu'na uygun olarak açılacak kamulaştırmasız elatma nedeniyle bedel veya kamulaştırma bedelinin tespiti davasının ayrıca görevli mahkemece açılabilecek bir davayla tespit ve talep edilmesi mümkündür....
Dava; muhdesatın tespiti istemine ilişkindir. Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK mad. 684/1). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK mad. 718). 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK mad. 722, 724. ve 729.). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez....
Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 maddeler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. ./....
"İçtihat Metni"Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesatın aidiyetinin tespiti ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki muhdesatın aidiyetinin tespiti davasının kabulüne dair .Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 16.05.2013 gün ve 65/113 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalılar ... ve......
Davalı vekili, dava konusu taşınmaz üzerinde bulanan tek katlı ev ve ağaçların müvekkiline ait olduğunu; muhdesatların aidiyetinin davacılar tarafından kabul edilmemesi halinde muhdesatın aidiyetinin tespiti için dava açmak üzere süre verilmesini istemiş, dava konusu taşınmazda ortaklığın mümkün ise aynen taksim değilse satış suretiyle giderilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulüne, 1690 parsel sayılı taşınmazda ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir....
Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 maddeler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez....
Dava, muhdesat aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir. Davacı vekili dava dilekçesi ile; Batman İli, Merkez İlçesi, Kılıç Köyünde 172 nolu parsel içerisinde bulunan 1 adet su kuyusu ve Batman İli, Merkez İlçesi, Kılıç Köyü 504, 503 ve 507 nolu parseller arasında kalan boşluktaki (tescil dışı) alan üzerinde bulunan tek odalı evin müvekkili tarafından yapıldığını beyan ederek muhdesat aidiyetinin tespitini talep etmiştir. Dava konusu edilen Batman İli, Merkez İlçesi, Kılıç Köyü, Zihri Göl Mevki 172 sayılı taşınmazın mülkiyetinin kamulaştırma hukuki sebebine dayalı olarak mülkiyet sahibi ile uzlaşma sağlanarak ve de muhdesat bedelleri hak sahiplerine ödenerek mülkiyetin 17/03/2016 tarihinde DSİ adına geçtiği anlaşılmıştır. Mahkemece tüm deliller toplanmış, 15/10/203 tarihli uydu görüntüsünü içeren hava fotoğrafları celp edilmiş ve mahallinde13/03/2020 tarihinde, davacı tanıkları dinlenmek suretiyle teknik bilirkişiler eşliğinde keşif icra edilmiştir....
Dava; muhdesat tespiti isteğine ilişkindir. Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/1 m). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup (TMK 722, 724, 729 m.ler), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez....
Görüldüğü üzere dava, muhdesatın aidiyetinin tespiti ve beyanlar sütununa yazılması istemlerine ilişkindir. 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı üzere eşya hukukunda “muhdesat” kavramından maksat, bir arazi üzerinde arz malikinden başkasına veya yalnızca bir paydaşa ait yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçlar anlaşılmalıdır. Muhdesat sahibine, arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı, kuşkusuz sadece kişisel bir haktır. Somut uyuşmazlıkta, 880 sayılı parselin 1973 yılında yapılan tapulama çalışmaları sırasında dava dışı ... adına tespit ve tescil edildiği, bu tespit sırasında kaydın beyanlar hanesine “üzerindeki zeytin ağaçlarının ...’e ait olduğu” belirtmesinin yapıldığı, davacının taşınmazı kayıt malikinden 1974 yılında yapılan belirtmeyle yükümlü olarak tapudan satın aldığı anlaşılmaktadır....
