TBK' nun 19.) maddesi, 4721 s. TMK'nun 706. maddesi, 6098 s. TBK'nun 237. maddesi ile 2644 s. TK'nun 26. maddeleridir. Yargıtay İBK'nin 01/04/1974 tarih ve 1/2 sayılı İnançları/İçtihatları Birleştirme Kararında; "Bir kimsenin; mirasçısını miras hakkından yoksun etmek amacıyla, gerçekte bağışlamak istediği tapu sicillinde kayıtlı taşınmaz malı hakkında tapu sicil memuru önünde iradesini satış doğrultusunda açıklamış olduğunun gerçekleşmiş bulunması halinde, saklı pay sahibi olsun ya da olsun miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılarının, görünürdeki satış sözleşmesinin 818 s. BK' nun 18. (6098 s. TBK' nun 19.) maddesine dayanarak muvazaalı olduğunu ve gizli bağış sözleşmesinin de şekil koşulundan yoksun bulunduğunu ileri sürerek dava açabileceklerine ve bu dava hakkının geçerli sözleşmeler için söz konusu olan 743 s....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 18/01/2022 NUMARASI : 2019/367 ESAS- 2022/8 KARAR DAVA KONUSU : BK.19'A DAYALI ARAÇ SATIŞININ İPTALİ KARAR : İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacılar vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş, dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderilmiş olup, yapılan ön inceleme neticesinde; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilleri ve davalının, 12.05.2019 tarihinde vefat etmiş olan T14'in mirasçıları olduğunu, davalı ile muris T14'in, yarı yarıya ortak olarak remork, bıçak ve ızgarası ile birlikte 34 XX 538 plakalı bir traktör satın aldıklarını, muris T14'in traktörde ki 1/2 hissesi murisin vefatından bir kaç ay önce diğer mirasçılardan mal kaçırma amacıyla muvazaalı bir şekilde davalıya satılmış gibi gösterdiğini, gerçekte bir satışın bulunmadığını, belirterek muris T14'in 34 XX 538 plakalı traktördeki 1/2 hissesinin davalıya satışına ilişkin muvazaalı işlemin iptali ile müvekkillerin...
Dava TBK'nun 19.maddesi uyarınca muvazaalı işlem yapıldığı iddiasına dayalı tapu kaydının iptali ile borçlu adına tescili istemine ilişkindir. Bir davada taraflarca ileri sürülen maddi olguların hukuki değerlendirilmesini yapmak, uygulanacak yasa maddelerini bulmak ve uygulamak hakimin doğrudan görevidir. Dava dilekçesindeki ileri sürüşe ve yargılama sırasındaki sözlü ve yazılı açıklamalara göre dava niteliği itibarıyla TBK 19.maddesinde tanımını bulan muvazaa hukuksal nedenine dayalı iptal davasıdır. Yüzeysel bakıldığında İİK'nın 277 ve devamı maddelerin düzenlenmiş olan iptal davaları ile muvazaa davaları arasında bir benzerlik görülmekte ise de bu benzerlik her iki davanın güttüğü amaçtan öte gitmemektedir. İİK 277.maddesinde sözü edilen iptal davaları borçlu tarafından geçerli olarak yapılmış bazı tasarrufların hükümsüz kılınması için açılır. Oysa muvazaa davası borçlunun yaptığı tasarrufi işlemlerin gerçekte hiç yapılmamış olduğunu tesbit ettirmeyi amaçlar....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi -K A R A R - Dava, Borçlar Kanunu’nun 18. maddesine dayalı olarak açılmış, dava konusu işlemin danışıklı (muvazaalı) yapıldığı iddiasına dayalı icra takibinin iptali istemine ilişkin olup mahkemece yargılama aşamasında da “borçlandırıcı işlemin iptali” şekilde nitelendirilmiştir. Davacı tarafından yapılmış bir takibin de bulunmadığı anlaşılmış olmakla; temyiz inceleme görevi 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca Yüksek Yargıtay 4. Hukuk Dairesine ait bulunmakla birlikte önceden bu Daire tarafından Yargıtay 19. Hukuk Dairesine ve bu Daire tarafından da dosya Dairemize gönderilmiş olmakla gönderilecek Daire tarafından önceden gönderme kararı verilmiş olması nedeniyle dosyanın Yargıtay Hukuk Başkanlar Kurulu'na gönderilmek üzere YARGITAY BİRİNCİ BAŞKANLIĞINA SUNULMASINA 18.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davacının bu davadaki amacı alacağını tahsil edebilmek için muvazaa nedeniyle temelde geçersiz olan işlemin hükümsüzlüğünü sağlamaktır. TBK'nın 19. maddesine göre muvazaa nedeniyle açılan iptal davalarında davacının icra takibine geçmesi ve aciz belgesi almasına gerek olmadığı gibi, bu davalarda hak düşürücü süre de uygulanmaz (Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 2020/2277 E. ve 2021/605 K. sayılı kararı). Somut uyuşmazlıkta dava dilekçesinde açıkça muvazaa hukuksal nedenine dayanılmış olup bu durumda davanın niteliği itibariyle TBK'nın 19. maddesine dayalı olarak açılan muvazaalı işlemin iptali istemine ilişkin olmasına göre bu davalarda hak düşürücü süre uygulanmayacağından davanın esasına girilmek gerekirken yanılgılı değerlendirme ile İİK'nın 277 ve devamı maddeleri uyarınca açılmış tasarrufun iptali davalarında öngörülen 5 yıllık süre geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Dava; TBK'nın 19. maddesine dayalı olarak açılan muvazaalı işlemin iptali istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 4. Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yargıtay 4. Hukuk Dairesine gönderilmesine 15/09/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
u bilgilendirmedikleri, haberdar etmedikleri, aksine davacı ... tarafından mahkemeden alınmış olan tedbir kararını sonuçsuz bırakmak ile mal eksiltmek ve kaçırmak gayretiyle birlikte hareket ettikleri, davalıların iradelerin gerçekte bu yönde birleştikleri, görünürdeki işlemin satış gibi gösterilmesine karşın davalıların ortak ve asıl iradelerinin mal kaçırmaya ve eksiltmeye yönelik olduğunun anlaşıldığından bahisle davanın kabulü ile tapudaki satışın muvazaalı olduğunun tespitiyle, tapudaki satış işleminin iptaline karar verilmiş; hüküm, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Dava BK'nun 19. maddesine dayalı olarak açılan muvazaalı işlemin iptali davasına ilişkindir. 1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı gerektirici sebeplere ve davacı ... ile davalı ...'nın UYAP kayıtlarından İstanbul (Anadolu) 12....
Dava, BK’nun 19. maddesine dayalı olarak açılan muvazaalı işlemin iptaline ilişkindir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi gereğince, istinaf sebepleri ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda; Davacı kendisinin alacağını akim bırakan bir işleme karşı, TBK 19.( BK 18.) maddeye dayalı olarak bir dava açabilir. Çünkü yapılan yargılama sonunda dava konusu takibin muvazaalı olduğunun anlaşılması halinde İİK'nun 283.maddesinin kıyasen uygulanarak, anılan takip dosyasının alacaklısının yaptığı tahsilatların davacıya iadesi gerekeceği gibi davacının haciz sırası da değişecektir....
Mahkemece, borçlunun dava konusu taşınmazı boşanmadan sonra yakın arkadaşına ondan da annesine yapılan devrinin davacının açtığı katkı payı alacağı davasında ortaya çıkacak alacağın tahsilini imkansız kılmak için muvazaalı olarak yapıldığının anlaşıldığından bahisle davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı ... tarafından temyiz edilmiştir. Dava BK'nun 19.maddesine dayalı olarak açılan muvazaalı işlemin iptaline ilişkindir. 1-BK'nun 19.maddesine göre dava açılabilmesi için davacının İİK'nun 277 ve devamı maddelerine dayalı olarak açılan tasarrufun iptali davasından farklı olarak davacının kesinleşmiş bir alacağının varlığı ön koşul değildir. Ancak davacının bu davayı açmakta hukuki yararı olması için davalıdan bir alacağının olması gereklidir. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden, davacı ile davalı ...'ın ... 1....
Mahkemece, açıklanan çerçevenin dışına çıkılarak ve mükerrer ödemeye neden olacak biçimde, muvazaalı işlemin satım bedelinin ödetilmesine karar verilemez. Hüküm, açıklanan nedenle yerinde görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda (2) sayılı bentte gösterilen nedenle BOZULMASINA; öteki temyiz itirazlarının ise (1) sayılı bentte açıklanan nedenlerle reddine ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 19/02/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
