Noterliği'nin 15/03/2018 tarih ve 08899 yevmiye numaralı araç satış sözleşmesinin iptaline, davacının dava konusu aracın kendisi ve davacı çocuğu adına miras payları oranında tescil işlemi, idarenin tasarrufunu gerektirdiği, idari işlemin yapılması konusunda idareye talimat verilemeyeceği gözetilerek bu talep bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
E)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, TBK 19 maddesine dayalı muvazaalı işlemin iptali ile haciz ve satış yetkisi verilmesi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davalı T3 vekilinin ihtiyati haciz kararına itirazının reddine karar verilmiş, karar davalı T3 vekili tarafından istinaf edilmiştir. İlk derece mahkemesince, 19/10/2022 tarihli ara kararı ile dava konusu taşınmaz ile araç kaydı üzerine ihtiyati haciz konulmasına karar verilmiş, davalılardan T3 vekilinin karara itirazı duruşmalı olarak incelenmiş, davanın tasarrufun iptali davası olduğu, İİK 281/1 maddesi gereğince iptale tabi tasarruflara konu olan taşınmazlar hakkında talep üzerine ihtiyati haciz kararı verilebileceği, ihtiyati haciz koşullarının oluştuğu gerekçesiyle itiraz reddedilmiştir....
-K A R A R- Davacı vekili, sıra cetvelinin birinci sırasında yer alan ve satış parasının tamamı kendisine ödenen davalının, sıra cetveline konu ......6 plaka sayılı aracı ....07.2011 tarihinde dava dışı borçlu şirkete noterden sattığını, satış sözleşmesinde araç bedelini tamamen aldığını beyan ettiği halde aynı tarihte rehin sözleşmesi ile araç üzerine rehin koyduğunu, rehin sözleşmesinin alacaklılardan mal kaçırmak amacıya muvaazalı olarak yapıldığını, taraflar arasında bunun dışında bir ticari ilişki ve alacak bulunmadığını ileri sürerek, davalıya ayrılan paydan müvekkilinin alacağının ödenmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, müvekkilinin sıra cetveline konu taşınmazı dava dışı borçluya noterden sattığını ve alacağına karşılıkta fatura düzenleyerek araç üzerine de rehin koyduğunu, ayrıca araç satış sözleşmesi ile rehin sözleşmesinin davacının ... takip tarihinden önce yapıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir....
El araçlar için zorunluluk olduğunu, sıfır araç satışlarında satış sözleşmesinin yazılı olması ya da noterden yapılması gibi bir uygulama bulunmadığını, -Taraflar arasında bağlanma parasının iade edilmeyeceğine dair bir anlaşmanın bulunmadığı şeklindeki gerekçenin TBK hükümlerine ve yargı içtihadlerine aykırı olduğunu, Yargıtay 19....
(TBK 19.) maddesi kapsamında açılmış muvazaa nedenine dayalı iptal istemine ilişkindir. Danışıklı bir hukuki işlem ile üçüncü kişilere zarar verilmesi, onlara karşı işlenmiş bir haksız eylem niteliğinde olduğundan, kural olarak danışıklı işlem (muvazaalı muamele) nedeniyle hakları zarara uğratılan üçüncü kişiler, tek taraflı veya çok taraflı olan bu hukuki işlemlerin geçersizliğini ileri sürebilirler. Davacıların amacı, açtıkları dava sonucunda alacaklarının tahsili olanağına kavuşmaktır. Her ne kadar muvazaalı işlemin saptanması ile birlikte, tapu iptali de istenilmiş ise de; çoğun içinde azın da bulunduğu ilkesi gereğince, muvazaalı işlemin açılan dava yönünden hüküm doğurmamasının istenildiği açıktır. Bu bakımdan, İİK’nun 283. maddesi düzenlemesi yol gösterici niteliktedir....
Noterliğinin 14.05.2004 tarih ... yevmiye sayılı araç satış sözleşmesinin, İzmir 28.Noterliğinin24.05.2004 tarih ve ... yevmiye sayılı ... plakalı araç ile ilgili olarak yapılan araç satış sözleşmesinin ve Bornova 6. Noterliğinin 28.06.2004 tarih ve yevmiye sayılı araç satış sözleşmelerinin İPTALİNE, muvazaa sebebimiz yerinde görülmediği takdirde ise; İ.İ.K’ nun 277 ve devamı maddeleri uyarınca tasarrufun iptali kararı verilerek Yukarıda tarih ve yevmiye numaralan yazılı bulunan araç satış sözleşmeleri ile yapılan satışın iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Yüzeysel olarak bakıldığında, iptal davaları ile muvazaa davaları arasında bir benzerlik görülmekte ise de, bu benzerlik her iki tür davanın güttüğü amaçtan öteye gitmemektedir. Muvazaa davası, yani yapılan işlemin muvazaa nedeniyle hükümsüz olduğunu belirtmek için açılan dava ile tasarrufun iptali davası amaçları bakımından birbirlerine yaklaşırlarsa da gerçekte nitelikleri, koşulları, doğurduğu sonuçlar bakımından birbirinden farklıdırlar. Tasarrufun iptali davası, borçlunun tasarruf işlemlerinden zarar gören ve elinde aciz belgesi bulunan alacaklılar tarafından açılabilir. Ne var ki, tasarrufun iptali davası, borçlu tarafından geçerli olarak yapılan tasarruf işlemlerinin davacı bakımından hükümsüz olduğunu tespit ettirmek için açıldığı hâlde, muvazaa davasında borçlunun yaptığı tasarruf işleminin gerçekte hiç yapılmamış olduğunun tespiti istenir. Yani yapılan işlemin geçersizliği ileri sürülür....
Konunun aydınlatılması bakımından genel olarak mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 18.maddesinde (yeni 6098 s.TBK 19.m) düzenlenen genel muvazaa ile 2004 sayılı İcra İflas Kanunu'nun 277 ve devamı maddelerinde düzenlenen tasarrufun iptali davalarına değinilmesinde yarar bulunmaktadır: 818 sayılı mülga Borçlar Kanunu'nun 18.maddesinde; (Yeni 6098 sayılı TBK 19.madde) “Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde, iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek için kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmıyarak, onların hakiki ve müşterek maksatlarını aramak lazımdır. Tahriri borç ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisabeden başkasına karşı, borçlu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz.” hükmü ile genel muvazaa düzenlenmiştir....
Uyap üzerinden yapılan araştırmada dava dışı Tahsin Polat sağ görünmektedir. 6098 sayılı TBK'nın 28. maddesi uyarınca gabin sebebiyle sözleşmenin iptali talebinde bulunacak kişi zarar görendir. Dolayısıyla dava dışı Tahsin Polat zarar gördüğünü iddia ediyorsa aşırı yararlanma(gabin) nedeniyle satış sözleşmesinin iptali davası açabilir. Ancak davacı T1 dava konusu Sivas ili Kangal ilçesi Reşadiye Mahallesi Aziziye mevki 315 ada 10 parsel sayılı taşınmazın 06/04/2018 tarihinde davalıya satışına ilişkin 1275 yevmiye numaralı resmi senedin tarafı olmadığı için aşırı yararlanma(gabin) nedeniyle satış sözleşmesinin iptali davası açamaz. Bu nedenle davacının terditli açtığı davada ikincil talebi bakımından davacı olma sıfatı yoktur(Yargıtay 1....
İlk derece mahkemesince önalım davasının hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiş olup davacı tarafça diğer talebi olan aşırı yararlanmaya bağlı olarak taşınmaz satış sözleşmesinin iptali ve bedelde muvazaa nedeniyle satış sözleşmesinin iptali taleplerinin değerlendirilmediği gerekçesiyle karara karşı istinaf yoluna başvurulmuştur. Öncelikle eldeki davanın terditli dava olması hasebiyle mahkemenin önalım davası hakkında değerlendirme yapması, bedelde muvaaza talebine dayanan davanın da önalım davası kapsamında kalması nedeniyle hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesi isabetli görülmüştür. Ancak davacının diğer talebi olan aşırı yararlanma nedeniyle satış sözleşmesinin iptali talebiyle ilgili olarak olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemesi doğru görülmemiştir. Davacının taraf sıfatı da gözetilerek ikincil talep hakkında karar verilmesi gerektiğinden ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması gerekmektedir. Davacı istinaf dilekçesinde davaya konu taşınmazın 3....
