Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Diğer yandan muhdesatın tespiti davaları, paylı mülkiyet ya da elbirliği mülkiyet hükmüne tabi taşınmazlarda, tapu paydaşları arasında hukuki yararın bulunması durumunda görülen bir davadır. Malik olmayan davacının, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talepte bulunması mümkün iken, muhdesatın tespiti davasını açmasında hukuki yarar bulunmamaktadır. Muhtesat aidiyetinin tespiti davaları muhtesatın kendisine ait olduğunu öne süren kişi veya kişilerle, tapuda malik görünen ve muhtesatın davacı tarafa aidiyetini kabul etmeyen kişiler arasında görülür ve hüküm de ancak davanın gerçek tarafları hakkında verilebilir....
Yargıtayın istikrar kazanmış uygulamalarına göre muhtesat aidiyetinin tespiti davası açan tarafın bu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğundan söz edilebilmesi için bu davacı yönünden açılmış bulunan 1- kamulaştırma davası, 2- ortaklığın giderilmesi davası 3- kentsel dönüşüm nedeniyle açılan davalardan birinin bulunması gerekmektedir. Dava konusu taşınmaz ile ilgili bu davalardan biri açılmadığı takdirde açılan muhtesat aidiyetinin tespiti davasında davacının korunmaya değer güncel hukuki yararının bulunmadığı hususu yargıtayın istikrar kazanmış içtihatları ile hüküm altına alınmıştır. Bu anlamda dosya kapsamı bir bütün olarak incelendiğinde taraflar arasında Gümüşhacıköy Sulh Hukuk Mahkemesinin 2021/189 esas sayılı dosyası ile görülmekte olan bir ortaklığın giderilmesi davası bulunduğu ve taraflarca muhdesat aidiyetinin tespiti davası açmakta hukuki yarar olduğu anlaşılmış ve işbu dosya dosyamız arasına alınmıştır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 17/07/2013 NUMARASI : 2012/210-2013/471 Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili dilekçesi ile; davaya konu taşınmaz müvekkili adına kayıtlı iken bir takım muhtesat ve faydalı masraflar yaptığını, ancak davalıların tapu iptal davası açarak taşınmazda pay sahibi olduklarını, daha sonra davalılarca açılan ortaklığın giderilmesi davasında yapılan keşifte davacı tarafından yaptırılan muhtesat ile dikilen ağaçların varlığı ve bedellerinin belirlendiğini, ancak karşı taraf kabul etmediğinden bu davanın açılmak zorunda kaldığını iddia ederek, muhtesatların ve faydalı masrafların bedellerinin tespiti ile taşınmazın satış bedelinden davacı adına tahsilini talep ve dava...
Mahkemece, “...davacılar davaya konu taşınmaz üzerinde ilaveler yaptıklarını ve bu ilavelerin aidiyetinin tespitini talep ettikleri, davacıların taşınmaz üzerindeki yapının kullanılır hale getirilmesinin yeni muhtesat yapımı anlamına gelmeyeceği, alınan ve hüküm kurmaya elverişli ve bilimsel bilirkişi raporundan da anlaşılacağı üzere davacıların mevcut taşınmaz üzerinde birtakım iyileştirmeler yaptıkları, bu iyileştirmelerin yeni muhtesat olmadığı, iyileştirmeler için yapılan masrafın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep edilebileceği..” gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, muhdesatın tespiti isteğine ilişkindir. 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir....
İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda; davanın muhtesat aidiyetinin tespiti davası olduğu, Adana 4. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/365 Esas 2013/348 Karar sayılı davasında devam edin ortaklığın giderilmesi davasında mahkememiz davalısı müteahhit şirketin diğer davalı ve davacıların muhtesatlarına yönelik olarak herhangi bir itirazının olmadığı, mahkemesince yapılan keşifte muhtesatların m²'lerine ilişin itirazların olduğu, bu tür itirazların mahkemesince değerlendirilerek reddine ya da kabulüne dair karar vermek gerektiği ve muhtesatın aidiyeti davalarının açılmasına vücut vermeyeceği anlaşılmakla davanın hukuki yarara ilişkin dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine dair karar verilmiştir. HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, muhtesat aidiyetinin tespiti davası olduğu istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 6....
Bilirkişi incelemesi sonucu muhtesat bedelinin tespiti ve davalı ... Başkanlığından tahsiline karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Davacılar ve davalı ... vekillerinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun hükmün ONANMASINA, davalıdan aşağıda yazılı kalan harcın alınmasına, davacılardan peşin alınan temyiz ve taraflardan peşin alınan temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 13/11/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan muhtesat bedelinin tespiti davasının kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca DÜZELTİLEREK ONANMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 31/10/2017 gün ve 2016/12005 Esas - 2017/23916 Karar sayılı ilama karşı davacı idare vekilince verilen dilekçe ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun l4/3 maddesi gereğince, kamulaştırma davalarında paydaşlar arasında zorunlu dava arkadaşlığı yoktur. Davalılardan her biri için hükmedilen miktar 13.900,00-TL'den azdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 19. maddesine dayanan muhtesat bedelinin tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü. - K A R A R - Mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme ve işlem yapılarak hüküm kurulmuş, karar davacı idare vekilince temyiz edilmiştir. Davacı diare vekilinin sair temyiz itirazları bozma ile kesinleşen yönlere ilişkin olduğundan yerinde değildir....
"İçtihat Metni"Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhtesat aidiyetinin tespiti ... ve ... ve müşterekleri aralarındaki dava hakkında Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 05.09.2013 tarih ve 206/149 sayılı hükmün Daire'nin 20.05.2014 gün ve 4930/9908 sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmişti....
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 09/07/2014 NUMARASI : 2011/441-2014/286 Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, taşınmazın muhtesat bedelinin tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ve davacı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlar ile yasal gerektirici nedenlere göre, yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usule ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye onama harçlarının temyiz edenlere yükletilmesine, 14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
