"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar-karşı davalılar vekili tarafından, davalılar-karşı davalılar aleyhine 07.09.2011 ve 09.11.2012 gününde verilen dilekçeler ile kira bedelinin tahsili ve muhdesatının aidiyetinin tespiti istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl davanın reddine birleştirilen davanın kabulüne dair verilen 23.01.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Asıl dava kira bedelinin tahsili, karşı dava taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın aidiyetinin tespiti isteğine ilişkindir. Mahkemece, asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın muris .... tarafından yapıldığının tespiti ile tapunun beyanlar hanesine yazılmasına karar verilmiştir....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir. Somut olayda; dosyanın içeriğine, toplanan delillere ve tanık beyanlarına göre, 11444 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 2,5 katlı binanın davacı tarafından meydana getirildiği sabit olmuştur....
-Kamulaştırılarak bedeli ödenen muhdesatın davacı idareye ait olduğunun tespiti ile tapu kaydında bulunan muhdesatın davalıya ait olduğuna ilişkin şerhin kaldırılması gerektiğinin düşünülmemesi, Doğru değilse de; bu yanılgıların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, a) Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının .... bendinin hükümden çıkartılmasına, b) Gerekçeli kararın hüküm fıkrasının .... bendinde geçen (dava konusu yerin üzerinde yer alan muhdesatın davacı tarafından kamulaştırılmasına İZİN VERİLMESİNE) cümlesinin çıkartılmasına, yerine (Kamulaştırılan muhdesatın davacı idareye ait olduğunun TESPİTİNE ve tapu kaydında bulunan muhdesatın davalıya ait olduğuna ilişkin ŞERHİN KALDIRILMASINA) cümlesinin yazılmasına, Hükmün böylece DÜZELTİLEREK ONANMASINA, davacı idareden peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, davalıdan peşin alınan temyiz ve taraflardan peşin alınan temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, ........2014 gününde oybirliğiyle...
Mahkemece, dava muhdesatın tespiti davası olarak nitelendirilerek kamulaştırma işleminin ya da derdest ortaklığın giderilmesi davasının bulunmadığı gerekçesiyle davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Maddi olayları (vakıaları) ileri sürmek taraflara, hukuki olarak nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir (HMK m. 33). Davacının dava dilekçesindeki açıklamalarından davanın muhdesatın tespiti talebine ilişkin olmayıp, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 19. maddesine dayalı muhdesatın tapu kütüğünün beyanlar hanesine şerhi için açılmış tescil davası niteliğinde olduğu anlaşılmaktadır. O halde mahkemece delillerin bu çerçevede değerlendirilip gerçekleşecek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, talebin HMK'nun 106. maddesine uygun olarak açılmış muhdesat tespiti niteliğinde görülerek yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuş, bozmayı gerektirmiştir....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. .//.. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir. Somut olayda; dosyanın içeriğine, toplanan delillere, tanık beyanlarına göre, ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan binanın davacı tarafından meydana getirildiği, yine aynı parsel üzerinde bulunan ve bilirkişi raporunda gösterilen ağaçların davacı tarafından dikildiği sabit olmuştur....
Muhdesatın, davacı pay sahibi tarafından meydana getirilmesi durumunda, muhdesatın davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verileceği gibi, davacı pay sahibinin bayii ya da murisi tarafından meydana getirilmesi durumunda da muhdesatın davacıya aidiyetine karar verilmesinde bir duraksama bulunmamaktadır. Mahkemenin de hüküm gerekçesinde vurguladığı gibi, “Davacı ve tanıkları muhtesatın 6-7 sene önce... mirasçıları tarafından davacı ... ... (...) ve eşi ... ...'...
-Kamulaştırılan muhdesatın davacı idareye ait olduğunun tespit edilmesi ile tapu kaydında bulunan muhdesatın davalıya ait olduğuna ilişkin şerhin kaldırılması, gerektiğinin gözetilmemesi, ......
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun .... maddesi uyarınca zemini Hazineye ait taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın kamulaştırma bedelinin tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davacı idare vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü. - K A R A R - Dava, 4650 sayılı Yasa ile değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun .... maddesi uyarınca zemini Hazineye ait taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı idare vekilince temyiz edilmiştir. Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır....
-Kamulaştırılan muhdesatın davacı idareye ait olduğunun tespit edilmesi ile tapu kaydında bulunan muhdesatın davalıya ait olduğuna ilişkin şerhin kaldırılması gerektiğinin gözetilmemesi, ......
