HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/1121 KARAR NO : 2023/73 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MAÇKA ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 22.03.2022 NUMARASI : 2018/86 ESAS 2022/110 KARAR DAVA KONUSU : Muhdesatın Tespiti, Alacak (Sebepsiz Zengileşme Hükümlerine Dayalı) KARAR : Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda verilen kararına karşı davalılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK'nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi....
MUHALEFET ŞERHİ Dava muris muvazaası hukuki sebebine dayalı pay oranında iptal-tescil ve taşınmaz üzerindeki muhdesatın aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir.İlk derece mahkemesince iddiaların ispat edilemediği gerekçesiyle davaların reddine ilişkin karara karşı yapılan istinaf başvurusu, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından esastan reddedilmiş, kararın temyizi üzerine sayın çoğunluk tarafından "..muhdesatın tespiti isteği açısından davacı ...'nin sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası bakımından hukuki menfaati var ise de, dinlenen tanık beyanlarından ve dosya kapsamından muhtesatın mirasbırakan ve mirasbırakanın eşi ... tarafından yapıldığı gözetilerek muhtesatın tespiti isteğinin reddine karar verilmesi Bölge Adliye Mahkemesinin gerekçesine ek olarak bu gerekçe ve sonucu itibariyle doğru olduğu.." açıklaması ile hüküm onanmıştır.Sayın çoğunluk ile aramızda hükmün onanması yönünde görüş ayrılığımız yoktur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti K A R A R Dava dilekçesi ve yargı oturumlarındaki davacı vekilinin beyanlarına göre dava sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı alacak isteğine ilişkin bulunduğuna, muhtesat isteğine ilişkin bir istek bulunmadığına göre, Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 14.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 20.01.2017 günlü ve 2017/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2017 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (3.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 29.03.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece taşınmaz üzerinde daha önce mevcut bir muhdesata yeni bölümler ilave edilmesi, muhdesatın tamamlanması veya mevcut muhdesatın bakım ve onarımının yaptırılması bağımsız bir muhdesat meydana getirme niteliğinde olmayıp mevcut muhdesatın daha kullanılır hale gelmesini, bir başka deyişle muhdesattan sağlanacak faydanın artmasını sağlayan işlerden olup, iyileştirici nitelikteki bu giderleri tek başına karşılayan taşınmaz malik ya da maliklerinin koşullarının varlığı halinde bu giderlerden paylarına düşen kısmını 818 sayılı BK'nın 61 ve onu izleyen maddeleri (6098 sayılı TBK 77.madde) hükmüne ve sebepsiz zenginleşme kurallarına göre açacağı eda nitelikli bir alacak davası ile taşınmazın diğer malik veya maliklerinden isteyebileceğini, davacının vasiyetnamenin tenfizi davasının neticesinde taşınmaz üzerindeki iştirak halinin son bulması ve dahili davalıların tapu maliki olmaları halinde sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre eda nitelikli alacak davası açma hakkı mevcut iken bu aşamada...
Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir (HMK m.114/1- h, 115). Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Diğer yandan muhdesatın tespiti davaları, paylı mülkiyet ya da elbirliği mülkiyet hükmüne tabi taşınmazlarda, tapu paydaşları arasında hukuki yararın bulunması durumunda görülen bir davadır. Malik olmayan davacının, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talepte bulunması mümkün iken, muhdesatın tespiti davasını açmasında hukuki yarar bulunmamaktadır....
Davacı vekilinin dava dilekçesindeki açıklamalarına göre, kesinleşen ortaklığın giderilmesi davası sonrası açılan bu davanın muhdesatın tespiti niteliğinde olmadığı,muhdesat bedeli sebebiyle davalıların hisselerine düşen miktarın fazla kısmı bakımından sebepsiz zenginleştikleri iddiasına dayalı olarak eda nitelikli alacak davası açıldığının kabulü gerekir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir tarafın mal varlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülmez. Zira, vücuda getiren tarafından kullanılan muhdesatın taşınmaz maliklerine herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Tespiti Ve Sebepsiz Zenginleşme DOSYANIN DAİREYE GELİŞ TARİHİ: 30.12.2016 K A R A R Dava, muhdesat nedeniyle sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemine ilişkin olup, Yargıtay Başkanlar Kurulunun 10.01.2020 tarihli ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 23.01.2020 tarihli ve 2020/1 sayılı kararı ile Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilen, 28.01.2020 tarihli ve 31022 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2020 tarihinde yürürlüğe giren Hukuk Dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (3.) Hukuk Dairesinin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 08.06.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülemez. Zira, vücuda getiren paydaş tarafından kullanılan muhdesatın, diğer paydaşlara herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir. Daha açık deyişle, sebepsiz zenginleşme; satışın yapılıp bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir. İyileştirmeden doğan sebepsiz zenginleşme nedeniyle hükmedilecek miktar, iyileştirmenin satış tarihinde taşınmazın değerinde meydana getirdiği artış oranında olmalıdır....
İfraz ile kamulaştırılan 1417 ve 1418 sayılı parsellerdeki muhdesatın davacı tarafa ait olması sebebi ile çıplak mülkiyeti davalılara ait olan taşınmazda muhdesat ile ilgili bedelin Sebepsiz zenginleşmeye dayalı Alacak Davası kapsamında talep ettiklerini ifade eden davacı taraf işbu Sebepsiz zenginleşmeye dayalı Alacak Davasını açmıştır. SAVUNMA:Davalı T3 vekili cevap dilekçesinde, Davacı yanca açılmış bulunan davayı kabul etmiyoruz. Davacı yan davasını süresinde açmamıştır, dava konusu taşınmaz üzerinden karayolu 2015 yılında yapımına başlanılmıştır. Davacı iddia ettiği evde oturduğunu beyan ettiğine göre kamulaştırma işleminden de haberi vardır. Bu nedenle zamanaşımı itirazımız vardır. Davanın zamanaşımı nedeni ile reddini talep ediyoruz, davacı başkasının taşınmazı üzerine ev yaptığını, meyve diktiğini kabul etmiştir. Davacı kötü niyetlidir. Taşınmaz üzerinde bulunan yapı ve ağaçlar da taşınmazın mütemmim cüzü olup taşınmaz malikine aittir....
Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, muhdesatın aidiyetinin tespiti istemiyle açılmış olup davacı tarafça tam ıslah yoluyla sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davasına dönüştürülmüş; Bölge Adliye Mahkemesince alacak isteminin kısmen kabulüne dair verilen karar, davacı vekilince reddedilen kısım yönünden temyiz edilmiştir. 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 6723 sayılı Kanunun 21. maddesi ile değişik 60/3. maddesi gereğince, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin işbölümünü düzenleyen 26/01/2022 tarihli ve 2022/1 sayılı Kararına ve davanın açıklanan niteliğine göre temyiz inceleme görevi Yargıtay 3. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle dosyanın sözü edilen görevli Yüksek Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 04/10/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi....
