Öğretide ve Yargıtay’ın devamlılık gösteren uygulamalarında; taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin ya da muhdesatın davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmesi gerekir....
Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Bununla birlikte 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 19/11. maddesi, muhdesatın tespiti davasının yukarıda açıklanan hukuki yarar şartı olmaksızın görülebilmesine izin veren özel yasal düzenleme getirmiştir. Anılan Kanun maddesinde, taşınmaz mal üzerinde malikinden başka bir kimseye veya paydaşlardan birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilebileceği belirtilmiştir....
Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. .//.. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir. Somut olayda; dosyanın içeriğine, toplanan delillere, tanık beyanlarına göre, ... ada ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde iki adet tek katlı bina ile bir adet 4 katlı bina bulunduğu, bu binalardan 4 katlı olanının davacıların yakın mirasbırakanı ... tarafından meydana getirildiği sabit olmuştur....
Mahkemece dava konusu taşınmazın kadastro tutanağı getirtilerek bilirkişilerden teknik rapor da alınarak muhdesatların yapım tarihleri belirlenerek davanın süresinde açılıp açılmadığının belirlenmesi gerekmektedir. Kadastro tespitinde evin 2 katlı olduğu belirlendiğine göre hiç değilse 1. kattaki bağımsız bölüm bakımından davanın hak düşürücü sürede açılmadığı anlaşılmakta ise de, dava konusu taşınmazın kadastro tutanağı getirtilip tespite karşı dava açılıp açılmadığı araştırılmadığından tespitin kesinleştiği tarih belirlenmediğinden bu konuda kesin bir yargıya varma olanağı bulunmamaktadır. Kabule göre de; muhdesatın aidiyetinin tespiti davalarında, davanın konusu (müddeabih) davalıların paylarına isabet eden muhdesat değeridir (zemin bedeli hariç)....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MUHDESAT AİDİYETİNİN TESPİTİ Dava, muhdesatın aidiyetinin tespiti istemine ilişkin olup, Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 2016/1 sayılı iş bölümü kararı uyarınca temyiz inceleme görevinin Yargıtay 8. Hukuk Dairesine ait bulunması nedeniyle dosyanın, 6723 sayılı Kanunla değişik 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60/3 maddesi uyarınca Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 02.09.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti ... ile ..., ... ve ... aralarındaki muhdesat aidiyetinin tespiti davasının kabulüne dair ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen ... sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı vekili, vekil edeninin ... Köyünde tapusuz alanda bulunan yere 150 m2'lik ev inşa ettiğini, ... Barajı nedeniyle ... tarafından kamulaştırma işlemlerinin yapıldığını açıklayarak, tapulama dışı bırakılan alandaki 150 m2' lik evin vekil edenine ait olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... vekili, davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmesi savunmuş, davalı ... vekili, muhdesatın araziye tabi olduğunu açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Davalı ......
Öğretide ve Yargıtay'ın devamlılık gösteren uygulamalarında, taşınmaz hakkında derdest ortaklığın giderilmesi davasının, kentsel dönüşüm uygulamasının ya da kamulaştırma işleminin bulunması gibi istisnai durumlarda muhdesatın tespiti davasının açılmasında güncel hukuki yararın bulunduğu kabul edilmektedir. Bu ilkeler ışığında somut olay incelendiğinde; ilk derece mahkemesi tarafından Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 2017/981 E - 2017/958 K. Sayılı ilamı doğrultusunda muhdesatın aidiyetinin tespiti davasının, tazminat davasından tefrik edilerek ayrı bir dava olarak görülmüş ise de, yukarıda izah edildiği üzere eda davasının açılmasının mümkün olduğu hallerde ve iş bu dava dosyasında olduğu gibi eda davasının açılmış olduğu durumlarda muhdesatın aidiyetinin tespiti davasının ayrı bir dava olarak görülmesinde hukuki yarar bulunmamaktadır. Hukuki yarar da dava şartı olup mahkemece resen gözetilmesi gerekmektedir....
Muhdesatın tespiti davalarında muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğini açıkça kabul ederek uyuşmazlık çıkarmayanlar dışında kalan ve muhdesatın üzerinde bulunduğu taşınmazda paydaş olan diğer tüm tapu kayıt maliklerinin veya mirasçılarının davada taraf olmaları zorunludur....
davası açıldığını, açılmış bulunan bu dava Boyabat Sulh Hukuk Mahkemesinin 2016/981 Esasına kayıtlı olduğunu, ancak dava konusu taşınmazlardan 11 ada 2 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki tapu kayıtlarında görülen ahşap ev yakılmış ve kaybolmuş olup, bu taşınmaza tarafından ev vasıflı muhdesat yapıldığını, yine 101 ada 129 parsel sayılı taşınmaz üzerine de tarafından iki adet ev vasıflı muhdresat yapıldığını, muhdesatın aidiyetinin tespiti hususunda Boyabat Sulh Hukuk Mahkemesince taraflarına yetki ve süre verildiğini, bu yetkiye dayanarak ve ayrıca dava konusu taşınmazın açmış bulunduğu ortaklığın giderilmesi davası sonucunda taksiminin mümkün olmaması durumunda satışına karar verilmesi halinde, muhdesat da satılacağı için ve parası tüm mirasçılar veya hissedarlar tarafından paylaşılacağı için zararının büyük olacağını, bu bakımdan bu taşınmaz üzerinde bulunan tarafından yapılmış olan muhdesatın aidiyetinin tespiti zaruret haline geldiği gibi, bu davanın açılmasında da hukuki menfaati...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kadastro tespiti sırasında tescil harici bırakılan taşınmaz üzerinde bulunan muhdesatın aidiyetinin tespiti ve bedelinin tahsili davasının muhdesat aidiyetininn tespitine ilişkin talebin kabulüne, tazminat isteminin reddine dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca DÜZELTİLEREK ONANMASI hakkında Daireden çıkan kararı kapsayan 27/02/2019 gün ve 2017/27352 Esas - 2019/3196 Karar sayılı ilama karşı davalı ... vekilince verilen dilekçe ile karar düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup gereği konuşulup düşünüldü: -K A R A R- Dava edilip sonuca bağlanan miktar 19.680,00 -TL'nin altındadır....
