Borçlunun daha önce ipotek ettiği taşınmazı hakkında sonradan haczedilmezlik şikayetinde bulunabilmesi için ipoteğin mesken kredisi, esnaf kredisi, zirai kredi gibi zorunlu olarak kurulmuş ipoteklerden olması gerekir. Zira zorunlu olarak kurulan ipoteğin meskeniyet şikayetine engel teşkil etmeyeceği ilkesi, bu ipoteğin sosyal amaçlı olarak verilen kredinin teminatını oluşturmasından kaynaklanmaktadır. Bunun dışında, borçlunun serbest iradesi ile kurduğu ipotekler, adı geçenin daha sonra bu yerle ilgili olarak meskeniyet iddiasında bulunmasını engeller ise de, haciz tarihi itibariyle ipotek konusu borcun ödenmiş olması halinde, ipotekle yükümlü bulunmayan taşınmaz hakkında meskeniyet şikayetinde bulunulabilir....
Borçlunun eşi T1 tarafından haczedilmezlik şikayeti açılmış, mahkemece şikayetin aktif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir. İİK'nun 82. maddesinin 1. fıkrasının 12. bendinde; borçlunun haline münasip evinin haczolunamayacağı ifade edilmiştir. Anılan yasal düzenleme uyarınca, meskeniyet şikayeti, yalnızca takip borçlusuna tanınmış bir hak olup, takipte borçlu sıfatı taşımayan, tapuda lehine aile konutu şerhi verilen 3. kişinin haczin kaldırılmasını istemesi mümkün değildir. Bu nedenlerle mahkemece, şikayetin aktif husumet yokluğu nedeni ile reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Davacı vekili, her ne kadar AYM'nin bireysel başvuru kararını emsal göstermiş ise de, bu karar bireysel başvuru talebinde bulunan kişi yönünden sonuç doğurmakta olup, 3. kişilere herhangi bir etkisi yoktur, mer'i yasal düzenleme gereğince haczedilmezlik şikayeti borçluya tanınmış bir hak olup, eşin bundan yararlanması mümkün değildir....
Maddesi uyarınca açılmış haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. Meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetinde bulunulan taşınmazın, tamamı şikayetçi borçlu adına kayıtlı olup, tapu kaydında vasfının avlulu kerpiç ev olduğu anlaşılmaktadır. Sosyal ve ekonomik durum araştırmasında, borçlunun bakmakla yükümlü eşi bulunduğu, emekli ve 2.600 TL aylık geliri bulunduğu tespit edilmiştir. Davacı borçlunun sosyal ve ekonomik durumu ile haline münasip alabileceği evin değeri karşılaştırılarak hazırlanan 27/09/2021 tarihli bilirkişi raporunda, taşınmazın bulunduğu semt ve mahalleden daha mütevazı ilçe ve mahallelerinde haline münasip taşınmazın 215.000 TL'ye alınabilceğinin, hacizli taşınmazın keşif tarihindeki değerinin de 215.000 TL olduğunun tespit edildiği anlaşılmaktadır....
İİK'nun 82/1. fıkrasının 12. bendinde yer alan meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayeti, İİK'nun 16/1. maddesi uyarınca 7 günlük süreye tabidir. Bu süre öğrenme tarihinden başlar. Somut olayda, haciz sonrasında kıymet takdiri için keşfe gidildiği, 01.06.2021 tarihli keşif tutanağı içeriğine göre borçlunun keşif sırasında hazır olup imzadan imtina ettiği, borçlunun keşif tarihi itibariyle hacizden haberdar olduğu anlaşılmıştır ( Yargıtay 12. HD'nin 22.05.2017 tarihli, 2016/15848 E, 2017/7717 K. sayılı içtihadı). Borçlu tarafından haczin öğrenildiği 01.06.2021 tarihinden itibaren 7 günlük yasal süreden sonra 13.10.2021 tarihinde icra mahkemesine meskeniyet şikayetinde bulunulduğuna göre, mahkemece istemin süre aşımı nedeniyle reddi yerindedir....
Davacı borçlunun daha önce ipotek ettiği taşınmazı hakkında sonradan haczedilmezlik şikayetinde bulunabilmesi için; ipoteğin mesken kredisi, esnaf kredisi, zirai kredi gibi zorunlu olarak kurulmuş ipoteklerden olması gerekir, zira zorunlu olarak kurulan ipoteğin meskeniyet şikayetine engel teşkil etmeyeceği ilkesi bu ipoteğin sosyal amaçlı olarak verilen kredinin teminatını oluşturmasından kaynaklanmaktadır. Bunun dışında borçlunun serbest iradesi ile kurduğu ipotekler adı geçenin daha sonra bu yerle ilgili olarak meskeniyet iddasında bulunmasını engeller ise de, haciz tarihi itibari ile de ipotek konusu borcun ödenmiş olması halinde, ipotekle yükümlü bulunmayan taşınmaz hakkında meskeniyet şikayetinde bulunulabilir. Dairemizce yapılan değerlendirmede; davacı borçlu tarafından Ali Şahane Mah....
Davalı vekili istinafa başvuru dilekçesinde özetle; davacı tarafından sunulan haczedilmezlik şikayetine konu davanın hukuki yarar şartından yoksun olduğunu beyanla, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Dava, İİK'nun 82/1- 12 maddesi uyarınca açılmış meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayeti ile İİK'nun 82/1- 4 maddesi uyarınca açılmış haczedilmezlik şikayetine ilişkindir....
O halde, her ne kadar taşınmaz üzerine daha önce konulmuş haciz bulunmakta ise de, yukarıda da açıklandığı üzere her haciz yeni bir şikayet hakkı doğuracağından, borçlunun 19.02.2013 tarihli hacze yönelik şikayeti, İİK.nun 16/1. maddesinde öngörülen yasal sürede olup, mahkemece, işin esasının incelenerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken,...'' şeklindeki gerekçeyle kararın bozulduğu, mahkemece, 07/06/2016 tarihli celsede bozma ilamına uyulmasına karar verildiği ve alınan bilirkişi raporu doğrultusunda da şikayetin kabulü ile haczin kaldırılmasına karar verildiği görülmektedir. İİK'nun 82/1-12. maddesine dayalı olarak haczedilmezlik şikayetinde bulunulabilmesi için, şikayet tarihi itibariyle hukuken geçerli bir haczin varlığı şarttır. Bu nedenle borçlunun haczedilmezlik şikayetinde bulunması üzerine, öncelikle İİK'nun 106. ve 110. maddeleri uyarınca haczin düşmüş olup olmadığının belirlenmesi gerekir....
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; şikayetin 7 günlük süre içerisinde yapılmadığını, borçlunun şikayet konusu taşınmazdan başka maliki olduğu taşınmazların da bulunduğunu, taşınmaz üzerinde Halk Bankasının ipoteğinin mevcut olup ipotek ile taşınmaz malikinin artık haczedilmezlik şikayetinden feragat ettiğinin kabulü gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece borçlunun meskeniyet şikayetinde bulunabilmesi için, bizatihi meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetinde bulunduğu evde oturması gerekmediği gibi, birden fazla evi var ise, istediği taşınmazla ilgili haczedilmezlik şikayetinde bulunmasına engel olmadığı, asıl olanın borcun ödenmesi olup, iki kişi yaşayan davacının haline münasip evin tespiti hususunda 01/11/2019 tarihli bilirkişi raporunun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu anlaşıldığından, davacının İİK. ınn 82....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Meskeniyet iddiasına dayalı haczedilmezlik şikayeti, İİK'nın 16/1. maddesi uyarınca 7 günlük süreye tabidir. Bu süre öğrenme tarihinden başlar. Somut olayda davacıya 103 davetiyesinin 02/07/2019 tarihinde tebliğ edildiği, davacının bu tebliğ işleminin usulsüzlüğünü iddia etmediği, şikayetini ise 7 günlük süreden çok sonra, 30/07/2020 tarihinde yaptığı anlaşılmakta olup, mahkemece istemin süre yönünden reddine dair verilen kararda isabetsizlik bulunmamaktadır....
Bu maddeye dayalı haczedilmezlik şikayetinde bulunma hakkı borçlunun şahsına sıkı sıkıya bağlıdır. Bir başka ifadeyle, meskeniyet şikayeti, şahsi hak niteliğinde olup, iddiada bulunan kişinin ihtiyacı ve haczedilen meskenin bu şahsın haline münasip olup olmadığı araştırılarak sonuçlandırılması gerekir. Bu nedenle, haczedilmezlik şikayetinin incelenmesi sırasında şikayetçi borçlunun ölümü halinde mirasçılarının yargılamayı sürdürmeleri mümkün değildir. Öte yandan, borçlunun ölümü ile İİK'nun 53. maddesi uyarınca; alacaklı tarafından takibin mirasçılara yöneltilmesi ve bu konuda muhtıra tebliğinden sonra, mirasçılar haczin kendilerine tebliğ tarihinden ya da öğrenmeleri halinde bu tarihten itibaren İİK'nun 16/1. maddesinde ön görülen yasal yedi günlük sürede İİK'nun 82/12. maddesi uyarınca kendileri adına haczedilmezlik şikayetinde bulunabileceklerdir....
