Eski hale getirme talebinin kabul edilebilmesi için sürenin arzu ve ihtiyar dışında elde olmayan bir sebeple kaçırılması (6100 Sayılı HMK md 95/...), süresinde yapılamayan işlemle ulaşılmak istenen aynı sonuca başka bir hukuki yoldan ulaşılamaması (md 95/...), eski hale getirme talebinin engelin kalkmasından itibaren ... hafta içinde yapılması (md 96/...), en geç nihai karar verilinceye kadar eski hale getirme talebinde bulunulması (md 96/...) gerekir. Yine eski hale getirmenin temyiz yoluna başvuru hakkının düşmesi halinde ...'dan talep edileceği HMK'nın 98/... maddesinde hükme bağlanmıştır. Somut olaya bakıldığında dosyada mevcut vekâletnameye göre davalı şirketin Av. ........ isimli bir vekili daha bulunmaktadır. İstifa veya azile ilişkin dosyada herhangi bir belge bulunmadığından bu vekilin görevi de devam etmektedir. Hatta eski hale getirme talebini de içeren davalı vekili Av. ...'ün temyiz dilekçesinde diğer vekil Av. .....'in ismi de davalı vekili olarak yazılmıştır....
Davacı vekili, davalıların 650-655 nolu mera parsellerine ev yaptıklarını, etrafını çitle çevirerek kullanılamaz hale getirdiklerini, 3091 sayılı Yasa kapsamında haklarında idari soruşturma yapıldığını belirterek meranın haksız olarak işgal edilmesi nedeniyle öncelikle tecavüzün meni ile eski hale iadesine ayrıca ot bedeli ile eski hale iade masraflarının enkaz kaldırma bedelleri de belirlenerek davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalılar vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, elatmanın önlenmesi ve mera üzerindeki yapıların kaldırılması ile ot bedeli ve ankaz kaldırma bedelinin tahsili istemlerinin kabulüne karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 26/02/2016 gününde verilen dilekçe ile meranın eski hale getirilmesi bedeli talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 03/06/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Davacı, davalıların ... ili, ... ilçesi, ... Kasabası, Cumhuriyet Mahallesi ... Mevkii ... ada 15 numaralı mera parselini sürmek suretiyle vasfını bozduklarını belirterek eski hale getirme bedelinin tahsilini istemiştir. Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir....
Davacı vekilinin eski hale getirme talebi üzerine yerel Mahkece 10.03.2016 tarihli ek karar ile de, HMK 95. maddesine göre, elde olmayan sebeplerle kanunda belirtilen veya hakimin kesin olarak belirlediği süre içinde bir işlemi yapamayan kimsenin, eski hale getirme talebinde bulunabileceği, süresinde yapılamayan işlemle ulaşılmak istenen sonuca, eski hale getirme dışında başka bir hukuki yoldan ulaşılabiliyorsa eski hale getirme talebinde bulunulamayacağı, davacının, davayı 3. kez takipsiz bırakması nedeniyle mahkemelerince davanın açılmamış sayılmasına dair nihai kararla davadan el çekilmiş olduğundan, söz konusu işlem eski hale getirme talebini karşılar nitelikteki bir işlem olmadığından ve verilen kararın da temyiz yolu açık olduğundan, eski hale getirme talebinin reddine karar verilmiştir. D) Temyiz: Kararı davacı temyiz etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Osmancık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/476 esas, 2022/341 karar sayılı dava dosyasında verilen elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme talebinin kabulüne karşı, davalı tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davanın KABULÜNE; -Çorum İli, Osmancık İlçesi, Gemici mahallesi 394 ada 8 parsel sayılı taşınmazın 21/04/2022 tanzim tarihli fen raporu ve krokisinde A harfi tarla 4376,34m²lik alana yaptığı tecavüzün MENİNE ve taşınmaz üzerindeki muhdesatların KAL'İNE, " karar verilmiştir....
Mahalli bilirkişi ücreti istemiyorum dedi." şeklindeki beyanı ve fen ve ziraat bilirkişi raporları bir arada değerlendirilerek" gerekçeleri ile; 1- Davanın kısmen kabulü ile, a-Davacının elatmanın önlenmesi talebi bakımından karar verilmesine yer olmadığına, b-Davacının eski hale getirme talebinin kabulü ile; 1.286,15 TL eski hale getirme bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Osman Gider'den alınarak davacı tarafa verilmesine, c-Davacı tarafın kal talebinin reddine, dair karar verilmiştir....
Mahkemece, davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiş olup hükmü davacı vekili temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2-Davacı Hazine vekili, dava açarken müdahalenin men'i istemi dışında eski hale getirme tazminatı talebinde de bulunmuştur. Mahkemece hüküm kurulurken bu talep dikkate alınmamıştır. Eski hale getirme tazminatı hakkında olumlu veya olumsuz hüküm kurulması gerekirken bu hususun gözden kaçırılarak dava dilekçesindeki talebin karşılanmamış olması nedeniyle karar bozulmalıdır. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2). bent uyarınca hükmün BOZULMASINA, 21.03.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Somut olayda, mahkemece, davacı vekilinin mazeret dilekçesi geçerli kabul edilmeden dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği ve eski hale getirme talebinin reddedildiği görülmüştür. Davacı vekilinin aynı gün farklı mahkemelerde iki duruşmasının bulunması ve aynı zamanda eşinin doğumunu mazeret olarak göstermesi ve bu makul mazeretlerin belgelenmesi karşısında mahkemece eski hale getirme talebinin reddedilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ: Bu nedenlerle mahkeme kararının BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 01.04.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Mahkemece bu kez işin esasına girerek toplanan deliller doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar vermiştir.Eski hale getirme, elde olmayan sebeplerle süresinde yapılamayan bir işlemi sonradan yapma imkanı verebilmek için getirilmiş bir müessesedir. Eski hale getirme talebinin kabul edilebilmesi için sürenin arzu ve ihtiyar dışında elde olmayan bir sebeple kaçırılması (6100 sayılı HMK. md. 95/1), süresinde yapılamayan işlemle ulaşılmak istenen aynı sonuca başka bir hukuki yoldan ulaşılamaması (md.95/2), eski hale getirme talebinin engelin kalkmasından itibaren 2 hafta içinde yapılması (md.96/1), en geç nihai karar verilinceye kadar eski hale getirme talebinde bulunulması (md.96/2) gerekir.Somut olaya bakıldığında; Mahkemece davanın açılmamış sayılmasına dair verilen karar nihai bir karardır. Nihai kararlara karşı temyiz yolu açık olup eski hale getirme talebinde bulunulduğu tarih itibariyle henüz temyiz süresi dolmamıştır....
Davacı vekili mazeret dilekçesinin hataen başka iş mahkemesine gönderildiğini, mahkemenin takipsiz bırakıldığından davanın açılmamış sayılmasına dair karar verdiğini, aynı gün eski hale getirme dilekçesi verilmesine rağmen dosyadan el çekildiği gerekçesiyle eski hale getirme taleplerinin reddine karar verildiğini, bu kararın hatalı olduğunu ileri sürmüştür. HMK MADDE 95- (1) Elde olmayan sebeplerle, kanunda belirtilen veya hâkimin kesin olarak belirlediği süre içinde bir işlemi yapamayan kimse, eski hâle getirme talebinde bulunabilir. (2) Süresinde yapılamayan işlemle ulaşılmak istenen aynı sonuca, eski hâle getirme dışında, başka bir hukuki yoldan ulaşılabiliyorsa, eski hâle getirme talebinde bulunulamaz....
