Dava, meraya elatmanın önlenmesi ve kal istemine ilişkindir. Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). Dava konusu 145 ada 56 parsel sayılı taşınmaz 05.12.2009 tarihinde kadastro çalışmaları sonucu mera olarak sınırlandırılmış olup Mera Komisyonu tarafından 06.04.2012 tarih ve 7 nolu kararı ile mera olarak tahsisi edilmiştir. Mahkemece mahallinde yapılan keşif sonucu Ziraat mühendisi ..... ve yine talimat ile Ziraat Mühendisi .... tarafından düzenlenen raporlarda dava konusu 56 parselin mera vasfında olduğu ve üzerindeki yapıların kalıcı nitelikte olduğu, kal'i gerektiği bildirilmiştir....
O köy veya belediye insanlarının mera, yaylak ve kışlaktan ayrık düşünmek, mera, yaylak ve kışlaktan yararlanmalarını yasaklamak mümkün değildir. İnsanların yaylaktan yararlanırken taşkınlığa kaçmadan bazı yapılar yapması da olağandır. Bu gibi yapıların nitelikleri 4342 sayılı Mera Kanununun 20.maddesinde gösterilmiş, o yerlerin bulunduğu köy ve belediye halkının yayladan yararlanırken 442 sayılı Köy Kanununda öngörülen inşaatlar yapabilecekleri, Valiliklerden izin alınması koşuluyla imar mevzuatına göre yapılacak, ancak kullanma amacına uygun mandıra, suluk, sundurma ve süreklilik göstermeyen barınak ve ağıllar veya benzerlerini yapabilecekleri hükme bağlamıştır. Eldeki çekişmede önemli olan mahkemece yıkımına karar verilen yapıların niteliğinin saptanması, bunların 4342 sayılı Mera Kanununun 20.maddesi kapsamında yararlanma amacına yönelik yapılmış yapılar olup olmadığının belirlenmesidir....
Köyü, ... ve diğerlerinin elattığını ileri sürerek, elatmanın önlenmesi ve yapıların kal’ini istemişlerdir. Davalılar davaların reddini savunmuşlardır. Mahkemece, birleştirilen davaların reddine, asıl davanın kısmen kabulü ile fen bilirkişinin 18.03.2013 günlü raporunun eki krokide gösterilen sınırlar içerisindeki kısma davalı ...’nün elatmasının önlenmesine karar verilmiştir. Hükmü, taraf vekilleri ayrı ayrı temyiz etmişlerdir. Asıl ve birleştirilen davalar, meraya elatmanın önlenmesi ve kal; birleştirilen diğer dava tapulu taşınamza elatmanın önlenmesi ve kal istemlerine ilişkindir. Yargılama sırasında yürürlüğe giren On Dört İlde Büyükşehir ...si Ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6360 sayılı Kanun uyarınca davacı ..., ... Köyü ve ...li köylerinin tüzel kişiliği sona ermesi nedeniyle davacı köylerin bağlı bulunduğu ...ler davada taraf olarak yer aldıklarından taraf teşkili sağlanmıştır....
Köyünün kadim merası olduğu belirtilmek suretiyle mera olarak sınırlandırıldığı anlaşılmıştır. 4342 sayılı Mera Kanununun 4. maddesi uyarınca mera, yaylak ve kışlaklar devletin hüküm ve tasarrufu altında olup, aynı yasanın 14 maddesi uyarınca tahsis amacı değiştirilmedikçe amacı dışında kullanılamaz, sınırları daraltılamaz ve ... mülkiyete geçirilemez. Mahallinde yapılan keşif sonucu uzman bilirkişinin dosyaya ibraz ettiği gerekçeli rapor ve krokiden davalı idarenin dava konusu mera parselinin 545.000 metrekarelik kesimine 01.04.2002 tarihinde ana kanal, 25.033 metrekarelik kesimine 17.12.2002 tarihinde rezervuar, 6310 metrekarelik kesimine ise 17.12.2002 tarihinde pompa istasyonu yapmak suretiyle elattığı anlaşılmıştır. Davacı idare, davanın açıldığı tarihten sonra tesislerin bulunduğu kesimlerin 4342 sayılı Mera Yasasının 14. maddesi uyarınca tahsis amacının değiştirilmesi için Tarım ve Köy işleri Bakanlığına başvurmuş ise de, henüz bu işlemler sonuçlanmamıştır....
SAVUNMA: Davalı Mal Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde özetle; Bereketli Kasabası Çakraz Mahallesi mera, yaylak ve kışlaklarına ilişkin Tokat İl Mera Komisyonu Başkanlığının 27/0/2010 tarih ve 36 karar sayılı, 30/11/2010 valilik onaylı tahsisi kararını kabul ettiklerini maliye Hazinesi aleyhine açılan mera, yaylak ve kışlağa ilişik iptal davasını kabul etmediklerini davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada;"...Dava; Mera Tespit Komisyon Kararının İptali istemine ilişkindir. 4342 sayılı Mera Kanununun 6. maddesi hükmüne göre, mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi işlemlerini Tarım ve Köy işleri Bakanlığı yapar. Mera komisyonları ise illerde Valinin görevlendireceği bir vali yardımcısı başkanlığında yasada sayılan kişilerden meydana gelir. Mera Komisyonlarının tüzel kişiliği yoktur....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince yapılan yargılamada;"...Dava, meraya yapılan el atmanın önlenmesi, mera üzerine yapılan yapıların kal'i ve meranın eski hale iade bedelinin tazmini istemine ilişkindir. Mera Kanunu'nun 4. Maddesin'de "Mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye aittir. Bu yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Komisyonun henüz görevine başlamadığı yerlerde, evvelce çeşitli kanunlar uyarınca yapılmış olan tahsislere ve teessüs etmiş teamüllere göre; mera, yaylak ve kışlakların köy veya belediye halkı tarafından kullanılmasına devam olunur. Mera, yaylak ve kışlaklar; özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zaman aşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz. Ancak, kullanım hakkı kiralanabilir. Kiralama ilkeleri yönetmelikle belirlenir. (Değişik dördüncü fıkra: 27/2/2013- 6443/1 md.)...
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/2044 KARAR NO : 2021/1375 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : BÜNYAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 23/06/2021 NUMARASI : 2020/183 ESAS 2021/237 KARAR DAVA KONUSU : Mera, Yaylak Ve Kışlağa İlişkin Davalar (Yaylaya Elatmanın KARAR : Yukarıda belirtilen kararın, istinaf başvurusu yoluyla incelenmesinin istenmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). 31.05.1965 tarihli ve 4/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı” öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir. Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Sarıkamış Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 25/09/2014 NUMARASI : 2011/202-2014/409 Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 07.06.2011 gününde verilen dilekçe ile mera, yaylak ve kışlağa ilişkin davalarda yeniden tespit ve tescil istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; davanın reddine dair verilen 25.09.2014 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı O.. K.. vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilen dava dosyası için 3 adet tebligat pulunun gerekli olduğu anlaşılmıştır. Davacı O.. K.. vekilince Sarıkamış Mahkemeler Veznesine 40,00 TL'lik gider avansı ödendiği tepit edilmişir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MERA, YAYLAK VE KIŞLAĞA İLİŞKİN DAVALAR KANUN YOLU : TEMYİZ Dava, mera olarak sınırlandırılan taşınmazın aidiyetinin tespiti ile elatmanın önlenmesi istemine ilişkin olmakla, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun Geçici 14. maddesi ve Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 2015/8 sayılı iş bölümü kararı uyarınca temyiz inceleme görevinin Yargıtay 14. Hukuk Dairesine ait bulunması nedeniyle görevli Dairenin belirlenmesi bakımından dosyanın, 6644 sayılı Kanunla değişik 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60/2 maddesi uyarınca Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE, 31.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
