DELİLLER : Yayla sicil kaydı, Pınarbaşı Kaymakamlığı'nın 17.06.2016 tarih ve sayılı kararı, keşif, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları, bilirkişi raporları v.s. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava, yaylaya elatmanın önlenmesi ve kal istemine ilişkindir. Dosyada mevcut dava konusu taşınmazın sınırlandırma kaydının incelenmesinde, dava konusu 109 ada 255 parsel sayılı taşınmazın yayla vasfı ile kamu orta malı olarak sınırlandırıldığı anlaşılmaktadır. Yayla, çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlerdir. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yayla özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 08.10.2013 gününde verilen dilekçe ile mera parseline vaki elatmanın önlenmesi, eski hale getirme ve kal talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 28.05.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mera parseline elatmanın önlenmesi, kal ve eski hale getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Davacı ... vekili, davalının Doğanşehir İlçesi Sürgü Kasabası 2229 parsel sayılı mera parselinin bir kısmına buğday ekmek sureti ile müdahalede bulunduğunu müdahalenin men’ine muhtesatın kal’ine eski hale getirme bedelinin işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2020/91 KARAR NO : 2021/554 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MAHKEMESİ TARİHİ : 20/02/2019 NUMARASI : 2016/666 2019/173 DAVA KONUSU : Mera, Yaylak Ve Kışlağa İlişkin Davalar (Yaylaya Elatmanın Önlenmesi Ve Kal.) KARAR : Uzunköprü 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2016/666 Esas ve 2019/173 Karar sayılı kararına karşı davalı vekilleri tarafından süresinde istinaf kanun yoluna başvurulmakla tüm dosya incelendi....
DELİLLER : Tapu kaydı, keşif, bilirkişi raporu, delil listeleri, sunulan ve toplanan deliller ile tüm dosya kapsamı, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, mera ıslah - eski hale getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Davacı vekilinin istinaf başvurusunun incelenmesinde; Dava; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından açılmıştır. Mera ve yaylaya elatma nedeniyle elatmanın önlenmesi, kal ve tazminat isteme hakkı kural olarak Hazine ile yararlanan köy veya belediye tüzel kişiliklerine aittir. Meraların kuru mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı köy ve belediyelere aittir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 12.03.2014 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi ve yıkım talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davacı ... Tüzel Kişiliğinin davası yönünden karar verilmesine yer olmadığına, diğer davacılar yönünden davanın kabulüne dair verilen 14.07.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, yaylaya elatmanın önlenmesi ve kal isteğine ilişkindir. Davacılar vekili, ilçede bulunan ... Yaylasının ... Köyüne ait olduğunu, davalıların yaylaya ev inşa ettiklerini beyanla, davalıların yaylaya elatmalarının önlenmesi ile inşa ettikleri evin yıkılmasına karar verilmesini talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 24.09.2014 gününde verilen dilekçe ile meraya elatmanın önlenmesi ve kal talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne, kısmen karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 09.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... vekili, davalının ... Mahallesi 522 no’lu mera parseline 865,41 m2’lik kısımda tarla olarak, 374 no’lu mera parselinde ise 315,62 m2’lik kısmını silo yaparak, 153 m2’lik kısmını bahçe olarak ve 26,01 m2’lik kısmını da silo ve yemlik yaparak kullandığını belirterek, meraya elatmanın önlenmesini, yapıların ve muhdesatın kal’ini istemiştir....
Çünkü sonraki dönemlerde mera, yaylak ve kışlaklardan yararlanma iddiaları ancak Mera Kanununun 21/1 maddesi gereği özel sicildeki kayda göre ispatlanabilir. O yüzden hak sahibi olabilmek için öncelikle lehe tahsis kararı bulunmalıdır. Kuşkusuz, Mera Komisyonları Kanunun 5.maddesine göre mera, yaylak ve kışlak kapsamına alınan bir yerin bir veya birkaç köy ya da belediye tüzel kişiliklerine yararlanmaları amacıyla tahsisini gerçekleştirirken yasanın öngördüğü kıstasları aramak ve tahsisi bu ölçülere uygun yapmak zorundadır. Bu konudaki Mera Kanununun 11. maddesi hükmü “Komisyon; bölgenin ekonomik durumunu, iklim özelliklerini, toprak işleme esaslarını, arazi kullanma şekillerini ve kullanma kabiliyet sınıflarını dikkate alarak mevcut mera, yaylak ve kışlaklar ile bu amaçla kullanılabilecek diğer alanları, sulama ve geçit yerlerini tespit eder ve haritaları üzerinde belirler....
DELİLLER : Yayla kaydı, kadastro tespit tutanağı, Pınarbaşı Kaymakamlığı'nın 17.06.2016 tarih, 3 sayılı men kararı, keşif, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları, bilirkişi raporları v.s. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava, yaylaya elatmanın önlenmesi ve kal istemine ilişkindir. Dosyada mevcut dava konusu taşınmazın sınırlandırma kaydının incelenmesinde, dava konusu 109 ada 255 parsel sayılı taşınmazın yayla vasfı ile kamu orta malı olarak sınırlandırıldığı anlaşılmaktadır. Yayla, çiftçilerin hayvanları ile birlikte yaz mevsimini geçirmeleri, hayvanlarını otlatmaları ve otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlerdir. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan yayla özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz....
Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder. Meraya elatmanın önlenmesi davası, kadim yararlanma hakkı olan köy veya belediye tüzel kişiliği ya da taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle Hazine tarafından açılabilir. Aynı şekilde, bir yerin mera olduğu iddiasıyla köy veya belediye tüzel kişiliğinin ya da Hazinenin tapu iptali ve sınırlandırma istemiyle dava açmasına olanak vardır. Mera, yaylak ve kışlak davalarında, tahsise ya da kadim kullanma hakkına dayanılabilir....
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). 31.05.1965 tarihli ve 4/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı” öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir. Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder....
