ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/06/2021 NUMARASI : 2020/56 (E) 2021/304 (K) DAVA KONUSU : Mera, Yaylak Ve Kışlağa İlişkin Davalar (Tapu İptali Ve Yayla Olarak Sınırlandırma) KARAR : Taraflar arasında görülen davada Mahkemece kabulüne dair verilen kararın istinaf incelemesi davalı vekili tarafından istenmiş, 6100 sayılı HMK’nın 353. maddesi gereğince tetkikatın evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve istinaf dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için düzenlenen rapor ile istinaf sebepleri dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları, tüm belgeler okunup incelendikten sonra: GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Diyarbakır ili Ergani ilçesi Aşağıbitikçi Mahallesi 125 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kadastro çalışmaları sırasında dava dışı Abdülselam Bal adına tespit edildikten sonra davalıya satış yoluyla devredildiğini, dava konusu taşınmazla ilgili...
Hükmü, davacılar vekili temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve tüm dosya içeriğine göre davacılar vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2-Davacılar dava konusu 493 ada 1 parsel sayılı taşınmaza revizyon gören tapu kaydının Hazinenin taraf olduğu tescil davasının sonucu oluştuğunu belirterek, tapu ile maliki oldukları taşınmazın mera tespit komisyonunun kararı ile yaylak olarak tespit ve tahdit edilmesi kararının iptalini talep etmişlerdir. İl Tarım Müdürlüğünün 08.12.2009 tarihli yazısında dava konusu taşınmazla ilgili yaylak tahsis kararının bulunmadığı bildirilmiştir. Mahkemece bu yazı dikkate alınarak davalı Akçatekir Belediye Başkanlığı ve dahili davalı Hazine hakkındaki davanın reddine karar verilmiştir. 4342 sayılı Mera Kanununun 4. maddesine göre mera, yaylak ve kışlakların kullanma hakkı bir veya birden çok köy veya belediyeye aittir. Bu yerler Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır....
Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Bakanlığın görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca belirlenir. (Ek fıkra: 23/2/2017- 6824/8 md.) Birinci fıkrada nitelikleri belirtilen taşınmazları belediyeler, T9 veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarından bedeli karşılığında satın alan gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri ile bunların kanuni ve akdi haleflerinden bedel istenilmez, bu taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir. Açılan davalar sonucunda Hazine adına tesciline veya mera, yaylak ve kışlak olarak sınırlandırılmasına ve özel siciline yazılmasına karar verilen, kesinleşen ve henüz tapuda infaz edilmeyen kararlar tapuda infaz edilmez....
Davalı ... tüzel kişiliği temsilcisi, niza konusu taşınmaz bölümünün mera olmadığını bildirmiştir. Dahili davalı Hazine vekili, uyuşmazlık konusu taşınmazın mera olduğunu açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece, Van Merkez Ilıkaynak Köyünde bulunan Mera Komisyonunun 2 nolu mera olarak belirlediği ve kadastroca 101 ada 300 nolu parsel numarası verilen, teknik bilirkişinin 22.7.2008 tarihli rapor ve krokisinde 1 rakamı ile gösterilen 24.288,02 m2 ve 2 rakamı ile gösterilen 4362,28 m2 taşınmaz bölümlerinin ifrazı ile bu kısımlara ilişkin mera tespitinin iptaline ve davacı ... oğlu ... adına tapuya tesciline, fazla talebin reddine karar verilmesi üzerine; hükmün kabule ilişkin bölümü, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava; İl Mera Komisyonunun tahsis kararının iptaliyle, mera olarak tespit ve tahsisine karar verilen taşınmaz bölümüne ilişkin sınırlandırmanın iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
Davalı ... tüzel kişiliği temsilcisi, niza konusu taşınmaz bölümünün mera olmadığını bildirmiştir. Dahili davalı Hazine vekili, uyuşmazlık konusu taşınmazın mera olduğunu açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. Mahkemece, Van Merkez Ilıkaynak Köyünde bulunan Mera Komisyonunun 2 nolu mera olarak belirlediği ve kadastroca 101 ada 300 nolu parsel numarası verilen, teknik bilirkişinin 22.7.2008 tarihli rapor ve krokisinde 1 rakamı ile gösterilen 24.288,02 m2 ve 2 rakamı ile gösterilen 4362,28 m2 taşınmaz bölümlerinin ifrazı ile bu kısımlara ilişkin mera tespitinin iptaline ve davacı Mehmet oğlu ... adına tapuya tesciline, fazla talebin reddine karar verilmesi üzerine; hükmün kabule ilişkin bölümü, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava; İl Mera Komisyonunun tahsis kararının iptaliyle, mera olarak tespit ve tahsisine karar verilen taşınmaz bölümüne ilişkin sınırlandırmanın iptali ve tescil isteğine ilişkindir....
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). 31.05.1965 tarihli ve 4/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...Tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı” öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir. Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder....
Mahkemece 1350, 1351, 1354, 4594 ve 4616 parsellere ilişkin “mera şerhine” dair mera komisyon kararının iptali hüküm altına alınmış, 2261 ve 4615 parsellere ilişkin dava reddedilmiş, hükmü davacı Hazine ile davalılardan köy tüzel kişiliği temyiz etmiştir. 4342 sayılı Mera Kanununun yasanın amacını belirleyen 1.maddesi hükmüne göre bu kanunun amacı; daha önce çeşitli kanunlarla tahsis edilmiş veya kadimden beri kullanılmakta olan mera, yaylak, kışlak ve kamuya ait otlak ve çayırların tespiti, tahdidi ile köy ve belediye tüzel kişilerine tahsislerinin yapılması belirlenecek kurallara uygun biçimde kullandırılması, bakım ve ıslahları yapılarak kullanımın denetlenmesi ve gerek duyulursa kullanım amacının değiştirilmesini sağlamaktır. Kuşkusuz bütün bu sayılan iş ve işlemleri yasanın 6.maddesi hükmünce kurulan komisyon ve teknik ekipler yapacaktır....
Mahkemece yapılacak keşifte; kadimlik iddiası yerel bilirkişi ve tanıklara taşınmazın kim tarafından ve ne şekilde kullanıldığı ve sınırları sorularak sonuca gidilmelidir. Somut uyuşmazlıkta, dava konusu 101 ada 6 parsel sayılı taşınmaz mera olarak sınırlandırılan taşınmaz 26.09.2008 günlü ve 48 numaralı kadastro komisyon kararı ile taraf köylerin kullanımına bırakılmıştır. 4342 sayılı Mera Kanununun 6. maddesi mera komisyon ekibinin kimlerden oluşacağını ve nasıl kurulacağını hükme bağlamıştır. Aynı yasanın 9. maddesinde de komisyon tespit ve tahdit çalışmalarının hangi usul ve esaslara göre yapılacağı belirtilmiştir. Davacının iptalini talep ettiği 26.09.2008 günlü ve 48 sayılı karar mera komisyonu tarafından değil kadastro komisyonunca alınmış bir karardır. Mera komisyonunun 25.09.2012 günlü ve 8704 sayılı yazısında da davalı ...’nde mera tahsis çalışmasının yapılmadığı belirtilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki mera tespitine itiraz ve tescil davasının yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı ... Yönetimi, ... Köyü 103 ada 27 parsel sayılı taşınmazın, yörede 1996 tarihinde yapılan ve 04.02.2000 tarihinde kesinleşen orman kadastro sınırları içinde kalmasına ve eylemli orman olmasına rağmen Mera Tespit ve Tahdit Komisyonu tarafından mera olarak sınırlandırıldığı iddiasıyla kera komisyonu tespitinin iptalini ve orman niteliği ile Hazine adına tescilini istemiştir. Mahkemece, davanın süreden reddine karar verilmiş, hüküm Orman Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir. Dava dilekçesindeki açıklamaya göre dava, mera tespitine itiraz ve tescile ilişkindir....
Evvelce açılan davalarda Hazine adına tesciline veya mera, yaylak ve kışlak olarak sınırlandırmasına ve özel siciline yazılmasına karar verilen ve kesinleşen kararlara konu olan bu nitelikteki taşınmazların tapuları da talep etmeleri halinde aynı esaslara göre önceki kayıt maliklerine veya kanuni mirasçılarına devredilir" hükmü getirilmiştir. 09.03.1988 tarih ve 1987/2-860-232 sayılı Hukuk Genel Kurulu kararında vurgulandığı üzere kural olarak herhangi bir yasa ve düzenleyici hüküm o Yasanın yürürlüğe girdiği andan itibaren hukuksal sonuç meydana getireceğinden 5685 sayılı Kanunla 4342 sayılı Mera Kanununun Geçici 3. madde de yaptıgı değişikliklerin uygulanıp uygulanmayacağının inceleme ve araştırma konusu yapılması gerekir....
