"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 20.07.2006 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme bedeli istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 24.11.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mera vasıflı taşınmaza davalıların elatmalarının önlenmesi ve eski hale getirme bedelinin tahsiline ilişkindir. Davalılar, dava konusu yeri köy tüzel kişiliğinden kiraladıklarını, davanın reddini savunmuşlardır. Mahkemece haksız kullanımın söz konusu olmadığı hukuka aykırı bir işlem sözkonusu ise muhatabın köy tüzel kişiliği olacağı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm, davacı tarafça temyiz edilmiştir....

Süresi içinde davalı ... tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, meraya elatmanın önlenmesi ve eski hale getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 19.440,26 TL eski hale getirme bedelinin davalılardan tahsiline ilişkin karar davacı vekili ile davalılardan ... tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce özetle, eski hale getirme bedelinin meranın önceki halinin bozulmamış çevre meralarla kıyaslanarak belirlenmesi gerektiğine değinilerek bozulmuştur. Bozma ilamına uyularak yapılan araştırma ve bilirkişi raporunda 19.440,26 TL eski hale getirme bedelinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş, kararın davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine karar Dairemizce onanmıştır. Bu kez davalı ... karar düzeltme isteminde bulunulmuştur....

Ancak ; 1)Dava konusu taşınmazlardan 59 parsel sayılı taşınmazın İpek Yoluna cepheli, 42 parsel sayılı taşınmazın İpek Yoluna yakın ve ayrıca taşınmazların köy yerleşim alanına yakın olması nedeniyle taşınmazların gelir metoduna göre tespit edilen m² birim bedeline % 50 oranında objektif değer artışı uygulanması gerektiğinin düşünülmemesi, 2) Taşınmazlara el konulan bölüm bedeli, eski hale getirme masrafından fazla ise müdahalenin önlenmesi kararı ile birlikte taşınmazın eski hale getirilmesine; şayet eski hale getirme masrafı zemin bedelinden fazla ise bu durumda el konulan zemin bedelinin davalı idareden tahsili ve bu bölümün davacı üzerindeki tapusunun iptali ile davalı idare adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, yer bedeli ile sınırlı olmak üzere eski hale getirme bedeline hükmedilmesi, 3) Fen bilirkişi raporunda 20.063,11 m²'lik kısmına el atıldığı belirlenen dava konusu 42 parsel sayılı taşınmazın 14.013,33 m²'lik kısmından davalı idare tarafından...

Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 10/09/2015 gününde verilen dilekçe ile meraya elatmanın önlenmesi, kal ve eski hale getirme bedelinin tahsili talebi üzerine bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 21/05/2019 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı Hazine vekili, davalının 217 sayılı mera parseline avlu, garaj, bahçe ve ağıl yapmak suretiyle elattığını belirtmiş, bu elatmanın önlenmesi ile mevcut yapıların kal'ini ve 5.977,94 TL'nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsilini istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur....

Davacı vekilinin, eski hale getirme bedeline ilişkin karar düzeltme taleplerine gelince; İcra İflas Kanunu'nun 30.maddesi ile birlikte değerlendirildiğinde; eski hale getirme bedelinin infaz aşamasında gözetilecek bir husus olduğu, her ne kadar davacı vekili dava dilekçesinde eski hale getirme isteyip, 19/10/2014 tarihli ıslah dilekçesi ile bilirkişi kurulunun 20/02/2009 tarihli raporunda 102.636 TL belirlediği eski hale getirme bedeline hükmedilmesini talep etmiş ise de; davacının asıl talebinin dava dilekçesinde de belirtildiği üzere, el atılmak sureti ile niteliği değiştirilmiş taşınmazın eski hale getirilmesi olduğu göz önüne alındığında mahkemece elatmanın önlenmesi ile birlikte eski hâle getirilmesi kararı ile yetinilmesi gerekirken infaz aşamasında belli olacak eski hâle getirme bedelinin hüküm altına alınması doğru görülmemiş, hükmün bu yönü ile bozulması gerekirken onandığı anlaşılmakla karar düzeltme isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir....

Mahkemece yapılan keşif sonucunda alınan zirai bilirkişi raporu ve ek raporunda, taşınmazın 2006 yılından beri kullanılmaması nedeniyle mera bitkilerinin yetiştiği, hayvanların otlamasına uygun hale geldiği tespit edildikten sonra çelişkiye düşülerek eski hale getirilmesi için 67.339,79 TL masraf gerektiği sonucuna varılmıştır. Hükme esas alınan bu rapor kendi içerisinde çelişkili olup, uyuşmazlığı çözüme ulaştırmaya yeterli değildir. Uzman bilirkişiler vasıtasıyla mahallinde yeniden keşif yapılmalı, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsü de değerlendirilerek halen mera niteliği taşıyıp taşınmadığı açıklığa kavuşturulmalı, mera niteliğini kaybettiği sonucuna varılırsa, eski hale getirilmesi için gerekli masraflar bilimsel verilere dayanılarak tespit edilmeli, ondan sonra işin esasına yönelik bir karar verilmesi yoluna gidilmelidir....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda; Dava meraya el atmanın önlenmesi, kal ve eski hale getirme istemine ilişkindir. Konusu para ile ölçülebilen davalarda kesinlik sınırı kamu düzeni ile ilgili olup istinaf ve temyiz kesinlik sınırının belirlenmesinin için de dava değerinin belirlenmesinin gerektiği açıktır. (Yargıtay 1. HD., 2020/2773 E., 2021/3478 K., Yargıtay 1. HD., 2020/2603 E., 2021/3297 K.) Davacının istemi meraya el atmanın önlenmesi, kal ve eski hale getirme getirme olup dava değeri, mera parseli olan dava konusu taşınmazdan bir yıllık intifa hakkı bedeli (hayvanların yararlanması sebebiyle ot bedeli), yıkımı istenilen yapıların değeri ve eski hale getirme gideridir....

Bu itibarla mahkemece mahallinde keşif yapılarak davalı idareye ait sulama kanalından taşan su nedeniyle taşınmazın kullanılamaz hale geldiğinin tespit edilmesi halinde, el atmanın varlığının kabulü ile el atılan bölümün eski hale getirme ve yer bedeli uzman bilirkişiler marifetiyle ayrı ayrı tespit ettirilerek el konulan bölüm bedeli, eski hale getirme masrafından fazla ise müdahalenin önlenmesi kararı ile birlikte taşınmazın eski hale getirilmesine; şayet eski hale getirme masrafı zemin bedelinden fazla ise bu durumda el konulan zemin bedelinin davalı idareden tahsili ve bu bölümün davacı üzerindeki tapusunun iptali ile davalı idare adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, eksik inceleme ile idari yargının görevli olduğundan bahisle davanın reddine karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....

Dairemizin yerleşmiş uygulamalarına göre, kamulaştırmasız el atılan taşınmaza yönelik eski hale getirme davalarında dava konusu taşınmazın davalı tarafından el atılan bölümünün bedeli ile eski hale getirme masraflarının karşılaştırmasının yapılarak, eski hale getirme masraflarının yer bedelinden fazla olması halinde, el konulan kısmın zemin bedelinin davalıdan tahsili ve el konulan bölümün davacı üzerindeki tapusunun iptali ile davalı adına tesciline, yer bedelinin fazla olması halinde ise el atmanın önlenmesi talebinin kabulüne ve eski hale getirme bedeli ile ecrimisil bedeline hükmedilmesi gerekir. Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere göre; dava konusu taşınmaza ilişkin olarak kal ve eski hale getirme masraflarının 53.997,83TL, zemin bedelinin ise 52.263,45TL olduğu anlaşılmakla eski hale getirme masrafının yer bedelinden fazla olduğu tespit edilmiştir....

Mahkemece men'i müdahale, eski hale getirme, ecrimisil davasının reddine taşınmaz bedelinin ödenmesi ve karşı dava tapu iptal ve tescil davasının kabulüne karar verilmiş; hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1)Taşınmaza kamulaştırmasız el atılması halinde müdahalenin önlenmesi talebi yanında kal ve eski hale getirme talebi varsa öncelikle dava konusu taşınmazın el atılan bölümünün bedeli 2942 sayılı Kamulaştırma Yasasının 11/1-f maddesi uyarınca olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net geliri üzerinden bilimsel yolla tespiti ile dava konusu taşınmazın davalı idarece el atılan bölümünün bedeli ile eski hale getirme masraflarının karşılaştırmasının yapılarak, eski hale getirme masraflarının yer bedelinden fazla olması halinde, el konulan kısmın zemin bedelinin davalı idareden tahsili ve el konulan bölümün davacı üzerindeki tapusunun iptali ile yol olarak terkinine, yer bedelinin fazla olması halinde ise el atmanın önlenmesi talebinin kabulüne ve eski hale getirme bedeli ile...