Mahkemece 11/01/2022 tarihli ara karar ile; "...Huzurdaki dava, borçsuzluğun tespitine yönelik icra takibinden sonra açılmış bir menfi tespit davasıdır. Talep de icra takibinden sonra açılan bir menfi tespit davasına ilişkin bir ihtiyati tedbir talebidir. Öncelikle bu yönüyle İİK'nın 72/3. maddesi uyarınca bu davada ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilmesinin mümkün olmadığı kanunun emredici hükmü gereği olup, bu talebin reddi gerekmiştir....
Mahkemece, dava konusu hususun çekişmeli olup yargılamayı gerektirdiği davalının delillerini henüz ibraz etmediği ve cevap dilekçesinin verilmediği gerekçeleriyle tedbir talebinin reddine karar verilmiş, kararı ihtiyati tedbir isteyen vekili temyiz etmiştir. Uyuşmazlık, icra takibinden önce açılan menfi tespit davasında tedbiren icra takibinin durdurulmasına karar verilmesi istemine ilişkindir. Bu nedenle somut olayda verilecek tedbir kararının koşullarının İİK’nun m.72,II ve HMK hükümlerine göre belirlenmesi gerekir. Mahkeme kararının gerekçelerinden biri olarak “dava konusu hususun çekişmeli olup, yargılamayı gerektirmesi” ifadeleri kullanılmıştır. HMK’nun m.390,I hükmüne göre, ihtiyati tedbir ya dava açılmadan ya da davanın devamı sırasında istenebileceğinden, tedbir talebine konu olan istemlerin her zaman yargılama konusu olacağı, diğer bir anlatımla yargılama konusu olmayan bir talebin ihtiyati tedbire de konu olamayacağı açıktır....
İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." hükmüne yer verilmiştir. 2004 Sayılı İİK'nın 72. madde menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir ile ilgili özel düzenleme olup davanın takipten önce veya sonra açılması, verilecek tedbirin şekli yönünden değişikliğe yol açmaktadır. 2004 Sayılı İİK'nın 72. maddenin 3. fıkrasında "....İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Maddesi olduğunu, buna göre davacıya yüklenen ispat külfetinin yerine getirilmediği dikkate alındığında tedbir kararının hatalı olduğunu, ayrıca tedbir kararının davalıların alacağını enflasyon karşısında ve enflasyon oranında erimesine neden olduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir (İİK 72/2.f). İİK'nın 72/3.maddesinde ise; "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İİK'nun 72/4. maddesi gereğince menfi tespit davasının reddine karar verilmesi halinde ihtiyati tedbir kararı kalkacağından, bu tarihte icra veznesine yatırılan para ödenebilir hale gelir. Dolayısıyla icra dosyasında, menfi tespit davasının reddine karar verildiği tarihe kadar faizin hesaplanması gerekir. O halde mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda, gerektiğinde Yargıtay denetimine elverişli bilirkişi incelemesi yaptırılarak, şikayete konu memurluk işlemi tarihi itibariyle bakiye dosya borcunun hesaplanarak, dosya alacağının bulunup bulunmadığı belirlendikten sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir....
Asıl ve birleşen davada dava konusu senetler nedeniyle menfi tespit ve tedbir talep edilmiştir....
Somut uyuşmazlıkta borçlunun imza sahteliği nedenine dayalı olarak açtığı menfi tespit davası, İİK'nun 72. maddesi kapsamında bir dava olup, anılan maddeye göre, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez (Bu hususlarda bknz. Yargıtay HGK 2014/12- 1128 E.- 2016/774 K.sayılı kararı). Açıklanan nedenlerle, İİK'nın 72/3. maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yoluyla icra takibinin durdurulması imkanı bulunmadığından, yerel mahkemece icra takibinin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir isteminin reddi ile, teminat karşılığında icra veznesine ödenen paranın alacaklıya ödenmemesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmiş olmasında usul ve esas yönünden hukuka aykırı bir yön bulunmadığı anlaşılmıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ :16/03/2022 (ara karar) NUMARASI :2019/397 Esas - (derdest dosya) İHTİYATİ TEDBİR TALEP EDEN/DAVACI :1 -... VEKİLLERİ :Av. ...& Av.... KARŞI TARAF/ DAVALI :DYGOZAN YAPI SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ. VEKİLİ :Av. ... DAVA :Menfi Tespit TALEP :İhtiyati Tedbir TALEP TARİHİ :16/03/2022 KARAR TARİHİ :27/06/2022 KR....
Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Bu nedenle, hakkımızda herhangi bir takip açılmadan, senetler ciro edilerek el değiştirmeden ve protesto edilmeden önce, işbu menfi tespit davasını açmak zorunluluğu doğmuştur. Bu şekilde açılan menfi tespit davası açılacak icra takibini tek başına durdurmaya yeterli olmadığı veçhile, öncelikle teminatsız olarak mahkemeniz aksi kanıdaysa göstereceğimiz teminat karşılığında yukarıda tarih ve bedelleri belirtilen senetlerin ciro edilmemesi, ciro edilen veya edilmeyen senetlerin ise protesto edilmemesi ve icraya konulmaması için ihtiyati tedbir verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Çorum 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 02/12/2022 tarih 2022/1992 Esas sayılı ara kararıyla ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir....
