Menfi tespit davası devam ederken, icra takibi konusu borcun bir kısmı ödenirse, menfi tespit davası, ödenen borç kesimi için (kısmî) istirdat davasına dönüşür; ödenmeyen borç kesimi için ise menfi tespit davası olarak kalmakta devam eder. Yani, bu halde menfî tespit davasına kısmî tespit davası ve kısmî istirdat davası olarak devam edilir....
Davalı tarafça, davanın zorunlu arabuluculuğa tabi olduğu, bu şartın davacı tarafça yerine getirilmediği ileri sürülmüş ise de, dava tarihi itibarı ile menfi tespit ve çek istirdatı davaları arabuluculuğa tabi olmadığından bu savunmaya itibar edilmemiştir. Davalı tarafça, davada çekteki tüm cirantalara husumet yöneltilmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de, böyle bir yasal zorunluluk olmadığından bu savunmaya da itibar edilmemiştir. Dava, dava konusu çekteki davacıya ait ciranta imzasının davacıya ait olmadığından bahisle dava konusu çek nedeniyle menfi tespit ve istirdat istemine ilişkin olup, menfi tespit davalarında ispat külfeti davalı alacaklıdadır. Davalı taraf, alacağının varlığını ve alacağın dayanağı çekin yetkili hamili olduğunu ispatlamak zorundadır. İstirdat isteminde ise ispat külfeti davalı borçluda olup çekin davalı alacaklı tarafından kötü niyetle iktisap edildiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu ispat etmesi gereklidir....
Bankası'na ait ... seri numaralı 28.000,00 TL bedelli çek yönünden menfi tespit, ... İcra Müdürlüğünün 2014/...E sayılı dosyasına konu ... Bankası'na ait 25.000,00 TL bedelli çek yönünden menfi tespit, ... İcra Dairesinin 2014/...E sayılı dosyasına konu 30.06.2014 keşide tarihli ... Bankası'na ait ... seri numaralı 25.000,00 TL bedelli çek yönünden icra masrafları ile beraber icra dosyasına ödenen toplam 37.800,00 TL yönünden istirdat talebidir"şeklinde beyanda bulunmuştur. GEREKÇE: Sahte olduğu iddia olunan kambiyon senetlerine ilişkin başlatılan icra takibine ilişkin takibe esas teşkil eden kambiyo senetlerinden mütevellit menfi tespit istemi ile icra baskısı ile ödenen paranın istirdadı istemine ilişkindir....
Tüm dosya kapsamından; Davanın zayi olduğu iddia olunan çekin istirdatı ve menfi tespit talebine ilişkin olduğu------numaralı çekin zayi olduğu iddiasıyla açılan iptal davasında, dava konusu çekin davalının elinde olduğunun anlaşılması üzerine mahkememizde istirdat davası açılmış ve çekin keşide tarihinin ---- olarak tahrifat yapıldığı iddiasıyla menfi tespit talebinde bulunulmuştur. İstirdat davasını, kıymetli evrak rızası hilafına elinden çıkan meşru hamil açabilir. Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zayiinin ortaya çıktığı sırada, senet üzerinde hak sahibi kim ise, o kişi istirdat davası açabilir. Dolayısıyla, keşideci kaybolan veya çalınan çekin istirdat davasını açamaz....
Ödeme emrine itiraz ederken takip konusu alacağın zamanaşımına uğradığını ileri sürmeyen veya ödeme emrine süresi içerisinde hiçbir itirazda bulunmayarak ödeme emrinin kesinleşmesine sebebiyet veren borçlu, takip konusu alacağın, alacaklının takip talebinden önceki bir tarihte zamanaşımına uğradığından söz ederek menfi tespit davası açamaz. Takip konusu alacağın takibin kesinleşmesinden sonra zamanaşımına uğramış olması halinde borçlu, İİK'nın 71, 33-a ve 33. maddeleri uyarınca zamanaşımını ileri sürebilir.(Prof. Dr. ......, İcra ve İflas Hukukunda Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, Ankara, 2014, Sh 149) Borçlunun "borcun zamanaşımına uğradığının" tespiti için menfi tespit davası açmasında hukuki menfaatinin bulunmadığı kabul edilmektedir....
Maddesine göre açılan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Davacı tarafından, davalıya ait 34 JF ... plakalı aracın satışı için verilen vekaletname kapsamında dava konusu ... Tuzpazarı / Bursa şubesine ait 28/02/2020 keşide tarihli Z1024986 nolu çek ve 15/07/2020 keşide tarihli Z1024988 nolu 30.000 er TL bedelli çeklerin davalıya düzenlenip verildiğini ancak araç satışının yapılmadığından çeklerin bedelsiz kaldığın ileri sürülerek menfi tespit ve çeklerin ödenmesi sebebiyle istirdat talebinde bulunmuştur. Davalı asil 26/01/2021 tarihli duruşmada, davacıdan 34 JF ... plakalı aracın satışı için 30.000 er TL bedelli iki adet çek aldığını ancak araç banka rehinli olması sebebiyle davalıya devredemediğini beyan etmiştir. Bilindiği üzere 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 187 .maddesinde ispatın konusunu ve 188. Maddesinde ise ikrar kurumunu düzenlemiştir. HMK' nın 187....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Uyuşmazlık kiracı tarafından kiralayan aleyhine açılmış menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 13. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 13.5.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava, ticari dava niteliğindeki menfi tespit ve istirdat davası olmakla; dosyayı inceleme görevi 19. Hukuk Dairesi'ne aittir. Bu nedenle dosyanın Yüksek Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 26.01.2012 gününde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, ortak gider alacağına ilişkin menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi ... ....Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere ... ....Hukuk Dairesine gönderilmesine, ....01.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise, ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, B.: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233). İİK’nın 72. maddesinin 5. fıkrası gereğince borçlunun açmış olduğu menfi tespit davasında ihtiyati tedbir kararı almamış veya verilmiş olan ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeple kaldırılmış olması nedeniyle dava konusu borcu alacaklıya ödemiş olursa açılmış olan menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (İİK m. 72/6). Bu durumda borçlunun menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştürülerek devam edilmesi için bir talepte bulunmasına gerek yoktur....
