KABUL VE GEREKÇE : Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe giren 7155 sayılı yasanın 20. maddesi ile değişik 6102 sayılı yasanın 5/A. maddesinde; "bu kanunun 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalarda konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır." şeklinde amir düzenleme mevcuttur. 7445 sayılı kanunun 31. maddesinde "6102 sayılı kanunu 5/A maddesinin 1.fıkrasında yer alan "paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında" ibaresi "para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında" şeklinde değiştirilmiştir" şeklinde düzenleme mevcuttur 7445 sayılı kanunun geçici 1. maddesinde "Bu maddeyi ihdas eden kanunla 6102 sayılı kanunun 5/A maddesinin 1. fıkrası ile 7036 sayılı kanunu 3. maddesinin 1. fıkrasına eklenen menfi tespit ve istirdat davaları hakkındaki hüküm, 01/09/2023 tarihinde ve sonrasında açılacak...
Mahkemece benimsenen bilirkişi raporuna göre, davanın kısmen kabulüne, a) Asıl dava ile birleştirilen 2004/45 esas sayılı dosyaları yönünden davacılar Enver Haydar Güneş ve Zeki Tülübaş' ın istirdata haklı bulundukları 4.078.94 YTL' nin ödeme tarihi olan 21.02.2003 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile davalıdan alınarak davacılara payları oranında verilmesine, Zeki Tülübaş' ın manevi tazminat talebinin reddine, Menfi tespit davası yönünde karar verilmesine yer olmadığına, % 40 inkar tazminatı talebinin reddine, b) Birleştirilen 2004/44 esas sayılı dosyası yönünden, Davacılar ... ve Zeki Tülübaş' ın istirdada haklı bulundukları 2.146.474 YTL' nin ödeme tarihi olan 21.02.2003 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile davalıdan alınarak davacılara 1/2 payları oranında verilmesine, Manevi tazminat talebinin reddine, c) Birleştirilen 2004/46 esas sayılı dosyası yönünden, davacılar ....' ın istirdada haklı bulundukları 938.07 YTL' nin ödeme tarihi olan 21.02.2003 tarihinden...
a ait çekin son hamilinin bilinmesi nedeniyle davacıya istirdat davası açması için süre vermiştir. Davacı istirdat davası açacağına menfi tespit ve çek iptali davası açmıştır. Halihazırda ...20. Asliye Ticaret Mahkemesinde zaten açılan bir çek iptali davası var iken aynı çek için açılan ikinci çek iptali davası yönünden derdestlik nedeniyle davanın reddi gerekir. Yine davacı tarafa istirdat davası açması için süre verilmesine rağmen borçlu olmadığının tespiti yani menfi tespit davası açılmıştır. İkisi farklı davalardır. İstirdat çekin iadesi şeklinde bir dava iken borçlu olunmadığının tespiti yani menfi tespit davasında çekin iadesi değil bu çekten davalıya karşı borçlu olunmadığnın tespiti istenir. Taleple bağlılık ilkesi gereği menfi tespit davası açısından değerlendirme yapılması gerekir. Çekin son hamili davalı ...Bankası Anonim Şirketi olmayıp çek ciro silsilesinde de görüldüğü üzere çek aslını mahkememize sunan ...Şirketi'dir....
Menfi tespit davası borcun ödenmesinden önce açılır. Borç ödendikten sonra menfi tespit davası açılmasında borçlunun hukuki yararı bulunmadığından menfi tespit davası borcun ödenmesinden sonra açılamaz. Borç ödendikten sonra açılacak dava istirdat davası olup bu davanın da İİK'nın 72/VII. maddesi uyarınca borcun ödendiği tarihten itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekir. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi ve davaya istirdat davası olarak devam edilmesi İİK'nın 72/VI. maddesinde düzenlenmiş olup, bu madde hükmüne göre borçlu, açtığı menfi tespit davasında ihtiyatı tedbir kararı almamış veya verilen ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeple kaldırılmış olması sebebiyle dava konusu borcu ödemek zorunda kalmış olursa menfi tespit davası Yasa gereği kendiliğinden istirdat davasına dönüşür ve davaya istirdat davası olarak devam edilir. Bu durumda İİK'nın 72/VII. maddesindeki 1 yıllık hak düşürücü süre de uygulanmaz....
AŞ yönünden menfi tespit isteminin kabulüne istirdat isteminin reddine, davalı ... yönünden menfi tespit isteminin kabulüne ve istirdat isteminin kısmen kabulüne, davacının tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalılar vekillerinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 23/03/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının Ereğli İcra Müdürlüğünün 2009/4278 Esas sayılı dosyasında borcunun bulunmadığının tespitine, Ereğli İcra Müdürlüğünün 2011/3067 Esas sayılı dosyasında dava tarihi itibariyle 8.847,76 TL borçlu olduğunun tespitine, tazminat, istirdat taleplerinin reddine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili yasal süresi içerisinde verdiği istinaf dilekçesinde özetle; Borçlu olduklarına yönelik tespite, istirdat icra inkar ve kötü niyet tazminat taleplerinin reddine, yemin delilinin kullandırılmamasına, eksik inceleme ile karar verilmesine yönelik olarak istinaf talebinde bulunmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava yoksulluk nafakasının kaldırılması, menfi tespit, istirdat ve icra takibinin iptali istemine ilişkindir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının Ereğli İcra Müdürlüğünün 2009/4278 Esas sayılı dosyasında borcunun bulunmadığının tespitine, Ereğli İcra Müdürlüğünün 2011/3067 Esas sayılı dosyasında dava tarihi itibariyle 8.847,76 TL borçlu olduğunun tespitine, tazminat, istirdat taleplerinin reddine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili yasal süresi içerisinde verdiği istinaf dilekçesinde özetle; Borçlu olduklarına yönelik tespite, istirdat icra inkar ve kötü niyet tazminat taleplerinin reddine, yemin delilinin kullandırılmamasına, eksik inceleme ile karar verilmesine yönelik olarak istinaf talebinde bulunmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava yoksulluk nafakasının kaldırılması, menfi tespit, istirdat ve icra takibinin iptali istemine ilişkindir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava, hukuki niteliği itibariyle; taraflar arasındaki ticari alım satım ilişkisine dayalı davacı tarafından davalı tarafa verilen senetler dolasıyla borçlu olmadığının tespiti ile yapılan ------- ödemenin iadesine ilişkin menfi tespit ve istirdat davası olduğu anlaşılmıştır. Yargılama sırasında senetlerin de tahsil edilmesi ile dava yasa gereği istirdat davasına dönüşmüştür. Taraflar arasındaki hukuki uyuşmazlık ise; taraflar arasındaki sözleşme gereğince davalı tarafça imal edilerek davacıya teslim edilen makinelerin ayıplı olup olmadığı, ayıp nedeniyle davalının sorumlu olup olmayacağı ve ne kadarlık kısım için sorumlu olacağı hususunda uyuşmazlık olduğu tespit edilmiştir....
Taraflar arasındaki birleştirilen istirdat - tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
Mahkemece, yargılama sırasında takibe konu borcun ödenmesiyle, davanın istirdat davasına dönüşmüş olduğundan bahisle davanın kabulüne, takibe konu 9.321.50 YTl. nın davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine, tazminat talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, taraflarca temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2-Açılmış bulunan menfi tespit davası takibe konu borcun yargılama sırasında ödenmesiyle İİK.nun 72/6 maddesi gereğince, istirdat davasına dönüşmüştür....
