Hukuk Dairesi'nin 2016/3568 esas, 2016/6425 karar sayılı ilamında da açıklandığı üzere "İİK 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir." İİK 89. maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli mahkeme genel mahkemelerdir. (Dairemizin 2020/71 Esas 2020/680 Karar sayılı ilamı). Somut olayda, taraflar arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmadığı gibi uyuşmazlık, davalı alacaklı tarafından başlatılan icra takibinde çıkarılan haciz ihbarnameleri nedeniyle borçtan davacının sorumlu olup olmadığının tespitine ilişkindir. 01.10.2011 tarihinden sonra açılan menfi tespit davaları için görevli mahkeme, HMK'nın 2. maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesidir. İİK 89. maddesindeki özel düzenleme ile İİK 72. maddesindeki menfi tespit davasına ilişkin genel düzenleme gözetildiğinde genel düzenleme hükmünün İİK 89. maddesini işlevsiz bırakacak biçimde uygulanamayacağı da açıktır....
Böyle bir ayrım yapılmasının en önemli nedeni açılacak menfi tespit davasında davacı borçlunun icra takibini ihtiyati tedbir yoluyla durdurabilip durdurmayacağıdır. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında davacı borçlu devam eden takibi ihtiyati tedbirle durduramamakta sadece %15 teminat ödeyerek icra veznesine girecek paranın alacaklıya ödenmesini ihtiyati tedbirle önleyebilmektedir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında hukuki yararın belirlenmesi icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına göre daha kolaydır....
GEREKÇ: Talep, icra takibi nedeniyle açılan menfi tespit davasında icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir istemine ilişkindir.İİK'nin 72/2 maddesi "borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir."İİK 72/3.maddesi "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak,... göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir."Davacılar vekilinin talebi icra takibinin durdurulmasına ilişkindir....
Yukarıda açıklanan nedenlerle 7155 sayılı kanunun 20. maddesi ile 6102 sayılı TTK’na eklenen 5/A maddesi gereğince ticari nitelikteki menfi tespit davalarında dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesinin zorunlu olmadığına ve arabulucuya gidilmiş olmasının bir dava şartı olmadığına," uyuşmazlığın bu şekilde giderilmesine 13.02.2020 gününde oybirliğiyle ve 5235 sayılı kanunun 35/4 maddesi gereğince kesin olarak karar verilmiştir." şeklindeki kararı ile menfi tespit davasının zorunlu arabuluculuğa tabi olup olmadığı yönünde Bölge Adliye Mahkemelerinin kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlık giderilmiştir. Ticari nitelikteki menfi tespit davalarında TTK'na eklenen 5/A maddesi gereğince dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesi zorunlu olmadığından, İlk Derece Mahkemesince dava şartı yokluğu nedeniyle usulden red kararı verilmesi hatalı olmuştur....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE Dava, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında menfi tespit istemine ilişkindir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE GEREKÇE Dava, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında menfi tespit istemine ilişkindir....
Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğundan, İİK 72/3. maddesindeki özel düzenlemeye göre, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında tedbir istenmesi halinde, borçlunun gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın % 15'inden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yolu ile icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesini isteyebileceği, Mahkemece talebin bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiği halde HMK'nın 389.maddesi kapsamında değerlendirme yapılmasının doğru olmadığı, her ne kadar iddialar yargılama gerektiriyor olsa da, eldeki delillere göre İİK'nun 72/3.maddesi kapsamında yaklaşık ispat için yeterli olduğu, aksi halde telafisi güç veya imkansız zararların doğma tehlikesinin bulunduğu anlaşılmakla, bu aşamada hak kaybına sebep olunmayacak şekilde davacının icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmesine ilişkin talebi yönünden dava değeri üzerinden hesaplanacak %15 teminat mukabilinde İİK 72/3. maddesi gereğince...
olmadığını, ancak Bursa 1.İcra Müdürlüğü;'nün 2012/... esas sayılı dosyası incelendiğine, davacının dava dışı ana yükleniciden olan alacağının şeklen kesinleştiğinin anlaşıldığını, dosyada bulunan sevk irsaliyeleri incelendiğinde en son 29/12/2011 tarihinde beton üretim ve döküm işinin yapıldığının anlaşıldığını, ipotek tescil talepli davanın ise 06/03/2012 tarihinde açıldığını, diğer bir deyişle, işbu davanın inşaat işlerinin tamamlanmasından yaklaşık 2 ay 6 gün sonra açıldığını, dolayısıyla üç aylık sürenin aşılmadığının tespit edildiğini, sonuç olarak; davacının davalıya ati taşınmaz üzerinde TMK'nın 893/b.3.maddesi kapsamında kanuni ipotek hakkının olduğunu bildirmişlerdir....
Makina İmalat Mühendislik İnşaat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi, davanın mahkememiz dosyasındaki davaya konu çeke yönelik olarak lehtara karşı açılan menfi tespit davası olduğu, yapılan yargılama sonucunda lehtar yönünden sonuç doğurmak kaydı ile davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Talebe konu uyuşmazlık borçlu olunmadığının tespiti amacıyla açılan menfi tespit davasında, takibin durdurulmasına dair ihtiyati tedbir kararı verilmesi istemine ilişkindir. İhtiyati tedbir talep eden davacılar vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda; Menfi tespit davalarında tedbir müessesesi İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. İİK'nın 72/2. maddesinde icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkemenin, talep üzerine alacağın % 15'inden az olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, davaya konu alacağın icra takibine konu edilmemesi hakkında ihtiyati tedbir kararı verebileceği düzenlenmiştir....
