, oysa davalı bankanın bahsi geçen teminat mektubu nedeniyle, herhangi bir tazmin yükümlülüğü ve riskinin bulunmamakta olduğunu, teminat mektubunun geçerlilik süresi 17/03/2005 tarihinde sona ermiş olup 10 yıllık zamanaşımı süresinin de geçtiğini ve teminat mektubunun paraya çevrilmediğini ileri sürerek davaya konu teminat mektubundan dolayı müvekkilinin davalı bankaya borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı tutarak, haksız olarak alınan 10.867,00 TL komisyon bedelinin ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki banka teminat mektubunun iadesi ve depo edilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü....
Somut olayda dava konusu teminat mektubu üzerinde "İşbu teminat mektubu 30.04.2011 tarihine kadar geçerli olup, bu tarihe kadar elimize geçecek şekilde tarafınızdan yazılı tazmin talebinde bulunulmadığı takdirde hükümsüz olacaktır." ibarelerine yer verilmiş, teminat mektubunun süresi aynı şartlarla 12.08.2014 tarihine kadar uzatılmıştır. Genel bankacılık uygulamasına göre, teminat mektubunun aslının iadesi, taraflar arasındaki borç ilişkisinin sona erdiği ve dolayısıyla teminatın sona erdirilebileceği anlamına geldiği gibi, Dairemizin 22.10.2012 tarih 2011/92-2012/16721 E.K sayılı ilamında da, teminat mektubunun tazmini talebinde, muhatabın mutlaka lehdarın, teminat mektubu ile garanti edilen yükümlülüğünü yerine getirmediğini belirtmesinin gerektiği, muhatabın bankaya yazdığı rizikonun gerçekleştiği açıklamasını içermeyen soyut yazının banka teminat mektubunun nakde çevrilmesi için yeterli olmadığı vurgulanmıştır....
Davalı yüklenici vekili ise, dava konusu edilen teminat mektubunun tarafları banka ve muhatabı olup, banka dava konusu teminat mektubunu BK'nın 110. maddesi uyarınca davacının fiilini taahhüt için düzenleyip teslim ettiğini, mektubun alacaklısının kendileri olduğunu, 3. kişinin fiilini taahhüt niteliğindeki teminat mektubunu iptâlini davacının isteyemeyeceğini, öte yandan dava dışı iş sahibiyle aralarında imzalanan 28.11.2007 tarihli sözleşmeyi iş sahibinin feshettiğini, dava dışı iş sahibinden alacaklarının tahsili için Milletlerarası Tahkim Divanı'nda Nisan 2009 tarihinde dava açtıklarını ve bu davanın bekletici mesele yapılmasını, kaldı ki, davacıya gönderilen ihtarnamede de, teminat mektubunu irad kaydedeceklerini, süresi 30.07.2009 tarihinde dolan teminat mektubunun geçerlilik süresinin uzatılmasını istediklerini, davacının 07.02.2008 ve 10.03.2008 tarihli iki ayrı sözleşmeyle inşaat işinin taşeronluğunu üstlendiğini, ancak sözleşme ve şartnameye uygun olarak yükümlülüklerini yerine...
Maddesi uyarınca davalıya 04.12.2012 tarih 1755215 seri numaralı 161.606,40 TL bedelli teminat mektubu verildiği , teminat mektubunun veriliş amacına aykırı olarak davalının elinde tuttuğu belirtilerek teminat mektubunun iadesi ile uğranıldığı iddia olunan kar kaybının davalının temerrüde düştüğü belirtilen 23.06.2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile tahsiline ve banka komisyon gideri olarak 1.696,83 TL inin avans faizi birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine dair karar verilmesi talep edilmiştir....
Dosyaya sunulan deliller üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmış, düzenlenen raporda; davacının taraflar arasındaki sözleşme kapsamında kapsamındaki işi sözleşme ve şartnameye uygun yaptığını, sözleşme hükümlerine göre SGK'dan ilişiği olmadığına dair yazıyı davalıya göndermiş, teminat mektubunun iadesini isteyerek davalıyı temerrüte düşürdüğünü, teminat mektubunun alındığı banka kayıtlarından davacının ödediği komisyon alacağı ekstresinin celp edildiği, bilirkişilere, dosyada bulunan fatura, hak ediş raporları ve banka kayıtları ile uyumlu, bilimsel ve denetime açık rapor ile davacının davalı ile arasındaki sözleşme konusu işin sözleşmeye uygun yerine getirdiği, bu nedenle teminatın iadesi başvuruların oluştuğu, teminat mektubunun iade edilmesinden dolayı davalının temerrüte düştüğü tarihten itibaren 1.696,83 TL komisyon alacağı ödediği tespit edildiğinden, davacının davasının kısmen kabulüne, ......
Maddesi uyarınca davalıya 04.12.2012 tarih 1755215 seri numaralı 161.606,40 TL bedelli teminat mektubu verildiği , teminat mektubunun veriliş amacına aykırı olarak davalının elinde tuttuğu belirtilerek teminat mektubunun iadesi ile uğranıldığı iddia olunan kar kaybının davalının temerrüde düştüğü belirtilen 23.06.2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile tahsiline ve banka komisyon gideri olarak 1.696,83 TL inin avans faizi birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine dair karar verilmesi talep edilmiştir....
Dosya kapsamına göre sanığın ortağı ve yetkili müdürü olduğu şirket, şikayetçi bankanın ticari müşterisidir. Türk Eximbank’tan ihracata hazırlık kredisi kullanabilmek için şikayetçi bankadan teminat mektubu talep edilmiştir. Banka cevap yazısında nitelikleri yazılı taşınmazlarda da banka lehine ipotek tesis ettirilmiştir. Teminat mektubu verilmesini müteakip ilgili banka tarafından istenen kredi de sanığın şirketine kullandırılmıştır. Teminat mektubunun kullandırılması ve müşteki banka lehine taşınmaz ipotekleri tesis ettirilmesi aşaması ile ilgili herhangi bir suç oluşturan sanık eylemi bulunmamaktadır. Sanık ihracata hazırlık kredisini kullandıktan birkaç ay sonra kredi borcunun ödendiği ve teminat mektubunun iadesi içerikli Türk Eximbank tarafından düzenlenmiş gibi sahte özel bir belgeyi müşteki bankaya ibraz ederek teminata ait sözleşmenin sona erdirilmesini sağlamıştır....
Teminat mektubu ve teminat mektubu komisyonu ödendiği takdirde işbu senet bedelsiz iade olacaktır" şeklinde belirtilerek söz konusu teminat mektubunun müvekkiline iade edilmemesi durumunda teminat mektubu bedelinin, müvekkili şirkete olan 18.556,00 TL lik bakiye borcunun ve teminat mektubu komisyonu bedelinin müvekkiline ödenmesi gerektiği ödenmemesi durumunda işbu senedin tahsile konulacağına dair ihtarname müvekkili şirketçe keşide edildiğini, ikame edilen dava "menfi tespit davası olduğunu, "YHGK "Menfi tespit davası, 2004 Sayılı İcra ve İflâs Kanunu'nun ( İİK ) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında ya da icra takibinden sonra borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir....
Mahkememizin 19/01/2022 tarihli ara karar ile rapora karşı itirazların değerlendirilmesi, çelişkilerin giderilmesi amacıyla ek rapor alınmasına karar verilmiştir. 20/03/2022 tarihli ek bilirkişi raporunda; teminat mektubu süreli olması ve yenilenmeden önce davacının ihtarname keşide ederek kefillikten ayrıldığını bildirmesine ve davalı bankanın kefilin ihtarnamesini tebliğ etmesine karşın kefile haber vermeden teminat mektubunun vadesinin uzatılması yeni bir kredi kullandırımı olarak düşünüldüğünden davacının 250.000.00 TL'lik teminat mektubundan sorumlu tutulmayacağı sayın mahkemenizin takdirlerinde mütalaa olunduğu, mahkememizce davacı talebinin yerinde görülmemesi halinde sorumluluğu 253.924.38 TL olarak tespit edildiği, davacının menfi tespit davası olması nedeniyle 21.08.2020 dava tarihi itibari ile davalı banka alacağı, 431.829.38 TL olarak tespit edildiği sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir....
