İcra ve İflas Kanunu’nun 72/8. maddesi; “Menfi tespit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir…” hükmünü içermekte olup, menfi tespit ve istirdat davaları yönünden özel bir yetki kuralı öngörülmüştür. Ancak İİK. 72/8. maddesinde düzenlenen yetki kuralları, HMK.'da düzenlenen genel yetki kurallarını kaldırmaz. Menfi tespit davası HMK'da düzenlenen yetkili mahkemelerde de açılabilir. HMK.6 madde gereği, "Genel yetkili mahkeme, davalı veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir. Yerleşim yeri, 22.11.2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre belirlenir." hükmünü içermektedir. Dava, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olup, HMK.6. Madde gereği genel mahkemede veya İİK'nın 72/8. maddesi gereği, takibin yapıldığı icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesi veya davalının ikametgah mahkemesinde açılabilir....
Asliye Ticaret Mahkemesi TARİHİ : 11/02/2022 NUMARASI : 2021/547 Esas - 2022/115 Karar DAVACI : VEKİLİ : DAVALI : DAVA : Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Kefalet Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : Dava konusu uyuşmazlık; davacı tarafından kefil sıfatı ile imzalanan genel kredi sözleşmesinden kaynaklı icra takip dosyasında borçlu olmadığının tespiti ile ödenen bedelin istirdadı talebine ilişkindir. Yerel mahkemece 11/02/2022 tarihli kararla, "(...)...
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, borcun icra dosyasına ihtirazi kayıt konulmadan ödendiği, bu durumda menfi tespit davası açılmasında davacının hukuki yararı bulunmadığı, hukuki yararın varlığı dava şartı olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş,hüküm davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 19.11.2014 tarih ve 2014/12431 Esas 2014/16558 Karar sayılı bozma ilamı ile; "İcra ve İflâs Kanunu’nun 72,VI hükmüne göre, “Borçlu, menfi tespit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir.” Somut olayda, dava konusu edilen icra takibindeki borç yargılama sırasında ödenmiştir....
GEREKÇE: Dava, hukuki niteliği itibariyle, İİK'nın 72.maddesi uyarınca, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. 19/12/2018 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan ve 01/01/2019 tarihinde yürürlüğe giren 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun'un 20.maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na 5/A maddesi eklenmiştir....
Tekstil Ltd.Şti.nin 27.11.2004 tarihinden itibaren kiracısı olduğunu, ihtarlara rağmen aboneliğin müvekkili üzerinde kaldığını, elektrik borcunu taksitle ödeme planı imzalayan kiracısından sonra davalı kuruma başvurarak aboneliğin iptalini ve güvence parasının iadesini istediğini, davalı kurumun tüm borcun kapatılması gerektiğini belirterek talebin reddedildiğini ileri sürerek, müvekkili üzerine olan abonelik sözleşmesinin iptali, güvence parasının iadesi ve faturadan dolayı borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, abone olan davacının borçtan sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, dosya kapsamı ve delillere göre tüketim bedelinden abone sıfatıyla sorumlu olan davacının, menfi tespit talebi ile harç ödenmiş olmadığından güvence bedelinin iadesi taleplerinin reddedilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir....
Kişilere muhatap banka tarafından yapılmasının durdurulması ve bu dava sonuçlanıncaya kadar da anılan çekin icra takibine konu edilmemesi yönünde teminat karşılığında ivedilikle ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. GEREKÇE Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanın menfi tespit istemine ilişkindir. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfi tespit davasında amaç bir hukuki ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitidir. Borçlu belirtilen şekilde takipten önce veya sonra alacaklıya karşı bir menfi tespit davası açar; bu davayı kazanırsa, hakkındaki icra takibi dayanaksız kalır ve borcu ödemekten kurtulur. Dava devam ederken borç ödenmiş davaya istirdat davası olarak devam edilir....
bulunan bedellerden 4.012,73 TL istirdat ile kısmen ödenmiş kısmen taksitlendirilen bedellerden ise 6.667,41 TL menfi tespit talebinde bulunabileceği, şeklinde raporunu sunmuştur....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi - K A R A R - Uyuşmazlığın abonelik sözleşmesinden kaynaklanmasına davalının sıfatına ve davanın itirazın iptali ya da menfi tespit biçimde açılmamış olmasına göre kararın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 13.Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 26.10.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MENFİ TESPİT - İSTİRDAT Yargıtaya Geliş Tarihi: 11/03/2022 -KARAR- 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40. ve Yargıtay İç Yönetmeliği’nin 18. maddeleri uyarınca yapılan ön incelemede; dava konusu uyuşmazlığın niteliği ve temyizin kapsamının, tenkisten kaynaklanan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun dairelerin iş bölümüne ilişkin 26/01/2022 tarihli ve 2022/1 sayılı kararı uyarınca dosyayı inceleme görevi Yargıtay 7. Hukuk Dairesine ait olduğundan, 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli inceleme yapılmak üzere dosyanın ilgili daireye gönderilmesine karar vermek gerekir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, dosyanın Yargıtay 7. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 17/03/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
ilişkindir.İcra ve İcra ve İflas Kanun'unun 72/3. maddesinde, “....icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemez....
