(Yard.Doç.İpek Sağlam, Ticari İşletmelerin Ürün Kirası Sözleşmelerine Konu Teşkil Etmesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C.19, Sayfa 140-141) Doktrinde de son yıllarda herhangi bir nedenle kişinin işletmediği işletmenin işletme hakkının devredilmesinin doğal olarak ürün kirası sözleşmesi olduğu yönündedir. Nitekim somut davada mevcut işletme sözleşmesi ile bir işletme olan restoran/kafenin, kararlaştırılan belli bir bedel karşılığında olmak üzere işletmeyi yapacak kişiye işletme hakkının devredilmesi, sözleşmenin karşılıklı olarak bu noktada hak ve borçlar doğurması bir ürün kirası olarak doktrinde kabul görmektedir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2023/98 Esas KARAR NO : 2023/81 DAVA : Menfi Tespit (Kefalet Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 14/12/2021 KARAR TARİHİ : 14/02/2023 Mahkememizde görülmekte bulunan Menfi Tespit (Kefalet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili tarafından senetten kaynaklı alacak nedeniyle kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile Antalya ... İcra müdürlüğünün ... E. Sayılı dosyası üzerinden dava dışı borçlu ... hakkında icra takibi başlatıldığını, bu icra dosyasının daha sonra Antalya ......
Mahkemece; davanın itirazın iptali (ticari işletme kirası sözleşmesinden kaynaklanan) dava olduğu, davacının iddiası değerlendirildiğinde taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği itibarıyla bir kira sözleşmesi olduğu, bu nedenle taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığı, HMK'nın 4. maddesi gereğince kira sözleşmesinden kaynaklanan tüm uyuşmazlıklara bakmakla görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olarak belirlendiği (kiralanan taşınmazların, 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilâmsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere) ve Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2018/6462 E. ve 2019/558 K. sayılı kararı da gözetilerek dava şartı olan ve kamu düzeninden sayılan davanın görevli mahkemede açılması gereklilği de gözetilerek davanın görevli olan Siirt Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir....
Mahkemece; davanın itirazın iptali (ticari işletme kirası sözleşmesinden kaynaklanan) dava olduğu, davacının iddiası değerlendirildiğinde taraflar arasındaki sözleşmenin niteliği itibarıyla bir kira sözleşmesi olduğu, bu nedenle taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığı, HMK'nın 4. maddesi gereğince kira sözleşmesinden kaynaklanan tüm uyuşmazlıklara bakmakla görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olarak belirlendiği (kiralanan taşınmazların, 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilâmsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere) ve Yargıtay 20. Hukuk Dairesi 2018/6462 E. ve 2019/558 K. sayılı kararı da gözetilerek dava şartı olan ve kamu düzeninden sayılan davanın görevli mahkemede açılması gereklilği de gözetilerek davanın görevli olan Siirt Sulh Hukuk Mahkemesinde görülmesi gerektiğinden mahkemenin görevsizliğine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi KARAR Dava, işletme lisans (franchise) sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit iseğine ilişkin olup kararın temyizen incelenmesi görevi 23.Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Dosyanın görevli Yargıtay Yüksek 11.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 31.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Taraflar arasındaki dava, ticari nitelikteki hasılat kirası sözleşmesinden kaynaklanan rücuen alacak olup mahkemece de bu şekilde nitelendirilmiştir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi, Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin görevine girmektedir. SONUÇ: Yukarıdaki açıklanan nedenlerle, dosyanın görevli Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 02.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Taraflar arasındaki uyuşmazlık ticari nitelikteki hasılat kirası sözleşmesinden kaynaklanan rücuen alacak olup mahkemece de bu şekilde nitelendirilmiştir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle, dosyanın görevli Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 23.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Taraflar arasındaki uyuşmazlık ticari nitelikteki hasılat kirası sözleşmesinden kaynaklanan rücuen alacak olup mahkemece de bu şekilde nitelendirilmiştir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle, dosyanın görevli Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 23.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Taraflar arasındaki uyuşmazlık ticari nitelikteki hasılat kirası sözleşmesinden kaynaklanan rücuen alacak olup mahkemece de bu şekilde nitelendirilmiştir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle, dosyanın görevli Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 23.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Taraflar arasındaki uyuşmazlık ticari nitelikteki hasılat kirası sözleşmesinden kaynaklanan rücuen alacak olup mahkemece de bu şekilde nitelendirilmiştir. Uyuşmazlığın niteliğine ve tarafların sıfatına göre, dosyanın temyiz incelemesi Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle, dosyanın görevli Yargıtay 6. Hukuk Dairesi Başkanlığı’na GÖNDERİLMESİNE, 23.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
