HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1- Manisa Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2021/1043 Esas sayılı dosyasında ihtiyati tedbirin reddine ilişkin olarak verilen 27.10.2021 tarihli ARA KARAR, usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan ihtiyati tedbir talep eden davacı vekilinin istinaf kanu yolu başvurusunun HMK'nın 353/(1)-b-1. maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2- İstinaf başvurusu sırasında alınması gereken 80,70.TL maktu harçtan peşin olarak alınan 59,30.TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40.TL harcın ihtiyati tedbir talep eden davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına, 3- İstinaf kanun yolu başvurusunda bulunan ihtiyati tedbir talep eden davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4- İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadan karar verildiğinden bu aşama için ihtiyati tedbir talep eden davacı aleyhine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 5- Kararın taraflara tebliği, kesinleştirme, harç ikmali ve gider avansı iadesi işlemlerinin yerel mahkemece...
Esas sayılı icra takibinin durdurulması için tensiple birlikte (ekli imza sirküleri de nazara alınarak) HMK md. 209 uyarınca öncelikle teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verilmesini (yahut olmazsa, İİK md. 72/3 uyarınca teminatla tedbir kararı verilmesine) talep etmiştir. İHTİYATİ TEDBİR ARA KARARI VE SÜREÇ: Mahkemece 03.01.2023 tarihli ara kararı ile; dava menfi tespit davası olup, menfi tespit davalarında ihtiyati tedbirle ilgili İİK'nın 72. maddesinin 2 ve 3. fıkralarında özel düzenlemeler mevcut olduğu, 3. fıkrada "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Davacıların, kira borcunun olmadığı iddiasıyla icra takibinden sonra menfi tespit davası açtığı, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceği sabit ise de; az yukarıda açıklandığı üzere teminat karşılığında icra veznesine giren paranın alacaklıya verilmemesi yönünde tedbir kararı verilmesine bir engel bulunmamaktadır....
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle, mahkemeden takipten sonra açılan menfi tespit davası nedeniyle takip konusu borcun tamamını icraya yatırmak ve %15 teminat yatırmak karşılığında icra veznesine yatırılan paranın davalıya ödenmemesi durumunda ihtiyati tedbir talep edildiğini, mahkemece ihtiyati tedbir talep edilen dava konusu olmadığından bahisle ihtiyati tedbir talebinin reddedildiğini, karar gerekçesinin İİK 72/3 maddesine aykırı olduğunu, bu nedenle kararın kaldırılarak icra dairesine ödenen paranın davalıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesini talep ederek istinaf etmiştir. GEREKÇE: Dava, taraflar arasındaki vekalet ilişkisi nedeniyle davalı tarafından başlatılan icra takibine konu borcun olmadığının tespiti talebine ilişkindir. Davacı %115 teminat karşılığında takibin durdurulmasını vezneye yatırılan paranın alacaklıya ödenmemesi yönünden tedbir kararı verilmesini talep etmiş, mahkemece davacının talebinin reddedildiği görülmüştür....
Öncelikle, menfi tespit davası ile ilgili genel bir açıklama yapılmasında ve ilgili yasal düzenlemelerin irdelenmesinde yarar vardır; Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun (İİK) 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
ödeme yasağı konulu ihtiyati tedbir konulmasını talep etmiştir....
İİK 72/3 maddesi hükmüne göre takipten sonra açılan menfi tespit davalarında icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi mümkün değildir. Bu nedende davacı vekilinin ihtiyati tedbir tlebinin İİK nın 72/3 maddesi gereğince reddine karar verilmesi gerekmiştir. 1- Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin İİK'nın 72/3 maddesi gereğince REDDİNE, ..." şeklinde karar verilmiştir. Bu ara karara karşı davacı vekilince yasal süresinde istinafa başvurulmuştur....
İİK 72/3 maddesi hükmüne göre takipten sonra açılan menfi tespit davalarında icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi mümkün değildir. Bu nedende davacı vekilinin ihtiyati tedbir tlebinin İİK nın 72/3 maddesi gereğince reddine karar verilmesi gerekmiştir. 1- Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin İİK'nın 72/3 maddesi gereğince REDDİNE, ..." şeklinde karar verilmiştir. Bu ara karara karşı davacı vekilince yasal süresinde istinafa başvurulmuştur....
Mahkemece TTK'nın 758.maddesine göre verilen süre içinde davacı tarafından ibraz edilen çek yönünden menfi tespit davası açılmış ve mahkemece çek üzerindeki ödeme yasağı kararı kaldırılmamıştır. Kimin elinde bulunduğu belirlenen diğer üç adet çek yönünden de davacının verilen süre içinde istirdat veya menfi tespit davası açması gerektiği açık olup, davacının açılacak bu davada tedbir talebini de ileri sürmesinde yasal bir engel bulunmamaktadır. Çek konusunda ödeme yasağı kararı bulunması çekin, ihtiyati haciz kararı alınarak takibe konulmasına engel değildir. Çekin kimin elinde olduğunun belirlenmesi üzerine ilk derece mahkemesince, hasımsız açılan davada talep edilen ihtiyati tedbirlere karar verilemeyeceğine ilişkin gerekçesinde bir isabetsizlik bulunmadığından ve talebin açılan veya açılacak menfi tespit/istiradt davalarında ileri sürülebilecek olması karşısında davacı vekilinin tüm istinaf başvuru nedenleri yerinde görülmemiştir....
Talep, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararına itiraza ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Mahkemece, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, teminat mukabilinde haczedilen paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. İİK’nın 72. maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
