Maddesinde "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranını alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır. Alacaklının uğradığı zarar aynı davada takdir olunarak karara bağlanır....
İhtiyati tedbir talep eden davacılar vekilinin istinaf sebepleri doğrultusunda dosya içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesi dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesi ile yapılan inceleme sonunda; Menfi tespit davalarında tedbir müessesesi İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. İİK'nın 72/2. maddesinde icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkemenin, talep üzerine alacağın % 15'inden az olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, davaya konu alacağın icra takibine konu edilmemesi hakkında ihtiyati tedbir kararı verebileceği düzenlenmiştir. Bu maddenin düzenleniş biçiminden menfi tespit davasına bakan mahkemece mevcut, delil durumu nazara alınarak tedbire karar verilebileceği, delil durumunun değişmesi durumunda verdiği tedbir kararını kaldırabileceği anlaşılmaktadır. Mahkemenin tedbir verip vermemekte takdir hakkı bulunmaktadır....
İcra Müdürlüğü'nün 2019/3597 sayılı dosyası ile başlatılan takibe itiraz edilmediğini ve menfi tespit davası da açılmadığını, müvekkilinin menfi tespit davası açamayacağını, şirket ortaklarının menfaatlerinin korunması, şirketin değer kaybetmesinin önlenmesi, şirketin zarara uğramaması ve ekonomik hayatın en az şekilde etkilenmesi için menfi tespit davası açılması gerektiğini, iş bu davanın sorumluluk davası olması nedeniyle görev başındaki davalı müdürün menfaatleri ile şirketin menfaatlerinin çatıştığını, davalının müdürlük görevini yerine getirmediğini belirterek TMK'nın 426. maddesi uyarınca Bakırköy 15. İcra Müdürlüğü'nün 2019/3597 sayılı dosyasına karşı menfi tespit davası açılmak üzere şirkete temsil kayyımı atanmasına karar verilmesini istemiştir. İLK DERECE MAHKEMESİNİN İSTİNAFA KONU ARA KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesi, ihtiyati tedbir talebini değerlendirdiği 08.12.2021 tarihli ara kararıyla; "......
üzerinden davacının ihtiyati tedbir talebinin kabulüne, menfi tespit davası açılıp sonuçlanıncaya kadar ihtiyati tedbiren elektrik enerjisi bağlanmasına, davacıdan teminat alınmasına yer olmadığına karar verdiği, bu karara karşı davalının itirazı üzerine duruşma açıldığı, yapılan yargılama sonucunda davalının ihtiyati tedbire itirazının reddine karar verildiği, bu karara karşı davalının istinaf kanun yoluna başvurduğu görülmüş olup; Dosyanın tetkikinde; Davacı ile davalı arasında abonelik sözleşmesinin bulunduğu, davalı tarafından yapılan kontrol sırasında davacının kaçak elektrik kullanıldığının tespit edildiğini ve buna ilişkin olarak 09/10/2021 tarihinde kaçak elektrik kullanıldığına ilişkin tutanak düzenlendiği ve davacıya verilen elektrik enerjisinin kesildiğini, davacının elektrik enerjisinin tekrar verilmesi için mahkemeden ihtiyati tedbir talebinde bulunduğu, mahkemece tedbir talebinin kabulüne karar verildiği, karara itiraz üzerine itirazın reddine karar verildiği, davalı tarafından...
İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. 2004 Sayılı İİK'nın menfi tespit ve istirdat davaları başlıklı 72. maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Mahkemece; ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. Davacı vekili, davalı taraf ile aralarında düzenlenen kira akdinin haklı nedenle feshine ve davalı tarafa herhangi bir borcunun olmadığına ilişkin menfi tespit davası açtığını, İİK.nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden önce açma hakkının bulunduğu menfi tespit davasında, aleyhine başlatılması muhtemel olan takibin durdurulması için ihtiyati tedbir talebinde bulunduğunu, "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki ihtiyati tedbirin kaldırılması talebinin incelenmesi sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı talebin reddine yönelik olarak verilen kararın süresi içinde ihtiyati tedbire itiraz eden vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - İhtiyati tedbir isteyen (davacı) vekili, icra takibini konu bononun silah zoruyla imzalatıldığı iddiasıyla açmış olduğu menfi tespit davasında icra takibinin durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. Mahkemece takip konusu bonodan dolayı silahla ve tehditle imzalattırılmış olduğu iddiasıyla ağır ceza mahkemesinde dava açılmış olduğundan teminatsız olarak ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilmiştir....
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:Dava; İcra İflas Kanunun 72.maddesi gereğince açılmış olan menfi tespit ve iptal davasıdır. Mahkemece ihtiyati tedbir talebinin reddine dair ara karara karşı, İİK 341.maddesi ve aynı yasanın 391/3.fıkrası gereğince davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. Başvurunun yasa kapsamında olması nedeniyle işin esasının incelenmesi gerekmiştir.İcra İflas Kanunun 72.maddesinin üst başlığı, menfi tespit ve istirdat davalarıdır. 72/1. fıkrasında; borçlunun icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığının ispatı için menfi tespit davası açabileceği belirtilmiştir. İİK 72/2.fıkrasında ise; icra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkemenin talep üzerine alacağın %15'den aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebileceğine yer verilmiştir. Somut davada uygulanması gereken madde hükmü İİK 72/2.fıkrasıdır....
e ciro ettiğini, 15/02/2019 vade tarihli senet için icra takibi başlatıldığını, müvekkilinin davalılara borcunun bulunmadığını, aynı hukuki ilişki nedeniyle düzenlenen 15/11/2019 tarihli bono hakkında açılan menfi tespit davasında davanın kabul edildiğini, kararın istinaf aşamasında olduğunu belirterek icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ Mahkemece 20/09/2022 tarihli tensip zaptının 12.bendi uyarınca, İİK 72/3 maddesi gereğince icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilemeyeceği gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir....
Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukukî ilişkinin mevcut olmadığının tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, İstanbul 2013, s. 346). Menfi tespit davası 2004 sayılı İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesini isteyebilir....
