Kaldı ki, İİK'nın 72/1. maddesinde "Borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu olmadığını tespit için menfi tespit davası açabilir", 72/6. Maddesinde "Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir." 72/7.maddesinde "Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını istiyebilir." hükmü düzenlenmiş olup, bu hükümler göz önüne alındığında da, menfi tespit davasında alacaklının icra takibi ile elde etmek istediği para alacağı bakımından borçlu olunmadığının tespiti; paranın ödenmek zorunda kalınması halinde ise istirdat davasına dönüşerek bu bir miktar paranın geri alınması söz konusu olmaktadır....
Açıklanan nedenlerle; mahkemece davacının menfi tespit ve istirdat istemlerinin kısmen kabulü ile ipoteğin terkine karar verilmesi doğru olmadığından davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, kararın kaldırılmasına, bahsi geçen hata nedeniyle yeniden yargılama yapılmasına gerek bulunmadığından istirdat, menfi tespit isteği bakımından yerinde görülmeyen davanın reddine, ipoteğin fekki talebi bakımından konusuz kalan dava nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE; İstanbul 18. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 11/04/2023 Tarih 2020/370 Esas - 2023/297 Karar sayılı kararının HMK.'...
Yukarıda görüldüğü gibi icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası icra takibini kendiliğinden durdurmayacağı gibi mahkemece ihtiyati tedbir yoluyla icra takibinin durdurulmasına karar verilemez. Ancak davacı/borçlunun gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın %15’nden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi (yani icra takibinin beşinci safhası olan paranın alacaklıya ödenmesi safhasını durdurmak) için ihtiyati tedbir karar verilebilir (Kuru, Baki, İcra ve İflas Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 53). Bu durumda, icra takibinden sonra açılmış işbu menfi tespit davasında ancak İİK'nın 72-(3) maddesi kapsamında icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesi şeklinde ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Bunun dışında, takibin durdurulması şeklinde ihtiyati tedbire hükmedilemez....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 17/01/2022 ESAS NO : 2021/223 KARAR NO : 2022/30 DAVANIN KONUSU: İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)|Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) KARAR TARİHİ : 26.10.2022 GEREKÇELİ KARAR TARİHİ : 26.10.2022 Davacı vekili Av.... tarafından yapılan 5.9.2022 tarihli istinaf kanun yolu başvurusu ve dosya kapsamı incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı, senede dayalı olarak yaptığı haksız ödemenin istirdadına karar verilmesini istemiştir....
Menfi tespit davası borcun ödenmesinden önce açılır. Borç ödendikten sonra menfi tespit davası açılmasında borçlunun hukuki yararı bulunmadığından menfi tespit davası borcun ödenmesinden sonra açılamaz. Borç ödendikten sonra açılacak dava istirdat davası olup bu davanın da İİK'nın 72/VII. maddesi uyarınca borcun ödendiği tarihten itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içinde açılması gerekir. Menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmesi ve davaya istirdat davası olarak devam edilmesi İİK'nın 72/VI. maddesinde düzenlenmiş olup, bu madde hükmüne göre borçlu, açtığı menfi tespit davasında ihtiyatı tedbir kararı almamış veya verilen ihtiyati tedbir kararının herhangi bir sebeple kaldırılmış olması sebebiyle dava konusu borcu ödemek zorunda kalmış olursa menfi tespit davası Yasa gereği kendiliğinden istirdat davasına dönüşür ve davaya istirdat davası olarak devam edilir. Bu durumda İİK'nın 72/VII. maddesindeki 1 yıllık hak düşürücü süre de uygulanmaz....
a ait çekin son hamilinin bilinmesi nedeniyle davacıya istirdat davası açması için süre vermiştir. Davacı istirdat davası açacağına menfi tespit ve çek iptali davası açmıştır. Halihazırda ...20. Asliye Ticaret Mahkemesinde zaten açılan bir çek iptali davası var iken aynı çek için açılan ikinci çek iptali davası yönünden derdestlik nedeniyle davanın reddi gerekir. Yine davacı tarafa istirdat davası açması için süre verilmesine rağmen borçlu olmadığının tespiti yani menfi tespit davası açılmıştır. İkisi farklı davalardır. İstirdat çekin iadesi şeklinde bir dava iken borçlu olunmadığının tespiti yani menfi tespit davasında çekin iadesi değil bu çekten davalıya karşı borçlu olunmadığnın tespiti istenir. Taleple bağlılık ilkesi gereği menfi tespit davası açısından değerlendirme yapılması gerekir. Çekin son hamili davalı ...Bankası Anonim Şirketi olmayıp çek ciro silsilesinde de görüldüğü üzere çek aslını mahkememize sunan ...Şirketi'dir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, davacı vekili icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilmesi talebinde bulunmuş ise de İİK'nun 72/3 maddesi gereği davacı vekilinin icra takibinin durdurulması talebinin reddine karar verilmiştir. İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili; bankanın eksik bilgilendirme neticesinde yanlış bilirkişi raporu alındığını, İstanbul 16.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/586 Esas 2017/85 Karar sayılı kesinleşmiş ilamına dayalı olarak çek güvence bedellerinin müvekkilinden talep edilemeyeceğinin sabit olduğunu, müvekkili yönünden ticari evrak vasfını taşımayan dava konusu çeklerin güvence bedellerinin de icra konusu yapılamayacağını, kararın kaldırılarak tedbir talebinin kabulüne ka karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Dava İİK 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit ve istirdat davasına ilişkindir....
(Menfî Tespit Davası ve İstirdat Davası - ... , Ankara 2003, s.233-234) İİK m.72/7 hükmüne göre, İcra ve İflas Hukuku anlamında istirdat davasını, kesinleşmiş icra takibi dolayısı ile cebri icra tehdidi altında borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs açabilir. Menfi tespit ve istirdat davası sonucu verilecek mahkeme kararı, kesinleşmeden infaz olunamaz. İİK.nun 72/6. maddesi gereğince menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşmüş olması, bu ilamın infazı için kesinleşmesi koşulunu ortadan kaldırmaz. Dolayısıyla davacının, takip borçlusu olarak ödediği paranın iadesi istemiyle gideceği hukukî yol, davalı takip alacaklısı hakkında yeni bir ilâmsız icra takibi başlatmak olmayıp, öncelikle genel hükümlere göre istirdat davası açması ve davayı kazanmasıdır....
İİK 150/ı maddesi uyarınca usulüne uygun bir icra takibinin bulunmadığı kat ihtarının usulüne uygun tebliğ edilip edilmediğine ilişkin takip hukukuna ilişkin şikayetler yasal süresi içerisinde İcra Hukuk Mahkemesine yapılması gereken şikayetler niteliğinde olup bu şikayetler üzerine İcra Hukuk Mahkemesinin takip hukukuna ilişkin vereceği kararların maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmeyeceği gibi davacıların menfi tespit ve istirdat istemlerine de bir etkisi olmayacaktır. Mahkemece, davacıların talepleri doğru nitelendirilerek davacılar hakkında usulüne uygun bir icra takibi yapılıp yapılmadığı bu icra takipleri nedeniyle borçlu olup olmadıkları ve varsa fazla ödemeleri istirdat talep edip edemeyecekleri değerlendirilmeden Ticaret Mahkemesinin değerlendirmesi gereken konularda talebi bölüp tefrik kararı ile görevsizlik kararı vermesi hatalı olmuş olup davacılar vekilinin istinaf talebinin yerinde olduğu anlaşılmıştır....
ün imzaları arasında ilgi ve irtibat tespit edilemediği yolunda görüş bildirildiği görülmüştür. GEREKÇE: Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Davalı tarafından davacı aleyhine çeke dayalı takip başlatılmış, davacı tarafça çekteki imzanın inkarına dayalı olarak iş bu dava açılmıştır. Alınan ATK raporunda çekin ön yüzündeki davacı şirkete atfen atılan imza ile şirket yetkililerinin imzaları arasında ilgi ve iltibas tespit edilemediğinin belirtildiği görülmüştür. Sahtelik iddiası mutlak defilerden olup herkese karşı ileri sürülebilecektir. Dolayısıyla davalının iyi niyetli hamil olduğu savunması sonuca etkili değildir. Davacı taraf takip sırasında borcunu ödemiş olup bu nedenle davayı istirdat davası olarak açılmasında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığından davanın istirdat davası şeklinde açılmasının da doğru olmadığı şeklindeki istinaf talebi de yerinde değildir....
