(yeni esas 2012/893 E.) sayılı dosyasında davacıya gönderilen yenileme emrinin tebliğine dair evrakın eklenerek birlikte gönderilmesi için dosyanın yerel mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 30.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Köyü çalışma alanında bulunan 164 ada 8, 203 ada 893 ve 894 parsel sayılı 976.09, 857.27 ve 1936.93 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan 164 ada 8 ve 203 ada 894 sayılı parseller kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı ..., 203 ada 893 sayılı parsel ise devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle çalılık vasfıyla davalı Hazine adına tespit edilmiştir. Davacılar 164 ada 8 ve 203 ada 894 sayılı parsellerin babaları ...'a ait olduğu, davalı kardeşlerinin vasilik hakkını kötüye kullanarak kendisi adına tespit ettirdiği, Hazine adına tespit edilen 203 ada 893 sayılı parselin ise Kadir Izgır'ın zilyet bulunduğu iddiası ile dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine ve çekişme konusu 164 ada 8, 203 ada 893, 894 sayılı parsellerin tespit gibi tescillerine karar verilmiş; hüküm davacılar ..., ... ve ... tarafından temyiz edilmiştir....
Köyü çalışma alanında bulunan 164 ada 8, 203 ada 893 ve 894 parsel sayılı 976.09, 857.27 ve 1936.93 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan 164 ada 8 ve 203 ada 894 sayılı parseller kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı ..., 203 ada 893 sayılı parsel ise devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle çalılık vasfıyla davalı Hazine adına tespit edilmiştir. Davacılar 164 ada 8 ve 203 ada 894 sayılı parsellerin babaları ...'a ait olduğu, davalı kardeşlerinin vasilik hakkını kötüye kullanarak kendisi adına tespit ettirdiği, Hazine adına tespit edilen 203 ada 893 sayılı parselin ise ...'ın zilyet bulunduğu iddiası ile dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine ve çekişme konusu 164 ada 8, 203 ada 893, 894 sayılı parsellerin tespit gibi tescillerine karar verilmiş; hüküm davacılar ..., ... ve ... tarafından temyiz edilmiştir....
Çözümlenmesi gereken hukuki uyuşmazlık bonoya dayanılarak açılan menfi tespit davasında ispat yükünün kime ait olduğuna ilişkindir. Bu konuya ilişkin olarak Yargıtay 3 Hukuk Dairesi 'nin 08/02/2022 tarih ve 2021/7984 Esas 20222/690 Karar sayılı kararında; " Dava kambiyo senedine dayalı olarak başlatılan icra takibine konu edilen senedin teminat amaçlı olarak verildiği iddiası ile açılan menfi tespit davasıdır. Davacı senedin kira sözleşmesine dayalı olarak verilen teminat senedi olduğunu iddia etmiş, davalı ise dava konusu senedin teminat amaçlı olarak verilmediğini ileri sürmüştür....
Mahkemece menfi tespit davası yönünden verilen red kararı sonucu itibariyle doğru olmakla birlikte, itirazın iptali davası ile birlikte görülen menfi tespit davasında, davacının hukuki yararının olmadığı gözetilerek menfi tespit davasının reddi ve buna bağlı olarak davalı lehine maktu vekalet ücreti verilmesi gerekirken, davalı lehine nispi vekalet ücreti takdiri doğru görülmemiş ise de; bu hususların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediği ve hakimin takdir yetkisi kapsamında kalmadığından hükmün HUMK.438/VII, C.2 hükmü ile 6100 sayılı yasanın 370/2, ek 3/1 maddesi gereği düzeltilerek onama karararı verilmesi gerekmiştir....
Ancak İİK'nin 89/3. maddesi kapsamında açılan davalarda mahkemenin görevinin belirlenmesi sırasında dayanak takibin türünün dikkate alınması da mümkün değildir....
Yahyalı Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevsizlik kararında gerekçe olarak asıl borçlu hakkında başlatılan icra takibinin kambiyo evrakına dayanması gerekçe gösterilmiş ise de; üçüncü kişinin açtığı menfi tespit davası, kambiyo senedine yahut kambiyo ilişkisine dayalı olarak açılan bir dava değildir. Kaldı ki üçüncü kişinin açmış olduğu menfi tespit davalarına istinaf incelemesi bakımından görevli Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5....
Yahyalı Asliye Hukuk Mahkemesi'nin görevsizlik kararında gerekçe olarak asıl borçlu hakkında başlatılan icra takibinin kambiyo evrakına dayanması gerekçe gösterilmiş ise de; üçüncü kişinin açtığı menfi tespit davası, kambiyo senedine yahut kambiyo ilişkisine dayalı olarak açılan bir dava değildir. Kaldı ki üçüncü kişinin açmış olduğu menfi tespit davalarına istinaf incelemesi bakımından görevli Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 5....
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda; tarafların beyanları, deliller ve tüm dosya kapsamına göre;Dava, İİK madde 89/1 gereğince açılmış menfi tespit davasıdır. Eldeki dava İİK 89. maddesine göre açılan menfi tespit davasıdır. İİK'nun 89. maddesi gereğince açılan menfi tespit davasında görev alacaklı ile borçlu arasındaki borcun niteliğine göre değil, borçlu ile borçluya borcu olduğu ileri sürülen ve kendisine İİK'nun 89. maddesi gereğince haciz ihbarnamesi gönderilen davacı arasındaki borç ilişkisinin niteliğine göre belirlenir. Bu borç ilişkisinin niteliği ticari ise görev ticaret mahkemesine aittir. Davacı ile davalı kişi arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmamaktadır. Uyuşmazlık takip hukukundan kaynaklanmakta olup görevli mahkeme Asliye Hukuk mahkemesidir. (Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2015/15365 esas 2016/3253 karar ve yine 19. Hukuk Dairesinin 2016/3568 esas 2016/6425 karar ve ... BAM 23. Hukuk Dairesinin 2018/2249 esas ve 2022/90 karar sayılı ilamları) İİK 89....
GEREKÇE: Dava, İİK'nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Davacı, takibe konu bonodaki imzanın kendisine ait olmadığından bahisle menfi tespit isteminde bulunarak, başlatılan icra takibinin tedbiren durdurulması talebinde bulunmuş; davalı taraf iddiaları kabul etmeyerek davanın reddi gerektiğini savunmuştur. İlk derece mahkemesi tarafından, "Davanın, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğu, İİK 72/3.maddesindeki 'İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez.' hükmü gereğince ihtiyati tedbir talebinin reddine" karar verilmiştir. Hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır....
