Medeni Kanunun, evlilik saymadığı birliktelikler sırasında edinilen mallara yönelik olarak da, mal rejiminin tasfiyesine ilişkin kurallara ve değerlendirmelere dayanılarak katkı payı alacağı, değer artış payı alacağı ve katılma alacağı talebinde bulunulamaz. Mal rejiminin tasfiyesi davasına konu edilebilmesi için, malvarlığının mal rejiminin devamı süresince edinilmiş olması veya evlilik öncesi edinmekle birlikte ödemelerinin tamamının ya da bir kısmının mal rejiminin devamı süresince yapılmış olması gerekir. Buna göre, önceden edinilen malvarlığının, mal rejiminin içine sarkan ödemesinin bulunmaması durumunda eşler arasındaki uyuşmazlık mal rejiminin tasfiyesi kurallarına göre değil, Borçlar Kanunu hükümlerine göre çözüme kavuşturulur. Somut olayda; eşler, 08.08.2008 tarihinde evlenmiş, 26.08.2011 tarihinde açılan boşanma davasının kabulüne ilişkin hükmün, 10.09.2013 kesinleşmesiyle boşanmışlardır....
Aile Mahkemesi'nin 2010/983 Esas sayılı dosyası ile açılan mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan katkı payı alacağı ve katılma alacağı davasının kesinleştiğini, iş bu davanın bakiye katkı payı alacağı ve katılma alacağı için açıldığını açıklayarak, mal rejiminin tasfiyesi ile mümkün olduğu takdirde alacağın ayın olarak verilmesine ve taşınmaz kayıtlarının iptali ile davacı adına tesciline, mümkün olmadığı takdirde fazlaya ilişkin haklar saklı olmak üzere 350.000 TL'nin davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalılar ... ve ... vekili ile davalı ... vekili, davanın reddini savunmuşlardır....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir. Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacak hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK 229.m) ve denkleştirmeden (TMK 230.m) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK 219.m) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK 231.m) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK 236/1.m). Katılma alacağı Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur....
Az yukarıda açıklanan dava dilekçesi içeriği, yine aynı şekilde ön inceleme duruşmasında davacı vekilinin dava dilekçesinde belirtilen malların edinilmiş mal olup bu malların tasfiyesi ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 50.000,00 TL katılma alacağının faiziyle birlikte tahsilini talep ettiklerine ilişkin beyanıda gözetildiğinde; davacının talebi, edinilmiş mallara katılma rejiminin tasfiyesi ile katılma alacağıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mal Rejiminin Tasfiyesi ve Ziynet Alacağı ... ve ... aralarındaki mal rejiminin tasfiyesi ve ziynet alacağı davasının usulden reddine dair .... .... Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi'nden verilen ....01.2015 gün ve 630/44 sayılı hükmün ...'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı ... vekilinin, boşanma davası ile birlikte ziynet alacağı ve evlilik birliği içerisinde edinilen araç yönünden mal rejiminin tasfiyesine ilişkin talebi tefrik edilerek iş bu temyize konu esasa kaydedilmiştir....
Ödemelerin 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin 170.maddesi gereğince mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden önceki dönemde tamamlanması durumunda eşler lehine katkı payı alacağı, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 202/1. maddesi gereğince edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden sonraki dönemde tamamlanmasında ise değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacak hakkı doğabilecektir. Ödemelerin bir kısmının mal ayrılığı bir kısmının da edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemlerde yapılmasında; mal ayrılığı dönemindeki ödemelere her bir eşin yaptığı katkı oranı, daha sonra geçerli olacak edinilmiş mallara katılma rejimine kişisel mal olarak geçeceği kabul edilmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Mal Rejiminin Tasfiyesi ... ile ... aralarındaki mal rejiminin tasfiyesi davasının reddine dair ... 2. Aile Mahkemesi'nden verilen ... sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı ... vekili, evlilik birliği içerisinde edinilen arsa ve üzerine inşa ettirilen bina yönünden mal rejiminin tasfiyesi ile alacağın davalıdan tahsilini istemiştir. Davalı ..., usulune uygun dava dilekçesi tebliğine rağmen cevap vermemiştir. Mahkemece, ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Mahkeme, her ne kadar 01.01.2002 öncesi edinilen taşınmaza davacı tarafın katkısının ispatlanamadığı, 01.01.2002 sonrası yönünden ise davanın katılma alacağı talepli olarak açılmadığı gerekçesiyle davanın reddi kararı verilmiş ise de gerekçe dosya kapsamı ile uyuşmamaktadır....
Mahkemece, davanın kabulü ile ....210,30 TL değer artış payı alacağı ve ....043,30 TL katılma alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesi üzerine; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Tasfiyeye konu araç, eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu ....07.2010 tarihinde satın alınmıştır. Satın alındığı tarihte .......ndan davacı tarafça 36 ay vadeli ....000 TL kredi çekilmiştir. Söz konusu kredinin ... ayı mal rejiminin devamı süresince ödenmiş, kalan ... aylık ödemesi mal rejiminin sona ermesinden sonrasına sarkmıştır. Davacı tarafça çekilen ....000 TL kredinin tasfiyeye konu aracın satın alımında kullanıldığının kabulü gerekir. Mal rejiminin devamı süresince edinilen mal varlığının mal rejiminin sona erdiği andaki durumuna göre tasfiye gerçekleştirilir....
GEREKÇE : Dava, ölen eşin mirasçısı tarafından sağ kalan eşe karşı açılan mal rejiminin tasfiyesi talebine ilişkindir. Davacı mirasçı, davayı açmakta hukuki yararının olduğunu bildirerek davanın reddi kararının kaldırılmasını talep etmiştir. TMK madde 225 'te " Mal rejimi, eşlerden birinin ölümü veya başka bir mal rejiminin kabulüyle sona erer." demekte olup bu halde eşlerin ölümü halinde de mal rejiminin tasfiyesi talep edilebilcektir. TMK madde 236 te " Her eş veya mirasçıları, diğer eşe ait artık değerin yarısı üzerinde hak sahibi olurlar. Alacaklar takas edilir." denilmektedir. Yasal düzenlemeler gereği bir eşin ölümü halinde sağ kalan eş ölen eşin mirasçılarına karşı bu davayı açabileceği gibi ,ölen eşin mirasçıları da sağ kalan eşe karşı mirasın tasfiyesini ve katılma alacağını talep edebilecektir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile ) Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Mal Rejiminin Tasfiyesi - Alacak Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Uyuşmazlık ve hüküm boşanma davasından ayrı açılan mal rejiminin tasfiyesi ile katılma alacağı ile evlilik sırasında bozdurulan ziynet ve ev eşyalarının iadesine ilişkin olup, inceleme görevi Yargıtay Büyük Genel Kurulu'nun 21.01.2013 tarihli 2013/1 sayılı iş bölümü kararı gereğince Yargıtay 8. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ : Yukarıda belirtilen sebeple dosyanın görevli Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Yüksek Başkanlığına gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi. 01.04.2013 (Pzt.) ....
