TMK'nun 179. maddesine göre mal rejiminin tasfiyesinde eşlerin bağlı olduğu rejime ilişkin hükümler uygulanır. Taraflar arasında başka bir mal rejimi seçildiği ileri sürülmediğine göre, evlenme tarihinden 4721 sayılı TMK'nun yürürlüğe girdiği 01.01.2002 tarihine kadar mal ayrılığı, bu tarihten mal rejiminin sona erdiği boşanma davasının açıldığı tarihe kadar ise, TMK'nun 202. maddesine göre yasal edinilmiş mallara katılma rejimine tabidirler. Eşler arasındaki mal rejimi TMK'nun 225/2. maddesine göre boşanma davasının açıldığı tarih itibariyle sona ermiştir. Dava dilekçesinin içeriği, davacının yargılama aşamasındaki beyanları ve taşınmazın edinme tarihine göre dava, 4721 sayılı TMK'nun 202 ve devam maddeleri gereğince kabul edilen yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejiminden kaynaklanan katılma alacağı ve değer artış payı isteğine ilişkindir....
Bundan ayrı; edinilmiş mallara katılma rejiminde mal rejiminin devamı süresince,bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacak hakkı vardır.Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK 229.m) ve denkleştirmeden (TMK 230.m) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK 219.m) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK 231.m) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK 236/1.m). Katılma alacağı Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur. Artık değere katılma alacak miktarı hesaplanırken, mal rejiminin sona erdiği sırada mevcut olan malların, bu tarihteki durumlarına göre, ancak tasfiye tarihindeki sürüm (rayiç) değerleri esas alınır (TMK 227/1, 228/1, 232 ve 235/1. m)....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, değer artış payı ve artık değere katılma alacağı isteğine ilişkindir. Kural olarak anlaşmalı boşanma davasında taraflar arasında akdedilmiş olan boşanma protokolünde yer alan mal rejimi hukukundan kaynaklanan anlaşma maddelerinin mahkeme kararında yer alması veya protokolün mahkemece onaylanması gerekir. Mal rejiminden kaynaklanan talepler boşanmanın ferilerinden olmadığından ayrıca dava konusu edilebilirler....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil, Mal Rejiminden Kaynaklanan Alacak ... ile ... aralarındaki tapu iptali ve tescil, mal rejiminden kaynaklanan alacak davasının tapu iptal-tescil talebi yönünden reddine, alacak talebi yönünden kabulüne dair ... 7....
Davacı tarafından dava dilekçesi ve yargılama boyunca gerek yasal edinilmiş mallara katılma rejiminden ve gerek katkıdan söz edilmekte ise de 01.01.2002 tarihi sonrası çalışma karşılığı elde edilen gelir ve emekli maaşı edinilmiş mal niteliğinde (TMK.nun 219.m) olduğuna göre davacının kişisel mal veya değer ile katkıyı gerektiren değer artış payı alacağı istemediği talebinin yasal mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklanan artık değer üzerinden katılma alacağı niteliğinde olduğunun kabulü gerekir. Evlilik içinde 01.01.2002 tarihi sonrası eşlerden biri adına edinilen mal varlığı üzerinde diğer eşin yasadan kaynaklanan artık değerin yarısı oranında katılma alacağı isteme imkanı bulunmaktadır (TMK.nun 231, 236/1.m.). TMK.nun 222. maddesi gereğince, belirli bir malın eşlerden birine ait olduğunu iddia eden kimse iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. Bir eşin bütün mallarının aksi ispat edilinceye kadar edinilmiş mal olarak kabul edilmesi gerekir....
Uzman bilirkişi tarafından taşınmazın dava tarihindeki değeri üzerinden hesaplama yapılarak davacının katılma alacağı belirlenmiş ise de, mahkemece davanın niteliği gereği 29.06.2007 keşif tarihine göre tespit edilen 65.000 YTL nazara alınarak aynı yöntemle katılma alacağı hesaplanmak suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de mahkemece yapılan hesaplama ayrıntılı ve denetime açık olmadığı gibi elde edilen sonuca ne şekilde ulaşıldığı da anlaşılamamaktadır. Diğer yönden katılma alacağı hesabında tasfiye tarihi, mal rejiminin sona erdiği tarih değil tasfiyeye ilişkin karar tarihi olup (TMK. 232, 235/1. m.) yasal faizin başlangıç tarihi de aynı tarih olması gerekir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, mal rejiminden kaynaklı değer artış payı ve katılma alacağı istemine ilişkin açılmış davadır. İlk derece mahkemesince verilen karara karşı davacı süresinde istinaf talebinde bulunmuştur. Mahkememizce; re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılan (HMK.nun 355. maddesi) inceleme sonucunda; İlk derece mahkemesince davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplanıp değerlendirildiği kanunun olaya uygulanmasında hata edilmediği saptanmıştır. Davacı davaya konu taşınmaz ile aracın evlilik birliği içinde edinildiğini, bu malların edinilmiş mal olduğunu, taşınmazın edinilmesi sırasında ziynet eşyalarının kullanıldığını ancak taşınmazın davalı adına tescil edildiğini, aracın ise davalıya ait olmasına rağmen mal kaçırma amaçlı olarak davalının arkadaşının adına kayıtlı bulunduğunu ileri sürerek davaya konu mallar yönünden tasfiye alacağı talep etmektedir....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2020/632 ESAS DAVA KONUSU : Mal Rejiminden Kaynaklanan Davalar (Katılma Alacağı) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm istinaf edilmekle, dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Dava dilekçesi: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile taraflar arasında geçerli yasal mal rejimi gereğince edinilen malların tasfiyesi ile işbu belirsiz alacak davasında katılma alacağı olarak şimdilik 1.000TL katılma alacağının işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, davalıların taşınmaz, araç ve banka hesapları üzerine ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Cevap dilekçesi: Davalılar cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmişlerdir....
Dosya kapsamına, dava evrakı ile yargılama tutanakları içeriğine, deliller takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına, davacı tarafça ziynet eşyalarının taşınmazın satın alınmasında kullandığı ileri sürülmüş ise de, bu hususun davacı tarafça kanıtlanamadığı, davalının, davacı tarafın yemin teklifi üzerine, ziynet eşyalarının taşınmazın alınmasında kullanılmadığı, evi terk ederken davacının yanında götürdüğü hususunda usulüne uygun olarak yemin ettiğine, dava dilekçesinde açıkça edinilmiş mallara katılma rejiminden kaynaklanan katılma alacağı konusunda bir istek ve açıklama bulunmadığına göre, Mahkemece yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik görülmemiştir. Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün açıklanan nedenlerle ONANMASINA, taraflarca HUMK'nun 388/4....
TMK'nun 240. maddesinde; “Sağ kalan eş, eski yaşantısını devam ettirebilmesi için, ölen eşine ait olup birlikte yaşadıkları konut üzerinde kendisine katılma alacağına mahsup edilmek, yetmez ise bedel eklenmek suretiyle mülkiyet, intifa veya oturma hakkı tanınmasını isteyebilir...” hükmüne yer verilmiştir. Anılan hüküm gereğince intifa hakkı hükmen kurulmuştur. İntifa hakkı, taşınırlar, taşınmazlar, haklar veya bir mal varlığı üzerinde kurulabilir. Aksine düzenleme olmadıkça bu hak, sahibine konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağlar (TMK. m. 794). Davacı eş yararına aile konutu üzerinde intifa hakkının tanınabilmesi için maddede yazılı diğer koşulların yanında sağ kalan eşin katılma alacağının bulunması gerekmektedir. Zira intifa hakkı ancak katılma alacağı hakkına mahsuben talep edilebilir....
