Davacı taraf ayıplı ifa nedenine dayalı olarak eldeki davayı açmıştır.Öğretide ayıp satılanda, hasarın geçtiği anda, vaad edilen nitelikleri bir diğer ifade ile bulunması gereken bir özelliğin bulunmaması ya da bulunmaması gereken bir kusurun ya da eksikliğin bulunması ya da dürüstlük kuralı gereğince ondan beklenen lüzumlu vasıfları taşımaması hali olarak tanımlanmakta ve maddi, hukuki ya da ekonomik ayıp şeklinde sınıflandırılmaktadır. Maddi ayıp bir malda madden hata bulunmasıdır (örneğin malın yırtık, kırık, bozuk, lekeli olması gibi). Hukuki ayıp malın kullanımının hukuken sınırlandırılmış olmasıdır (malın üzerinde rehin, haciz, intifa hakkı gibi kısıtlamalar bulunması gibi). Ekonomik ayıp ise malın iktisadi vasıflarında eksiklik olmasıdır(Yargıtay HGK'nın 24.05.2017 tarih, 2017/19-1633 E.- 2017/1013 K....
Davacı taraf ayıplı ifa nedenine dayalı olarak eldeki davayı açmıştır. Öğretide ayıp satılanda, hasarın geçtiği anda, vaad edilen nitelikleri bir diğer ifade ile bulunması gereken bir özelliğin bulunmaması ya da bulunmaması gereken bir kusurun ya da eksikliğin bulunması ya da dürüstlük kuralı gereğince ondan beklenen lüzumlu vasıfları taşımaması hali olarak tanımlanmakta ve maddi, hukuki ya da ekonomik ayıp şeklinde sınıflandırılmaktadır. Maddi ayıp bir malda madden hata bulunmasıdır (örneğin malın yırtık, kırık, bozuk, lekeli olması gibi). Hukuki ayıp malın kullanımının hukuken sınırlandırılmış olmasıdır (malın üzerinde rehin, haciz, intifa hakkı gibi kısıtlamalar bulunması gibi). Ekonomik ayıp ise malın iktisadi vasıflarında eksiklik olmasıdır(Yargıtay HGK'nın 24.05.2017 tarih, 2017/19- 1633 E.- 2017/1013 K....
Uyuşmazlık; davaya konu mobilya takımında üretimden kaynaklı ayıp olup olmadığı ve davacının seçimlik haklarını kullanıp kullanamayacağı noktasında toplanmaktadır. 6502 sayılı TKHK'nın 8- (1) maddesinde; "Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır" şeklinde tanımlandıktan sonra, ikinci fıkrada bir kısım ayıp halleri sayılmıştır. "Muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik" eksiklikler de ayıp kavramı içine alınmıştır. Burada; malın "ayıplı" ve "hatalı" olması kavramları üzerinde de durmak gerekir. Bu iki kavram birbiri ile aynı değildir. Ayıp kavramı temelinde sübjektif bir kavramdır ve malın, taraflarca sözleşmede belirlediği özelliklere (renk, ebat, hız, işlev vs.) sahip olup olmaması ile alakalıdır....
Satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise, iki yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamaz." Satıcının alıcıya garanti vermiş olması hali hiçbir surette 6098 sayılı TBK. 223. maddesinde yer alan ayıp ihbar sürelerini asla ortadan kaldırmaz. TBK. 223. maddede belirtilen ihbar süreleri hak düşürücü süre niteliğindedir. İğfal (ağır kusur) halinde ise zamanaşımından söz edilemeyeceği 6098 sayılı TBK.231/son maddesinde hükme bağlanmıştır. TBK 231/son madde hükmüne dayanılabilmesi için alıcının, satıcının hilesi veya kandırması sebebiyle zamanında dava açmasının önlenmesi gerekir. Başka bir anlatımla malın sonradan ayıplı olduğunun saptanması ve bunun gizli ayıp niteliğinde olduğunun belirlenmesi tek başına iğfal olarak değerlendirilemez....
Davacıların, arsa sahiplerince davalıya verilen konutları satın aldıkları tarihlerde yürürlükte bulunan 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un (TKHK) ayıplı mal başlıklı 8. maddesinde "(1) Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır....
Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, üretici, ithalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde malın ayıbına ilişkin açıklayıcı bilgiyi içeren bir etiket konulur. Bu etiketin tüketiciye verilmesi veya ayıba ilişkin açıklayıcı bilginin tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış belgesi üzerinde açıkça gösterilmesi zorunludur.'' şeklinde buyurduğunu, Yargıtay H.G.K. E. 2017/1657 K. 2019/744 T. 20.06.2019 sayılı kararında; ''Ayıba karşı tekeffüle ilişkin kuralların uygulanabilmesi için satıcının kusurlu olması şart değildir. Gerçekten de BK’nın 194. maddesinin ikinci fıkrası hükmüne göre satıcı, ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur. Ancak satıcının ayıptan sorumlu tutulabilmesi alıcı satım anında malın ayıplı olduğunu bilmemelidir. Açık ayıbı bilen veya bilmesi gereken alıcı, satıcı ayrıca garantide bulunmamış ise ayıp hükümlerine dayanamaz....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki ayıplı malın iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, müvekkilinin davalı firmanın Erzurum mağazasından 14.08.2007 tarihinde satın aldığı cep telefonunun klonlanmış olması nedeniyle ayıplı olduğundan davalı firmadan telefonun değiştirilmesi veya ayıbın giderilmesi talep edilmesine rağmen talebinin yerine getirilmediğini bildirerek ayıplı malın geri alınarak davalı firmaya ödenen bedelin faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 28/02/2023 NUMARASI : 2022/35 ESAS - 2023/121 KARAR DAVA KONUSU : Malın Ayıplı Olması Sebebine Dayalı Bedelde İndirim, Manevi Tazminat KARAR : Davacı tarafça davalı taraf aleyhine açılan dava sonucu verilen yukarıda tarih ve numarası yazılı kararına karşı davacı vekili tarafından süresinde istinaf kanun yoluna başvurulmakla, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili Mehmet YALAMA'nın araç satışlarının yer aldığı internet sitelerinden birinde görmüş olduğu 2001 Model 34 XX 285 plaka sayılı BMW marka hususi aracın satışı konusunda 28/05/2018 tarihinde davalı Murat Can ORUÇ ile anlaştıklarını, Çorum 3....
Şti. tarafından satışı yapılan diğer davalının üreticisi olduğu aracın ayıplı olduğu iddiasına dayalı olarak; ayıplı malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi, mümkün olmadığı takdirde sözleşme bedeli ile aracın plaka, ruhsat vs. işlemleri için yapılan ödemenin iadesi istemine ilişkindir. Dava konusu araç, 28/09/2017 tarihinde 56.598,17 TL bedel karşılığında, davacı tarafından, davalı T4 Ltd. Şti.'den satın alınmıştır. Mahkemece, yargılama yapılarak arıcın ayıpsız misli ile değişim talebinin reddine, bedel iadesi yönünden talebin kabulüne karar verilmiş, verilen karara karşı taraf vekillerince, süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. 6502 sayılı TKHK'nın 11/1. maddesinde, malın ayıplı olması durumunda tüketicinin seçimlik hakları düzenlenmiştir. Tüketici bu seçimlik haklardan; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir....
Bu durumda mahkemece davaya konu edilen malın üzerinde konusunda uzman bir bilirkişiye inceleme yaptırılarak, ayıplı olup olmadıkları ve ayıplı ise ayıbın niteliği konusunda ayrıntılı ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınıp, ayıplı olduğunun saptanması halinde belirtilen yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde davacı yanca süresinde ayıp ihbarında bulunulup bulunulmadığı tartışılıp tüm deliller birlikte değerlendirilerek varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisinde isabet görülmediği gibi ayıbın tespiti ve niteliği teknik bilgi ve incelemeyi gerektirdiğinden mahkeme hakiminin kendisini bilirkişi yerine koyarak bu konuda değerlendirme yapması da usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
