Davacı vekiline, dava konusu çeklere ilişkin çek istirdadı davası açması amacıyla kesin süre verilmiş, ancak davacı taraf kesin süreler içerisinde sadece 135.000 TL. bedelli çekten dolayı çek istirdadı davası açmış, diğer iki çeke ilişkin olarak çek istirdadı davası açmamış ve yargılama sırasında her üç çeke ilişkin ihtiyati tedbir de Mahkememiz tarafından kaldırılmıştır. İncelenen dosya kapsamı ve toplanan deliller bir bütün halinde değerlendirildiğinde; Dava “zayi nedeniyle çek iptali” davasıdır. 6102 s. TTK.nın 818/1-s yollamasıyla çeklerde de uygulanması gereken TTK.nun 758. maddesine göre, "(1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir. (2) Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır."...
Oysa rıza dışı elden çıkan bir çekin istirdadı için, 6102 sayılı TTK.nun 792. maddesinin “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklindeki hükmü gereği davacının, hamilin meşru hamil olduğunu ispat etmek yanında iktisap edenin kötüniyetli olduğunu veya ağır kusuru olduğunu ispat etmesi gerekir. Aksinin kabulü kıymetli evrakın mücerretlik ilkesini ortadan kaldırır.(bkz. Yargıtay 11. HD. 08.02.2016 tarih 2015/9998 E. ve 2016/1058 K.)...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/724 KARAR NO : 2022/129 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) DAVA TARİHİ : 15/10/2021 KARAR TARİHİ : 10/02/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımlı)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ; Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin sebze meyve toptancılığı yapan babası ile birlikte çalıştığını, Temmuz ayı başlarında Torbalı'dan icarla kiraladıkları tarlalara Aslan F1 karpuz fidesi dikmek için babası ...'ın davalı ile anlaştığını, alınan fidelerin bedeli olarak müvekkiline ... Buca Şubesine ait ... seri nolu 05.11.2021 ödeme tarihli kendisine ait çeki verdiğini ve davalı firmaya ait alındı belgesini aldığını, müvekkilinin çek karşılığı alınan fidelerin Torbalı'da ... tarafından kiralanan tarlalara dikildiğini, ancak fidelerin ayıplı çıktığını, bu nedenle ... tarafından Torbalı Sulh Hukuk Mahkemesinin.../... D....
Hukuk Dairesinin---- esas ve ----- karar sayılı ilamında açıklanan, çekteki ciro imzasının sahte olduğu iddiasının ancak bir menfi tespit davasında ileri sürülerek sorumluluktan kurtulma olanağı bulunduğu, zayi nedeniyle çek iptali davasında çek hamilinin ortaya çıkması üzerine TTK 792. maddesi uyarınca açılan çekin istirdadı davasında bu iddianın ileri sürülmesinin mümkün olmadığı görüşüne Mahkememizce de iştirak olunmuş, davanın reddine dair karar vermek gerekmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/855 KARAR NO : 2023/155 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 10/11/2022 KARAR TARİHİ : 15/03/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Talep eden vekili dava dilekçesinde özetle; zayi olan ----- tarafından keşide edilen----- Şubesi, 01/11/2022 tarih 1.900.000,00 TL tutarlı, ------ Çek numaralı, --------Seri numaralı çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Mahkememizce; -------Ticaret Sicil Müdürlüğüne iptali istenilen çeke ilişkin ilan evrakı gönderilmiş ve ilanlar yapılmış, dava konusu çekle ilgili muhatap bankaya yazı yazılarak çekin, çek koçanlarının ve çek hesaplarının kimlere ait olduğunun, çekin bankaya ibraz edilip edilmediğinin, şayet ibraz edilmiş ise veya ibraz edilirse ibraz tarihi ile ibraz edenin isim ve adresinin, çeki ibraz edenlerin çek aslı ile birlikte mahkememize müracatlarının...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2022/280 Esas KARAR NO: 2022/580 DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ: 20/04/2022 KARAR TARİHİ: 14/09/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Talep eden vekili dava dilekçesinde özetle; keşidecisi ---------- tarihli ibir adet çek verildiğini, müvekkilinin zilyedi olduğu iş bu çekleri kaybettiğini, çeklerin kaybolduğunun fark edilmesinden sonra keşideci tarafından muhatap bankaya gerekli talimat verildiğini, ancak çekleri eline geçirebileceklerin, çeklerin karşılığını bankadan tahsil etmesi veya çekleri işletmesi tehlikesi halen söz konusu olduğunu, çeklerin üçüncü şahısların eline geçmesinin müvekkili açısından telafisi imkânsız zararlar doğurabileceğinden, çeklerin bedellerinin bankadan alınmaması için öncelikle ödeme yasağı konulmasını, devamında da adı geçen çeklerin zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2021/320 Esas KARAR NO : 2021/886 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 27/05/2021 KARAR TARİHİ : 18/11/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Talep eden tarafından zayi olduğu bildirilen----- şubesine ait keşidecisi------ düzenlenmiş, keşide yeri---- nolu çeklerin zayi olması nedeniyle iptalini ve ödeme yasağı kararı verilmesini talep ve dava etmiştir....
Şti.’nin işyerine 30.04.2008 tarihinde hırsız girmesi sonucu kasadan bir çok çek yanında dava konusu ... Makina AŞ.’nin borcuna karşılık müvekkili ... Ltd.Şti.’ne verilen çekin de çalındığını, çeklerin iptali davası sırasında, bu çek için davalının takibe geçtiğini, çekteki lehtar cirosu altındaki imzanın müvekkili şirket yetkilisine ait bulunmadığını, çekin gerçek hamilinin ... Ltd.Şti. olduğunu ileri sürerek, 9.000 TL’lik çekin istirdadı ile %40 tazminata karar verilmesini talep etmiştir. Davalı, davaya cevap vermemiştir. Mahkemece, dosya kapsamına göre, davacı ... Ltd.Şti.’nin davada aktif dava ehliyeti bulunmadığından reddine, davacı ... Ltd.Şti. yönünden davanın kabulüne, davacının davalıya takibe konu çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, %40 tazminatın koşulları oluşmadığı için reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekilince temyiz edilmiştir....
Çek iptali davaları özelliği itibariyle hasımsız açılan davalardan olup yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda çek iptali davasını açan davacıya mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde çek iptali davası konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Ancak somut olayda çek iptali davasının devamı sürecinde ihbar olunan sıfatıyla davaya dahil olan Tam finans faktoring şirketinin çekleri ciro yoluyla aldığını ve meşru hamil olduğunu belirterek davaya konu çeklerin İstanbul 5. İcra Müdürlüğünün 2020/26382 ve 2021/95 Esas sayılı dosyaları ile tahsil edildiği görülmüştür. Somut olayda iptal davasına konu çekin yargılama sırasında tahsil edildiği ve çekin yetkili hamili olduğunu ileri süren üçüncü kişinin elinde olmadığı anlaşılmaktadır....
Dava, TTK'nın 758. maddesince çek istirdadı istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık;----------bedelli çekin davalı tarafından kötüniyetli ve ağır kusurlu olarak iktisap edilip edilmediği, davalının davacının bile bile zararına hareket edip etmediği, bu itibarla davacının dava konusu çekin istirdadı talebinin haklı olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır. Davacı vekilince davalılardan -------- aleyhine husumet yöneltildiği, davalı adi ortaklığın dava taraf ehliyetinin bulunmadığı görülmektedir. ---- iki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişinin belli bir amaca ulaşmak için katkılarını birleştirdikleri bir ortaklık türü olup, tüzel kişilikleri olmadığından taraf ehliyeti yoktur. Ancak davalı borçlu olarak gösterilen ----- ortakları aynı avukata ayrı ayrı vekâletname vererek davaya yanıt verip husumeti kabul etmişse davanın ---- meydana getiren şirketlere karşı açıldığının kabul edilmesi gerekir (HGK ---.)....
