"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacı, davalıların kiracısı olduğunu,1,5 katlı olan kiralanana faydalı ve zaruri imalatlar yapmak suretiyle 3 katlı büyük bir ... yeri haline dönüştürdüğünü 15.06.2002 gününde kiralananı tahliye ettiğini, davalıların yapılan imalat bedelini ödemediğini aldığı tespit raporuna göre faydalı ve zaruri imalattan dolayı 44.979.288.000 TL alacaklı bulunduğunu ileri sürerek bu paranın tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalılar, zaman aşımı itirazında da bulunmak suretiyle davanın reddini dilemişlerdir....
Şöyle ki; kural olarak, sözleşmede aksine hüküm yoksa davacı kiracı, kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (TBK m. 530) Yargıtayın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Doğanşehir Sulh Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 24/04/2015 NUMARASI : 2015/11-2015/81 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava kiralana yapılan faydalı ve zorunlu masrafların tahsili istemine ilişkindir....
Hâl böyle olunca, Mahkemece; dosyanın yeniden bilirkişiye tevdii ile davacının kiralanana yapmış olduğu faydalı ve zorunlu masrafları isteyebileceği nazara alınarak, kiracı tarafından yapılan imalatların hangisinin zorunlu ve faydalı masraflar, hangilerinin lüks masraflar olduğunun ayrı ayrı belirlenmesi, belirlenen zorunlu, faydalı ve sökülüp götürülemeyecek imalatların yapım tarihi itibariyle rayiç bedelleri tespit edilip, kiracının kiralananı kullandığı süreyle orantılı olacak şekilde yıpranma payları da düşülmek suretiyle, taraf ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınması, hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yetersiz bilirkişi raporu benimsenerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....
Taraflar arasında imzalanan 16/05/2017 başlangıç tarihli ve 2 yıl süreli kira sözleşmesinin varlığı ve taşınmazdan davacı kiracının tahliye edildiği hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Kira sözleşmesinin özel hükümlerinde kiracının taşınmazda yapılan imalatları bedelsiz olarak kiraya verene bırakacağı yönünde düzenleme bulunmadığı anlaşılmıştır. ...........Davacı kiracı, kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (TBK m. 530) Yargıtayın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. (Yargıtay 3....
Bu kararlaştırma, tüm kira süresi bakımından geçerli olacağından; erken tahliye durumunda kiracı, kalan süre ile orantılı olarak kiralanana yaptığı sökülüp götürülemeyen faydalı ve zorunlu imalatların bedellerini talep edebilecektir. Somut olayda; davacı ile davalı ... İnşaat Gıda San. Tic. Ltd. Şti. arasında 13/09/2012 tarihli ve beş yıl süreli kira sözleşmesi imzalanmıştır. Davacı kiracının kiralananı sözleşme süresi dolmadan tahliye ettiği hususunda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Her ne kadar kira sözleşmesinde, kiralananda yapılan her nevi tamir, tadilat ve onarım bedelinin kiracıya ait olduğu belirtilmiş ise de; yukarıda da açıklandığı üzere davacı kiracı, kira sözleşmesinin süresi sona ermeden kiralananı erken tahliye etmiş olması nedeniyle kiralanana yapmış olduğu ve söküp götüremediği faydalı ve zorunlu nitelikteki imalatların değerini kalan kira süresiyle orantılı olarak kiraya verenden talep edebilir....
Bu kararlaştırma, tüm kira süresi bakımından geçerli olacağından; erken tahliye durumunda kiracı, kalan süre ile orantılı olarak kiralanana yaptığı sökülüp götürülemeyen faydalı ve zorunlu imalatların bedellerini talep edebilecektir. Somut olayda; davacı ile davalı ... ... Gıda San. Tic. Ltd. Şti. arasında 13/09/2012 tarihli ve beş yıl süreli kira sözleşmesi imzalanmıştır. Davacı kiracının kiralananı sözleşme süresi dolmadan tahliye ettiği hususunda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. Her ne kadar kira sözleşmesinde, kiralananda yapılan her nevi tamir, tadilat ve onarım bedelinin kiracıya ait olduğu belirtilmiş ise de; yukarıda da açıklandığı üzere davacı kiracı, kira sözleşmesinin süresi sona ermeden kiralananı erken tahliye etmiş olması nedeniyle kiralanana yapmış olduğu ve söküp götüremediği faydalı ve zorunlu nitelikteki imalatların değerini kalan kira süresiyle orantılı olarak kiraya verenden talep edebilir....
raporda faydalı imalat ve tesisat olarak gösterilen ürünlerin yapıya zarar vermeden sökülebilecek ve bina için faydalı imalat ve tesisat olmayıp başka yerde kullanılabilecek ürünler olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Alacak Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık, kiralanana yapılan imalat giderlerinin tahsiline ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı, kiralama konusu yerde zorunlu ve faydalı giderleri davalının bu yeri satmasından önce, kira sözleşmesinin 5 yıl süreceği düşüncesiyle yaptığını belirterek imalat ve inşaat giderlerinin tümünün tahsilini kendisine kiralayan davalıdan talep etmiş, mahkemece, ıslah edilen kısmın BK 66/1 maddesi gereğince 1 yıllık zamanaşımı süresi içinde talep edilmediğinden ıslaha konu kısmın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Yargıtayın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Kiralananın üçüncü kişiye satılması durumunda, satış tarihinden önce gerçekleştirilen zorunlu ve faydalı masrafların satış bedeli içinde kaldığı, taşınmazı satın alan üçüncü kişinin taşınmazı mevcut hali ile görerek aldığı kabul edildiğinden sebepsiz zenginleşen tarafın kiralananın eski maliki olduğu kabul edilmelidir. Davacı ile dava dışı yeni malik Necdet .... arasında imzalanan taşınmazın 28.02.2015 tarihinde tahliye edileceğine ilişkin protokolde davacının taşınmaza yaptığı faydalı masrafları talep etmeyeceğine ilişkin bir hüküm yoktur....
