Zorunlu ve faydalı masraf alacağına ilişkin uyuşmazlığın dava tarihinde yürürlükte olup olaya uygulanacak 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 410 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre çözülmesi gerekir. Mahkemenin bu talep konusunda yaptırdığı bilirkişi incelemesi sonucu alınan 30.04.2012 tarihli ek bilirkişi raporunda yapılan imalat bedelleri 18.266.-TL olarak belirlenmiştir. Bilirkişinin belirlediği kiracı tarafından yapılan işler sadece süslemeye ( tezyinat ) yönelik olmayıp taşınmazın amaca uygun kullanılmasına yönelik masraflardır. Diğer yandan yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle Borçlar Kanunu'nun, 414. maddesi kapsamında vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davalı kiralayandan istemeye hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir....
DAVA TÜRÜ : Alacak ve tazminat Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı alacak ve tazminat davasına dair karar, davacı ve davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Asıl dava; kiraya veren tarafından açılan hor kullanım nedeniyle eski hale getirme tazminatı ile tahliye tarihine kadar ödenmeyen kira alacağının tahsili ve kira sözleşmesinin süresinden önce feshedilmesi nedeniyle uğranılan kira kaybı zararının tahsili istemine, karşı dava; kiracı tarafından açılan kiralanana yapılan zorunlu ve faydalı imalat bedelinin tahsili ile kiraya veren tarafından tüketilen elektrik bedelinin tahsili istemine ilişkindir....
Mahkemece, davacı kiracı tarafından yaptırıldığı ileri sürülen faydalı ve zorunlu olup, sökülüp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenen imalatların nelerden ibaret olduğu,projeye aykırı imalatların tadilat projesi gerektirip gerektirmediği,projeye aykırı imalatların neler olduğu ayrıntılı ve tereddüte yer vermeyecek şekilde tek tek tespit edilerek, bu imalatların imal tarihleri itibariyle değerleri, yıpranma durumları, faydalı, zorunlu ya da lüks imalat olup olmadıkları ayrıntılı olarak konusunda uzman bilirkişi veya bilirkişi kurulundan alınacak rapor ile belirlenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmadığı gibi, karşılık davada davacı tarafından yapılan faydalı imalatların sökülmesi mümkün olmayan ve binaya değer katan imalatların eski hale getirme bedeline dahil edilmesi de mümkün değildir.Bu yönler üzerinde durularak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı...
Davacı 22.01.2013 tarihinde açmış olduğu işbu dava ile, kira sözleşmesi gereğince kiralanana yapmış olduğu imalat bedelinin önceki malikten sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsilini istemektedir. Kural olarak kiracı kendi ihtiyacı için ve işinin gereği olarak kiralanana yapmış olduğu değer artırıcı imalat bedelini kiralayandan isteyebilir. Zorunlu ve faydalı masraf alacağına ilişkin uyuşmazlığın sözleşmenin ve satışın yapıldığı tarihde yürürlükte olup olaya uygulanacak 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun 410 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre çözülmesi gerekir. Kiralananın üçüncü kişiye satılması durumunda, satış tarihinden önce gerçekleştirilen zorunlu ve faydalı masrafların satış bedeli içinde kaldığı, taşınmazı satın alan üçüncü kişinin taşınmazı mevcut hali ile görerek aldığı kabul edildiğinden, yapılan satış sözleşmesi ile önceki malik davalının sebepsiz zenginleştiği kabul edilmelidir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesiyle, kiralanana faydalı ve zorunlu imalat yapıldığının sabit olduğunu, bilirkişi tarafından da imalatların bedelinin 17.710 TL belirlendiğini, tanık beyanı ile de imalatların yapıldığının ispat edildiğini ileri sürerek yerel mahkemece verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLER : TBK, HMK ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava; kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin tahsili istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hükmün davalı tarafça temyiz edilmesi üzerine hüküm Yargıtay 6. HD 2015/10597 E. Sayılı ilamı ile sair yönleri incelenmeksizin görev yönünden bozulmuş, görevli mahkemece; bir kısım imalatların söküldüğü, diğer imalat bedellerinin ise davacı tarafça yapıldığı ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine, karar verilmiş, hükmü davacı vekili istinaf etmiştir....
Bu durumda Mahkemece; bilirkişi heyetinden yeniden rapor alınmak suretiyle, davacı kiracının kendi ihtiyacı için ve işinin gereği olarak yaptığı imalatlar ile lüks ve sökülebilir imalatlar dışında, yapmış olduğu imalatlardan sadece faydalı ve zorunlu imalatların belirlenmesi, yukarıda örnek olarak sayılanlarla bağlı kalınmaksızın tüm imalatların zorunlu ve faydalı olup olmadığının tereddüte mahal vermeyecek şekilde açıklanması, elektrik, su tesisatı gibi imalatların bağlantılı olduğu imalat kapsamında değerlendirilmesi, sadece zorunlu ve faydalı kabul edilen imalatların alt yapısını oluşturan tesisatların bu mahiyette kabul edilebileceği; yine beton, alçı, boya gibi genel harcamaların da aynı şekilde bağlantılı olduğu imalatlar kapsamında değerlendirilmesi gerektiği gözetilerek, sonuca göre belirlenecek faydalı ve zorunlu imalatların, imalat tarihi itibariyle yıpranma payı düşülmüş bedellerinin kalan kira süresi ile orantılı olarak tespiti ile hüküm altına alınması gerekirken, yazılı şekilde...
Asliye Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 17/07/2014 NUMARASI : 2007/711-2014/478 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tazminat davasına dair karar davalı/karşı davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Asıl dava, faydalı ve zorunlu imalat bedeli, yoksun kalınan kar kaybı ve kiralanana ait sigorta primlerinin tazmini, karşı dava ise, kira alacağının tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece,asıl davanın kısmen kabulü ile yoksun kalınan kar kaybı ve kiralanana ait sigorta primlerinin tazmini taleplerinin reddine, 111.747,24 TL faydalı ve zorunlu imalat bedelinin tahsiline, karşı davanın reddine karar verilmiş, hüküm davalı/karşı davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı/karşı davalı vekili asıl dava dilekçesinde; Müvekkilinin davalı belediyeden .......
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesiyle, davalının müvekkilinin dava konusu imalatları yapmadığını savunmadığını, davalının ikrarının dikkate alınmadığını, mahkemece taraflarca hazırlanma ilkesine aykırı olarak gerekçe kurularak davanın reddine karar verildiğini, vekaletsiz iş görme hükümlerine göre yapılan faydalı ve zorunlu imalatların tahsiline karar verilmesi gerektiğini belirterek yerel mahkemece verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLER : TBK, HMK ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava; kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş, hükmü davacı vekili istinaf etmiştir. Taraflar arasında imzalanan 01/03/2020 başlangıç tarihli ve 3 ay süreli kira sözleşmesinin varlığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşme ile kiralanan işyeri olarak davacıya kiralanmıştır. Kira sözleşmesinin 4....
Mahkemece; anahtar tesliminin gerçekleşip gerçekleşmediği üzerinde durularak anahtar teslimi gerçekleşmemişse davanın tümden reddine karar verilmesi; anahtar teslimi gerçekleşmişse, dosyanın yeniden ayrı bir bilirkişi heyetine tevdi ile, davacının kiralanana yaptığı imara uygun olan faydalı ve zorunlu masrafları isteyebileceği dikkate alınarak, davacının davaya konu ettiği masraflardan hangilerini ispat edebildiğinin belirlenmesi, alınacak raporda davacı kiracı tarafından yapılan imalatların hangisinin zorunlu ve faydalı masraflar, hangilerinin lüks masraflar olduğunun ayrı ayrı belirlenmesi; belirlenen zorunlu, faydalı ve sökülüp götürülemeyecek imalatların yapım tarihi itibariyle (kira sözleşmesi başlangıç tarihi) rayiç bedelleri tespit edilip,kiracının kiralananı kullandığı süreyle orantılı olacak şekilde yıpranma paylarının da düşülmesi suretiyle Yargıtay denetimine elverişli rapor alınması ile sonucuna uygun hüküm tesisi yoluna gidilmesi gerekirken; yanılgılı değerlendirme ve eksik...
Mahkemece tahliye tarihinin 30.09.2010 olduğu esas alınarak, 5 aylık kira borcunun 8.333 TL olduğu, kiracının ödediği 6.000 TL mahsup edilerek bakiye 2.333 TL nin tahsiline karar verilmiştir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının temyiz itirazlarının reddi gerekir. 2- Davalının temyiz taleplerinin incelenmesine gelince; Kural olarak kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin dava tarihi itibarıyla uygulanması gereken vekâletsiz işgörme ( BK m. 414) ve sebepsiz zenginleşme (BK m. 61 vd.) hükümlerine göre kiraya verenden istenmesi mümkündür....
