Oysa ki alınan bilirkişi raporunda, kiralanana bir kısım faydalı ve zaruri 2009/403-9319 masraflar yapılmış olduğu da anlaşılmaktadır. Davacı yaptığı masraflar ve yenilemeler için davalının rıza ve muvafakatını aldığını, yasal delillerle ispat edemediğinden tezyinat türü ve lüks imalat kapsamında kalan masraflar için herhangi bir bedel talep edemezse de bunların dışında kalan ve davalının rızası dışında yapılan faydalı ve zaruri masrafları ise yapıldıkları tarih itibariyle imalat bedellerini, vekaletsiz ... görme hükümlerine göre isteyebilir....
Davada dayanılan ve hükme esas alınan 05/01/2012 başlangıç tarihli, 1 yıl süreli ve 20/01/2013 başlangıç tarihli, 1 yıl süreli kira sözleşmeleri hususunda taraflar arasında herhangi bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı tarafından 20/11/2013 tarihinde başlatılan icra takibi ile 48.020 TL imalat bedeli, 693,02 TL delli tespiti masrafı ile 163,02 TL noter gideri olmak üzere 48.876,87 TL alacağın tahsili talep edilmiştir. Davacı kiracı kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (TBK 530, BK.nun 414.md.) Yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir....
Yargıtay’ın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Bununla birlikte mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, kiralanana yapılan imalatların dava tarihi itibariyle değeri tespit edilmiş, faydalı ve zorunlu masraflar açıkça belirlenmemiştir. Bu durumda mahkemece, kiracı tarafından yapılan imalatların hangisinin zorunlu ve faydalı masraflar, hangilerinin lüks masraflar olduğunun ./.....
Hukuk Dairesinin 16/11/2015 tarihli ve 2015/9958 E. 2015/9905 K. sayılı kararıyla; uyuşmazlığa uygulanması gereken 818 sayılı Borçlar Kanunu'na tabi kiralananlarda faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin vekâletsiz işgörme ve sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep edilebileceği, alınan bilirkişi raporlarında faydalı ve zorunlu imalat bedelleri ile ilgili inceleme ve değerlendirmeler yapıldığı, kira sözleşmesinin imalata ilişkin özellikle “tarafların yükümlükleri” başlığı altında düzenlenen 3. ve 4. maddesi ile “sözleşmenin feshi” başlıklı 6.1. maddesi değerlendirilerek sonuca varılmalıysa da sözleşmenin feshi başlığı altında düzenlenen 6.1.maddesini takip eden bir sonraki sayfada yazılı olan ve eksik bırakılan “tüm yatırım, tadilat ve onarımların piyasa değeri üzerinden amortisman bedelleri düşüldükten sonra peşin ödemeyi kabul eder” hükmüne ilişkin tam metin de getirtilerek karar verilmesi gerektiğinden bahisle bozulmuştur....
Yargıtay’ın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. Ancak mahkemece hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda faydalı ve zorunlu masrafların dava tarih itibarı ile hesaplandığı anlaşılmaktadır....
Hukuk Dairesinin 22.10.2015 gün ve 2014/12316 E- 2015/8875 K sayılı kararı ile; "Kural olarak kiracı kendi ihtiyacı için ve işinin gereği olarak kiralanana yapmış olduğu değer arttırıcı imalat bedelini kiralayandan isteyebilir. Zorunlu ve faydalı masraf alacağına ilişkin uyuşmazlığın dava tarihinde yürürlükte olup olaya uygulanacak olan 818 sayılı Borçlar Kanununun 410 ve sonraki maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre çözüme kavuşturulması gerekir. Kiralayan, davacı kiracının kiralananda yaptığı faydalı ve zorunlu imalatların yapıldığı tarihteki bedelinden B.K.’nun vekaletsiz iş görmeye ilişkin 414.maddesi uyarınca faydalandığı ve zenginleştiği oranda sorumludur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise yapılan imalatların faydalı, zorunlu veya lüks imalat olup olmadıkları belirtilmediği gibi hesaplanan imalat bedellerinin tespitinde de hangi tarihin esas alındığı açıklanmamıştır....
Sulh Hukuk Mahkemesinde yaptırılan tespit sonucu bilirkişi tarafından yaptırılan faydalı ve zorunlu imalatlar bedelinin 696.482,63 TL olarak belirlendiğini belirterek, belirlenen bu bedelin tahsilini istemiştir. Davalı davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davacının dava konusu davalıların faydalanacağı bir demirbaşın olmayışı yapılan tadilatlarda davacının oteli işlettiği ve kendi menfaatine uygun ancak sözleşme dışı olduğu kanaati ile davanın reddine karar verilmiştir. Davada dayanılan ve hükme esas alınan 01/04/1992 başlangıç tarihli ve yirmi yıl süreli ve 01/05/1998 başlangıç tarihli ve on dört yıl süreli yenilenen kira sözleşmeleri konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Davacı kiracı kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (BK.'nun 414.md.)...
Hukuk Dairesinin 03/02/2014 gün ve 2013/20696 esas 2014/1234 karar sayılı kararı ile onanarak kesinleştiği ve bu karar nedeniyle taşınmazı tahliye ettiğini belirterek, taşınmaza yapmış olduğu imalat bedellerinin kiralayandan tahsilini talep etmiştir.Kural olarak, sözleşmede aksi kararlaştırılmadığı durumda, kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin dava tarihi itibarıyla uygulanması gereken vekâletsiz işgörme ( BK.nun m. 414) ve sebepsiz zenginleşme (BK.nun m. 61 vd.) hükümlerine göre kiraya verenden istenmesi mümkündür. Yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 527. maddesi ( mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun, 414. maddesi ) kapsamında vekâletsiz iş görme hükümlerine göre kiraya verenden isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir....
ile kararlaştırılan bu şart geçerli olup tarafları bağlar. Davacı kiracı, kira sözleşmesinin düzenlenmesinden sonra taşınmazı kullanabilmek amacıyla birtakım onarım, tamirat ve iyileştirmeler yaptığını, ancak davalının tahliyesini istemesi üzerine taşınmazı tahliye ettiğini belirterek, yapmış olduğu imalat bedellerinin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalı kiralayandan tahsilini talep etmiştir. Davacı kiracı, kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (TBK'un 530, BK.nun 414.md.) Yargıtayın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir....
Dava; kiracının, kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince iadesi istemine ilişkindir. Kural olarak kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin dava tarihi itibarıyla uygulanması gereken vekâletsiz işgörme ( BK m. 414) ve sebepsiz zenginleşme (BK m. 61 vd.) hükümlerine göre kiraya verenden istenmesi mümkündür. Yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 527. maddesi ( mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun, 414. maddesi ) kapsamında vekâletsiz iş görme hükümlerine göre kiraya verenden isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir....
