Mahkemece bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulü ile 13.506TL'nin tahsiline karar verilmiştir. 1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir 2-Davalının zorunlu ve faydalı imalat bedellerinin belirlenen değerine ilişkin temyiz itirazlarına gelince: Davacı tarafın kiralananda yaptığı zorunlu ve faydalı masrafların tesbiti için mahalinde keşif yapılmış, bilirkişiden rapor alınmıştır....
temyiz itirazlarına gelince; Kural olarak kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin dava tarihi itibarıyla uygulanması gereken vekâletsiz işgörme ( BK m. 414) ve sebepsiz zenginleşme (BK m. 61 vd.) hükümlerine göre kiraya verenden istenmesi mümkündür....
Bu durumda davacının kiralanana yaptığı zorunlu ve faydalı imalat bedelini isteme hakkı vardır. Mahkemece davacının taleple ilğili delillerinin değerlendirilip yapılan imalatların hangilerinin zorunlu ve faydalı masraflar olduğunun, hangilerinin tezyinat masrafları olduğunun belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik araştırma sonucu asıl davanın reddine karar verilmesi doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Hükmün yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenle birleşen dosya yönünden ONANMASINA, 2 nolu bentte yazılı nedenle asıl dava yönünden BOZULMASINA ve aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davacı-karşı davalıdan alınmasına 26.01.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davacı vekili dava dilekçesinde; Dava konusu taşınmazın inşaat malzemesi satımı ve dekorasyon işleri yapılmak üzere kiralandığını ve taşınmaza müvekkilince yapılan faydalı imalatların mahkeme aracılığı ile tespit ettirildiğini,tespit edilen bedelin ve tespit dosya masrafının tahsili amacıyla davalı aleyhine icra takibi başlatıldığını, davalının icra takibine itiraz ettiğini belirterek itirazın iptaline karar verilmesini istemiştir.Davalı vekili, kiracının mal sahibinin haberi ve izni olmadan tadilat yapamayacağını belirterek davanın reddini savunmuştur. 1- Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir. 2-Davalı vekilinin faydalı imalat bedeline yönelik temyiz itirazlarına gelince ;Yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle TBK.nun...
Zorunlu ve faydalı masraf alacağına ilişkin uyuşmazlığın dava tarihinde yürürlükte olup olaya uygulanacak olan 818 sayılı Borçlar Kanununun 410 ve sonraki maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre çözüme kavuşturulması gerekir. Kiralayan, davacı kiracının kiralananda yaptığı faydalı ve zorunlu imalatların yapıldığı tarihteki bedelinden B.K.’nun vekaletsiz iş görmeye ilişkin 414.maddesi uyarınca faydalandığı ve zenginleştiği oranda sorumludur. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise yapılan imalatların faydalı, zorunlu veya lüks imalat olup olmadıkları belirtilmediği gibi hesaplanan imalat bedellerinin tespitinde de hangi tarihin esas alındığı açıklanmamıştır....
Sözleşmenin genel koşullar 16.maddesinde; "kiracı, kiralanana yaptığı faydalı ve lüks şeylerin bedelini kiralayandan isteyemez ve sözleşme bitiminde bunları kiralayana teslim etmek zorundadır", özel koşullar 8. maddesinde "kiralanana yapılan her türlü faydalı ve lüks masraflar kiracıya ait olup kiracı kira sözleşmesinin hitamında yapmış olduğu masrafları kiralayandan talep edemeyecektir." şeklinde düzenleme mevcut ise de, kira sözleşmesi süresince kullanılacağına güvenilerek kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu masrafların talep edilmesinde bir usulsüzlük bulunmadığından, kira sözleşmesinin süresi sona ermeden sözleşmenin feshedilmesi nedeniyle kiracı, tahliye tarihinden sözleşme sonuna kadar olan süre oranında faydalı ve zaruri masrafların imalat tarihi itibarı ile saptanan bedellerini isteyebilir....
Taraflar arasında düzenlenen ve uyuşmazlık konusu olmayan 01.08.2009 tarihli kira sözleşmesinin dördüncü maddesinde stopaj vergisi, elektrik, su, boya, badana masraflarının kiracıya ait olduğu, yedinci maddesinde ise mal sahibinin, kiracının yaptığı hiçbir faaliyetten mesul olmadığı kararlaştırılmıştır. Sözleşmeye konulan bu hükümler faydalı ve zorunlu masrafların istenmesine engel teşkil etmemektedir. Davacı kiracı kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (TBK 530, BK.nun 414.md.) Yargıtay’ın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. İmalat bedellerinin yapıldığı tarih esas alınmış olup kullanım bedelinin düşülmesi gerekir....
Davacı kiracı, kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu giderlerden alınıp götürülmesi mümkün olmayan ve davalı kiraya veren tarafından benimsenenlerin yapıldıkları tarihler itibariyle bedellerini vekaletsiz iş görme hükümlerine göre isteyebilir. (TBK m. 530) Yargıtayın yerleşik uygulamaları, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle belirlenecek değerinden yıpranma payı düşülmek suretiyle elde edilecek değeri isteme hakkı olduğu yönündedir. Kural olarak bu gibi zorunlu ve faydalı masrafların kira sözleşmesinin başlangıcında yapılmış olduğu kabul edilmektedir. (Yargıtay 3. HD 09/10/2019 tarih ve 2018/5798 E 2019/7661 K) .........yerleşik uygulama, kiracının kiralanana yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların yapıldığı tarih itibariyle TBK’nun 530. maddesi kapsamında vekaletsiz iş görme hükümlerine göre davalı kiraya verenden isteme hakkı olduğu yönündedir....
Davalı vekili istinaf dilekçesiyle, davanın müvekkiline usulsüz tebliğ edildiğini, davadan sonradan haberdar olduklarını, kira ödemesini alt kiracının yaptığını, davacının alacak talep hakkı olmadığını, davacının taşınmaza imalat da yapmadığını, bilirkişi raporunu kabul etmediklerini, davacının kendisinin taşınmazı tahliye ettiğini belirterek yerel mahkemece verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir. DELİLLER : TBK, HMK ve tüm dosya kapsamı. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava; kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu imalat bedellerinin ve peşin ödenen kira bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece; davanın kısmen kabulüne, 12.662 TL faydalı ve zorunlu imalat bedelinin tahsili ile 10.800 TL kira bedelinin iadesine karar verilmiş, hükmü taraflar istinaf etmiştir. Taraflar arasında imzalanan 01/01/2011 başlangıç tarihli ve 20 yıl süreli kira sözleşmesinin varlığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır....
kalmak kaydıyla kiralanana yapılan tadilat bedellerinin 2.676,00 TL ve davalıya verilen 450 USD depozito bedelinin davalıdan tahsili ile tarafına ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir....
