"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, ticari işletme kirası sözleşmesinden kaynaklanan kiralananın tahliyesi istemine ilişkin olup, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince temyiz incelemesi 6.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 10.08.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi. ......
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kiralananın tahliyesi Uyuşmazlık, Borçlar Kanununun 270 - 298. maddelerinde düzenlenen hasılat kirası hükümlerine tabi ticari işletme kiralanmasından kaynaklanmaktadır. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 14. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 12.01.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Mahkemece kiralananın turistik tesis olduğu bu sebeple taraflar arasındaki ilişkinin hasılat kirası niteliğinde olup, ihtarname ile 60 günlük ödeme süresi verilmesi gerekirken 30 günlük süre verilmiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi üzerine hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Kiralananın Borçlar Kanunu’nun hasılat kirası hükümlerine tabi olabilmesi için işletme ruhsatnamesi ile kiraya verilmesi gerekir. Kira sözleşmesinde taşınmazın kullanım şeklinin otel olarak gösterilmiş olması tek başına kira ilişkisinin hasılat kirası olduğunu göstermez. Dosyada taşınmazın işletme ruhsatı ile kiralandığına dair herhangi bir beyan ve iddia bulunmamakla birlikte davacı vekili tarafından temyiz dilekçesi ekinde davalı kiracı adına alınmış işyeri açma ve çalışma ruhsatını dosyaya sunulmuştur....
Dava, itirazın kaldırılması ve kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir. Mahkemece kira ilişkisinin hasılat kirası niteliğinde olduğu kabul edilerek, ödeme emri ile verilen ödeme sürenin 60 gün olmaması sebebiyle davanın reddine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Takibe dayanak yapılan ve hükme esas alınan 04/08/2013 tarihli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.Borçlar Kanununda düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için, hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması, ve kiralananın işletme hakkıyla birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dayanak kira sözleşmesine göre boş işyerleri mağaza olarak kullanılmak üzere kiraya verilmiş, demirbaş devri olmadığı gibi işletme ruhsatıyla da kiralanmadığı anlaşılmaktadır....
Türk Borçlar Kanununun 357 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirasından söz edilebilmesi için hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal, ticari işletme ya da hakkın kira ilişkisinin konusunu oluşturması ve kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Oysa taraflar arasında düzenlenen sözleşmede kiralanan işyerinin cafe-bar olarak kullanılmak üzere kiraya verildiği, dekorasyonun kiracıya ait olduğu, kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinde kiralananın işletme ruhsatıyla ve demirbaşlarıyla birlikte kiralandığına dair bir hüküm bulunmamaktadır. Sözleşmede kira parasının aylık cironun bir bölümü olarak ödeneceğinin kararlaştırılması, taraflar arasındaki kira ilişkisinin hasılat kirası olduğunu göstermeyeceğinden uyuşmazlığın .... Sulh Hukuk Mahmekemesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; .......
Kiralananın bu şekilde nitelendirilmiş olması, kiralananın hasılat kirası hükümlerine tabi olduğunu göstermez. Kira ilişkisine Borçlar Kanununun hasılat kirasına dair hükümlerinin uygulanabilmesi için, kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiralanmış olması ve işletme hakkının devredilmiş bulunması gerekir. Dosyada bulunan 18.02.2015 tarih 2015/06 sayılı ruhsatının davalı kiracıya ait olduğu anlaşılmaktadır.Buna göre kira ilişkisinin Borçlar Kanununun çatılı işyeri hükümlerine tabi olduğunun kabulü gerekir. Bu itibarla, ödeme emrinde 30 günlük ödeme süresi tanınmasında bir usulsüzlük yoktur. Mahkemece işin esası incelenerek sonucu dairesinde bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Karar bu nedenle bozulmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi K A R A R Dava, tacirler arasında kiralanan taşınmazda, kiracı olan davalı şirketin, kiralanandan tahliyesi öncesinde ve sonrasında meydana getirdiği hasar bedeli, kira alacağı, aidat bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Her ne kadar dosya tacirler arası hasılat kira sözleşmesine ilişkin bulunduğundan bahisle Dairemize gönderilmiş ise de, kira konusu villa demirbaş listesi ile birlikte kiralanmıştır. Musakkaf nitelikte olan kiralananın Borçlar Kanununun hasılat kirası hükümlerine tabi olabilmesi için hasılat getiren bir yer olması ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dava konusu kiralananın işletme hakkı ile birlikte kiralandığı açıklanmamaktadır. Bu durum karşısında temyiz incelemesi görevi 07.03.2008 ve 6 sayılı Yargıtay Yüksek Başkanlar Kurulu Kararı gereğince 6.Hukuk Dairesine aittir....
Orta yerde Borçlar Kanununun 270 ve devamı maddelerinde düzenlenen hasılat kirası ilişkisi var diyebilmek için kiralananın hasılat getiren bir taşınır ya da taşınmaz mal ticari işletme veya hakkın bulunması, kiralananın demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. TTK'nun 11.maddesine göre de ticari işletmeden maksat ticarethane, ya da fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseselerdir. Somut uyuşmazlıkta, 23.1.2006 günlü kira sözleşmesinde soyut "malzeme ve personel taşımak" için araç kiralandığından, kira ilişkisinin hasılat kirası ilişkisi olarak kabulü olanaksızdır. Tarafların sıfatlarına ve mahkeme önüne getirilen uyuşmazlığın niteliğine göre hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi, 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14.maddesi gereğince 13.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 07.05.2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Kiralananın demirbaşlarıyla kiraya verilmesi ve kiralananın işletilmesinden elde edilecek gelirin belli bir kısmının kiralayana ödeneceğinin sözleşmede kararlaştırılması kira ilişkisinin hasılat kirası olarak nitelendirmek için yeterli değildir. Musakkaf nitelikte olan kiralananın Borçlar Kanununun hasılat kirası hükümlerine tabi olabilmesi için işletme ruhsatı ile birlikte kiraya verilmesi gerekir. Dosyaya ibraz edilen işyeri açma ruhsatı kiracılardan ... adına olup, kiralanan 6570 Sayılı Kanun hükümlerine tabidir. Bu yasanın 7.maddesinde tahliye sebepleri sınırlı olarak sayılmıştır. Anılan yasa kiralayana süre bitimi nedeniyle ve feshi ihbar yoluyla sözleşmeyi feshetmek hak ve yetkisi vermemektedir. Bu hak yasanın 11.maddesinde sadece kiracıya tanınmıştır. Kiralayan 6570 Sayılı Yasanın 7.maddesinde belirtilen sebeplerin dışında bir sebebe dayanarak tahliye talep edemez....
Kiralananın, demirbaşları ile kiraya verilmiş olması kira ilişkisini ürün kirası olarak nitelendirmek için yeterli değildir. Kiralananın, demirbaşları ve işletme ruhsatı ile birlikte kiralanmış olması ve işletme hakkının devredilmiş bulunması gerekir. Rödovans sözleşmelerinde , maden ruhsatının ruhsat sahibi üzerinde bırakılması , bu ruhsat kapsamındaki alanın da, belirli bir bedel karşılığında rödovansçıya kullandırılması kurucu unsurlarıdır. Somut olayda: Davacı, dava dışı ortağı ile birlikte davalıya ait maden ruhsatının kapsamı dahilindeki alanın işletilmesi ve karşılığında, ruhsat sahibine satışı gerçekleştirilen her türlü malzeme için net 1.40 TL /ton rödovans bedeli ödenmesi kararlaştırılmıştır. Bu sözleşme, unsurları itibarıyla TBK'nun ürün kirası hükümlerine tabidir....
