nun 344.maddesinin kira artışı konusunda sınır koyduğunu, kiranın olağan rayiç ve emsal kira bedeline göre belirlenmesi gerektiğini, bu nedenle yeni dönem kira bedelinin kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyeti uygun bir oranda tespit edilebilmesi ve aylık kira bedelinin kiracının ödediği 40.629,00 TL'nin hakkaniyet kurallarınca indirilmesini, yapılacak indirimin 30.06.2020 tarihinde başlayan dönem için geçerli sayılmasını talep etmiştir....
Ödeme emrine itiraz sebepleri kira sözleşmesine itiraz veya kira sözleşmesi dışındaki itirazlar şeklinde ikiye ayrılır. İİK’nın 269/b-1 maddesinde kira sözleşmesine itiraz ve sonuçları düzenlenmiştir. Kira sözleşmesine itiraz, borçlunun (alacaklının iddia ettiği) kira sözleşmesinin varlığını inkâr etmesidir, yani kabul etmemesidir (reddetmesidir). Alacaklı sözlü bir kira sözleşmesinin varlığını iddia ediyorsa, borçlunun böyle bir (sözlü) kira sözleşmesini inkâr etmesi (kabul etmemesi), kira sözleşmesine itirazdır. Alacaklı yazılı bir kira sözleşmesine dayanmakta ise, borçlu kiracının bu sözleşmede kendisine izafe olunan imzayı inkâr etmesi (kabul etmemesi) kira sözleşmesine itirazdır (İİK m. 269/b,1)....
Asliye Hukuk Mahkemesi ise, davanın, kira ilişkisinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkin olup HMK’nın 4. maddesinin (a) bendi uyarınca kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davaların sulh hukuk mahkemesinde görüleceği gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. 6100 sayılı HMK'nın 4/1-a maddesinde kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalara, konuları ve değerlerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemelerinde bakılacağı hükmüne yer verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/669 Esas KARAR NO : 2022/84 DAVA : İtirazın İptali (Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 12/10/2021 KARAR TARİHİ : 10/02/2022 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirketinin------ ettiğini,---- sürücüsü olduğu---sayılı aracın müvekkili şirkete ait park halindeki--- plaka sayılı araca ---- tarihinde %100 kusurlu olarak çarpması neticesinde maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini, müvekkili şirketine ait araçta hasar, değer kaybı ve kira kaybı meydana gelmiş olduğunu, müvekkili şirkete ait araçta oluşan hasar bedelinin ---kapsamında karşılandığını, ancak aracın rayiç değerinde düşüş yaşandığını ve araçta değer kaybı da oluştuğunu, --- içtihatlarına göre de, bir araç ne kadar iyi onarılırsa onarılsın rayiç değerinden kaybetmekte olduğunu, davalı tarafın değer kaybı...
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ : Dava konusu uyuşmazlık; iş makinesi kira sözleşmesinden kaynaklı alacağın tahsili için girişilen takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulunun Ankara Bölge Adliye Mahkemesinin iş bölümüne ilişkin 25/06/2020 tarih ve 564 sayılı kararı gereğince 15.Hukuk Dairesinin ihtisas alanını düzenleyen 1.maddesi ile; 'Tarafların sıfatına bakılmaksızın, kira ilişkisinden kaynaklanan davalar (kira tespiti ve uyarlama dâhil) sonucu verilen' hüküm ve kararların'' istinaf incelemesini yapmakla Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15.Hukuk Dairesi görevli kılınmıştır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle; Dosyanın dava konusu uyuşmazlığa ilişkin istinaf başvurusunu incelemekle görevli Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15.Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, HMK'nin 352.maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonucunda 15/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi. BAŞKAN ... ÜYE ......
Dava, kira sözleşmesinin yapıldığı anda mevcut olan dengenin bozulduğunu, geçen zaman içindeki değişiklikler nedeniyle kiranın çok düşük kaldığı ve çekilmez hal aldığı iddiası ile kiranın uyarlanması talebiyle açılmıştır. Uyarlama davasının dinlenebilmesi için diğer şartların yanında uyarlanması istenen kira sözleşmesinin uzun süreli olması gerekir. Kısa süreli kira sözleşmelerinde istisnai bir dava olan uyarlama talep edilemez. Ancak kira dönemi sonunda kira tesbit davası açılabilir. Somut olayımızda kira sözleşmesi 25.7.2000 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli isede, davanın açıldığı 30.12.2004 tarihi itibariyle kira sözleşmesinin bitmesine 1 yıldan çok az bir süre kalmıştır. Öyle olunca uyarlama istenen süre kısadır....
Taraflar arasında düzenlenen 20.2.2002 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde kira süresinin 31.12.2004 tarihinden sona ereceğinin kararlaştırıldığı, davalı idarenin kira süresi bitmeden önce davacıya yazdığı yazı ile davacıyı 1.1.2005 tarihinde başlayacak yeni kira döneminde aylık 18.901.000.000 TL. kira bedeli üzerinden sözleşme yapmak üzere davet ettiği bunun üzerine davacının 26.1.2005 tarihli dava dilekçesi ile Sulh Hukuk Mahkemesinde eldeki davayı açtığı, Sulh Hukuk Mahkemesinin taraflarca temyiz edilmeyerek kesinleşen 2.3.2005 tarihli karar ile Asliye Hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verdiği anlaşılmaktadır. Davacının dava dilekçesindeki açıklamaları ile talebi ve 17.5.2005 tarihli dilekçesi nazara alındığında davanın yeni dönem kira parasının indirilerek belirlenmesi için açılan kira tespit davası niteliğinde bulunduğunda duraksama bulunmamalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Taşınmaz Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, kira sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 14.01.2017 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 20.01.2017 günlü ve 2017/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 27.01.2017 tarihli ve 29961 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.02.2017 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (3.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 04.05.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davacı vekili, dava dilekçesi ile davaya konu mecuru henüz inşaat halinde iken satın aldığını, davalı kiracı ile eski malik arasında daha evvel 15.06.2012 başlangıç tarihli yapılan kira sözleşmesine davalı ile aralarında imzaladıkları ek protokolle taraf olduğunu, sözleşmenin 7.1.md.sinin 1.cümlesinin ''...taraflar, süpermarketin aylık kira bedelinin KDV ve iadelerden arındırılmış aylık net cirosunun % 2,70 +KDV olduğunu kabul ederler.'' şeklinde olduğunu, ancak dava tarihinde davalı süpermarketin net cirosunun düşük olması nedeniyle kira bedelinin emsal kira rayiçlerinin çok altında kaldığını iddia ederek, kira sözleşmesinin 7.1.md.sinin kaldırılmasını, aylık kira bedelinin dava tarihinden geçerli olmak üzere 12.000 TL+KDV olarak tespit edilmesini, tespit edilecek aylık kira bedelinin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle tahsiline hükmedilmesini ve 10 yıllık sözleşme süresinin sonuna kadar yılda bir artış yapılması ve artışın her yılın ocak ayında DİE tarafından açıklanan TEFE+ÜFE ortalaması...
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Kira sözleşmesi kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanılmasıyla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere kira sözleşmesi karşılıklı edimleri içeren bir sözleşmedir. Başka bir anlatımla kira sözleşmesi, bir bedel karşılığında geçici bir süre için tarafa veya başkasına ait taşınır veya taşınmaz malın veya bir hakkın kullanımını sağlayan sözleşmedir. Kira sözleşmesi karşılıklı iradelerin birleşmesi suretiyle oluşur. Kira sözleşmesinin tarafları, kiraya verilen maldan bedel karşılığı yararlanan kiracı ile yararlanmaya razı olan kiralayandır. Kira sözleşmesinde kiracının asli edim yükümü, kira bedelini ödemesi; kiraya verenin asli edim yükümü ise, kiralananı kira süresince kiracının kullanımına hazır bulundurmasıdır....
