Sözleşmenin özel şartlar kısmının 4. maddesinde yer alan koşul “kira sözleşmesi 5 yıllık olmasına rağmen her kira yılı itibariyle kira artışı yapılır.Her kira yılının kirasında Devlet İstatistik Kurumunun açıkladığı yıllık TEFE ve ÜFE oranlarının ortalaması dikkate alınarak kira miktarında artış yapılır ” şeklindedir.Somut olayda talep; kira sözleşmesinde taraflarca kararlaştırılan kira parasının artırılması ile ilgili koşulun iptalidir. Dava bu niteliği itibariyle kira sözleşmesine dayanan kira tespit davası olmayıp, kira parası ile ilgili hükmün iptali istemini içeren uyarlama davası olup dava, 6100 sayılı H.M.K yürürlüğe girmeden evvel, 23.05.2011 tarihinde açılmıştır....
H.D. 2021/ 3452 E.- 2021 / 6001 K. sayılı kararında "Uyarlama talepli olarak açılan davalarda ihtiyati tedbir kararı verilmediğinde, dava sonuna kadar kira sözleşmesinin ayakta tutulması bazı hallerde mümkün olmayabilir. Uyarlama davasından beklenen, sözleşmenin gerçekleşen olağanüstü duruma rağmen koşulların değiştirilmesi ile ayakla tutulmasıdır....
Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesi, 01-01-1997 başlangıç ve 31.12.1997 sona erme tarihli olup her yıl yenilenerek günümüze kadar devam ederek gelmiştir. Yani kısa sürelidir. Davacı kira bedelinin tespitini istemiştir.Gerek davacının talebi gerekse kiranın süresi dikkate alındığında talebin uyarlama olduğu kabul edilemez. Dava kira bedelinin tespiti davasıdır. HUMK.nun mad. 8/II-1'e göre; "Kira sözleşmesine dayanan her türlü tahliye, akdin feshi yahut tesbit davalarına, bu davalarla birlikte açılmış 2007/6566-11079 kira alacağı ve tazminat davaları ile bunlara karşı açılmış davalara" Sulh Mahkemeleri bakmakla görevli kılınmışlardır. Her ne kadar, Sulh Hukuk Mahkemesince dava uyarlama davası olarak nitelendirilip, dava dilekçesinin görev yönünden reddi üzerine Asliye Hukuk Mahkemesince esastan incelenmiş ise de, bu karar temyiz edilmeden kesinleştiğinden Asliye Hukuk Mahkemesini bağlamaz....
Taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesi, 01-01-1993 başlangıç ve 31.12.1993 sona erme tarihli olup her yıl yenilenerek günümüze kadar devam ederek gelmiştir. Yani kısa sürelidir. Davacı kira bedelinin tespitini istemiştir.Gerek davacının talebi gerekse kiranın süresi dikkate alındığında talebin uyarlama olduğu kabul edilemez. Dava kira bedelinin tespiti davasıdır. HUMK.nun mad. 8/II-1'e göre; "Kira sözleşmesine dayanan her türlü tahliye, akdin feshi yahut tesbit davalarına, bu davalarla birlikte açılmış kira alacağı ve tazminat davaları ile bunlara karşı açılmış davalara" Sulh Mahkemeleri bakmakla görevli kılınmışlardır. Her ne kadar Sulh Hukuk Mahkemesince dava uyarlama olarak nitelendirilip dava dilekçesinin görev yönünden reddi üzerine Asliye Hukuk Mahkemesince esastan incelenmiş ise de, bu karar temyiz edilmeden kesinleştiğinden Asliye Hukuk Mahkemesini bağlamaz....
Davacı 11.08.2009 tarihli dava dilekçesinde davalının 01.06.2005 başlangıç tarihli 5 yıl süreli kira sözleşmesi ile kiracısı olduğunu, kira sözleşmesinde kira parasının aylık 1600 USD olarak kararlaştırıldığını, kira sözleşmesinde artış hükmü bulunmadığını, mecurun kiralanmasından sonra enflasyon ve mal bedellerinin çok arttığını, ayrıca kiralananın İstanbul'un en revaçta olan yerinde olması nedeniyle emsallerine göre kira parasının düşük kaldığını belirterek kira parasının 01.06.2009 tarihinden itibaren 4.000 USD karşılığı 6.000,00 TL olarak ödenmesini istemiştir. Davalı davanın reddini istemiştir....
İlk derece mahkemesi kararında; " ... 11/05/2016 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile 5 yıl süreli olarak kurulan kira ilişkisi açısından ve uyarlamaya esas dava tarihi olan 05/03/2019 itibariyle, gerek kira ilişkisinde, gerek mecurda, gerekse de çevresinde öngörülemez hiçbir olumlu/olumsuz gelişmenin gerçekleşmediği, öngörülemez aşırı bir kira bedeli yükselmesi eksikliğinde, davacının uyarlama talebi uygun bulunmadığı gerekçesiyle..." davanın reddine karar vermiştir. Dava, taşınmaz için ödenen kiranın uyarlama isteminden ibarettir....
edildiğinin belirtilerek hesap yapılmasının ve yerel mahkemenin bilirkişinin bu kanaatine uyarak ek bilirkişi raporu doğrultusunda yapılan hesaplama ile müvekkili şirket aleyhine karar vermesinin Borçlar Kanununda ayrıntılı olarak düzenlenen kira hukukuna açıkça aykırılık teşkil ettiğini, müvekkili şirket tarafından ise uyarlama davası dahi açılmadığını, uyarlama sözleşmesinin imza anında davacılar vekilinin müvekkili şirketin zor durumundan yararlanarak ve kiralayan olarak güçlü konumunu kullanarak ek protokole hukuka aykırı olacak şekilde 4. maddeyi koyduklarını, hatta müvekkili şirketin bu zor durumunun fırsat bilinmesiyle imzalanan bu ek protokol ile müvekkili şirketin kirasının da 10.000,00- TL arttırıldığını, öncelikle şarta bağlı kira uyarlaması olmayacağından ve yapılan uyarlama sözleşmesi ile yeni bir kira sözleşmesi kurulduğundan bu maddenin uyarlama hukukuna aykırı olduğunu, tarafların bir araya gelerek kira sözleşmesinde uyarlama yapmasının amacının Covid-19 Pandemisi nedeniyle...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Davacılar, ... Sulh Hukuk Mahkemesine verdiği dava dilekçesi ile; mülkiyeti kendilerine ait bulunan ... ilçesi ... Meydanı No:1 de ki bunanın davalı kuruma yurt olarak 03/09/2001 tarihli mukavele ile kiralandığını, sükut ile tecdit prensibi gereği aktin bu güne kadar kendiliğinden yenilendiğini, son olarak 2006-2007 kira parasının 20.900,00 YTL olarak ödendiğini, 2007-2008 kira dönemi için kira parasının uyarlanmasının talep edildiğini, kuruma yapılan başvurunun sonuç vermediğini, bu nedenle kira parasının uyarlanmasını ile yıllık kira parasının 50.000,00 YTL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı, davanın reddini dilemiştir....
Davalı ise davacı aleyhine yaptığı icra takibinde kira sözleşmesinin bitiminden sonraki uzayan dönem için yıllık 17160 TL kira bedeli istemiştir. Oysa ki az yukarıda belirtildiği gibi, sözleşmenin bitiminden sonrada kiracı olarak kalınması halinde, uzayan kira dönemi için ödenmesi gereken kira bedelinin artışlı ve zamlı olarak ödeneceğine dair bir hüküm bulunmadığı için, davalı uzayan kira dönemi içinde bir önceki yıl kira bedeli olan 13200 TL'nı isteyebilir. Mahkemece, davalının 25.10.2007 tarihinden sonraki ödenmesi gereken uzamış kira dönemine ait kira bedelinin 13200 TL olduğu kabul edilerek, davacının bu miktarın üstündeki miktardan sorumlu olmadığı benimsenmek suretiyle karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Bozmayı gerektirir....
İcra Müdürlüğünün 2020/1995 esas sayılı dosyasının incelenmesinde, alacaklı tarafından bir kısım kira bedelinin tahsili ve tahliye istemli başlatılan takip olduğu, ödeme emrinin 22/07/2020 tarihinde tebliğ edildiği, borçlu vekilinin 28/07/2020 tarihinde davacının böyle borca ve ferilerine itiraz ettiği görülmüştür. Davalı tarafından itirazında kira akdine ve talep edilen aylık kira bedellerine açıkça bir itiraz bulunmadığından kiracılık ilişkisinin ve talep edilen aylık kira bedellerinin kesinleştiği anlaşılmaktadır....
