BORÇLAR KANUNU [ Madde 1 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü. Davacı, davalıya ait taşınmazda kiracı olduğunu, kira sözleşmesinin 10.5.2000 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli olup, Şubat 2001 ayında başlayan ekonomik kriz ve dolar kurunda yaşanan dalgalanma nedeni ile kira bedelinin fahiş derecede arttığını ve istem temelinin çöktüğünü belirterek, aylık 700 ABD doları olarak kararlaştırılan kiranın Şubat 2001 deki kur üzerinden sabitlenmesi, bu olmadığı takdirde aylık kira parasının 700 ABD dolarından 429 ABD dolarına indirilmesi ve 429 ABD doları olarak sabitlenmesine karar verilmesini istemiştir....

sözleşmesinin dava yoluyla uyarlama yoluna gidilme durumu hasıl olduğunu, ► Yerel mahkeme devam eden bir kira akdi olmadığı gerekçesiyle kira uyarlama talep edilemeyeceği kararı verdiğini, ancak verilmiş olan bu kararın hukuka aykırı olduğunu, kira uyarlama davası açıldığı tarihte müvekkili T1 ileT5 arasında imzalanan kira akdini hala devam ettiğini, beyan ederek istinaf isteminde bulunmuştur....

Fethiye Sulh Hukuk Mahkemesinin 2020/870 E. sayılı dosyasının incelenmesinde, davacı kiracı tarafından davalı kiralayan aleyhine 30/10/2020 tarihinde açılan kira bedelinin belirlenmesine yönelik uyarlama davası olduğu, mahkemece 27/04/2021 tarihli ara karar ile, tedbir talebinin kabulüne, dava tarihinden hüküm kesinleşinceye kadar kira ödemelerinin yarı oranında ödenmesi hususunda ihtiyati tedbire karar verildiği anlaşılmıştır. Üzerinde durulması gerek husus, genel mahkemede açılan uyarlama davasındaki tedbir kararına rağmen davalı kiracının takipteki kira miktarı kadar kira borcu olup olmadığı hususudur....

Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....

Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1999/409 Esas sayılı dosyası ile görüldüğünü, çevredeki gayrimenkullerin değerlerinin yükseldiğini, ödenmekte olan kira bedelinin çok düşük kaldığını ileri sürerek; 16/05/1999 tarihinden itibaren davaya konu gayrimenkulün yıllık kira bedelinin 300.000TL olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalı; çevredeki gayrimenkullerin değerlerinin yükselmiş olmasının yada kira bedelinin düşük kalmasının uyarlama sebebi olmadığını, mezkur yere ait kira uyarlamasının Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1995/902 Esas sayılı dosyasıyla yapıldığını, bir daha uyarlama yapılamayacağını, davacı tarafın her yıl dava açtığını, uyarlama davalarında geriye dönük artırma talebinde bulunulamayacağını, 16/05/1999 tarihinden itibaren uyarlama talep edilemeyeceğini, talep edilen miktarın fahiş olduğunu, somut olayda uyarlama şartlarının gerçekleşmediğini, savunarak; davanın reddini istemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin uyarlanması davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davalılar tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davalılar vekili Av. ... ile davacı vekili Av. ... geldiler. Hazır bulunanların sözlü beyanları dinlendikten sonra, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece istem kira bedelinin uyarlanması davası olarak nitelendirilerek davanın kabulüne, dava tarihinden itibaren aylık kira bedellerinin 01.01.2013 tarihinden geçerli olarak aylık 4.600 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir....

Dava konusu somut olayda davacılar kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince kendilerine verilmesi gereken bağımsız bölümlerin süresinde teslim edilmediğinden bahisle kira alacağı isteminde bulunmuşlar, mahkemece de bilirkişi incelemesi yaptırılarak 385.800,34 TL olarak belirlenen rayiç bedele hükmedilmiştir. Mahkeme kararı kira ile ilgili sözleşme hükmünün uyarlanması niteliğindedir. Oysa davacılar dava dilekçelerinde uyarlama olgusundan söz etmemişlerdir. Bu yönde herhangi bir istem yoktur. Bozma kararında sözü edilen ilk bir yıl için sözleşme hükmünün, bundan sonraki döneme serbest piyasa rayiç kira bedelinin uygulanması yönündeki gerekçenin yasal dayanağı bulunmamaktadır. Diğer yandan dosya içeriği belgeler bir bütün halinde değerlendirildiğinde uyarlama için gerekli yasal koşulların oluşmadığı anlaşılmaktadır....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira tespiti (Uyarlama) Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira tespiti (uyarlama) davasına dair karar, davalı ve davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmesi üzerine,hüküm davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmiştir....

Davaya konu takip dosyasında talep edilen kira alacağı dönemine ilişkin açılan uyarlama davasında verilecek kararın kira alacağına ilişkin davayı etkileyeceği açıktır. Bu durumda Mahkemece, öncelikle davalı kiracılar tarafından dava konusu kira dönemine ilişkin açılmış bir uyarlama davası bulunup bulunmadığı üzerinde durularak, uyarlama davasının bulunması halinde uyarlama davası incelenerek sonucuna göre bir karar verilmesi, uyarlama davasının bulunmadığının anlaşılması halinde ise bozma ilamında belirtildiği üzere kiracının, kira bedelini ödemekle yükümlü olduğu gözetilerek bozma ilamına uygun olarak bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir....

Dava, kira sözleşmesinin yapıldığı anda mevcut olan dengenin bozulduğunu, geçen zaman içindeki değişiklikler nedeniyle kiranın çok düşük kaldığı ve çekilmez hal aldığı iddiası ile kiranın uyarlanması talebiyle açılmıştır. Uyarlama davasının dinlenebilmesi için diğer şartların yanında uyarlanması istenen kira sözleşmesinin uzun süreli olması gerekir. Kısa süreli kira sözleşmelerinde istisnai bir dava olan uyarlama talep edilemez. Ancak kira dönemi sonunda kira tesbit davası açılabilir. Somut olayımızda kira sözleşmesi 25.7.2000 başlangıç tarihli ve 5 yıl süreli isede, davanın açıldığı 30.12.2004 tarihi itibariyle kira sözleşmesinin bitmesine 1 yıldan çok az bir süre kalmıştır. Öyle olunca uyarlama istenen süre kısadır....