"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 1.8.2008 gününden başlayarak aylık 17.091,20 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile aylık kira parasının 10.000 lira olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada, 01.08.2008 tarihinde başlayan dönem kira parasının yıllık 17 091,20 TL olarak tespiti istenilmiş, mahkemece, dava konusu edilen dönem kira artışının endeksin altında olduğu gerekçesi ile yıllık kira parasının 10 000,00 TL olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm, süresinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Taraflar arasında 01.08.1985 başlangıç tarihli kira sözleşmesi bulunmaktadır....
Olayımıza gelince; davacı tarafından dördüncü artış yılı olan 01.08.2013 tarihinden itibaren kira bedelinin tespiti istendiğine göre, mahkemece yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilerek, tespiti talep edilen dönemin endeks dönemi olduğu kabul edilerek, bir önceki yıl ödenen kira bedelinin ÜFE endeksi oranında arttırılarak davalı tarafından en son ödenen bedelden az olmamak üzere kira bedelinin tespiti gerekirken yazılı gerekçe ile hak ve nesafete göre kira bedelinin tespiti doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 20/04/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Daha önce de belirtildiği gibi kira bedelinin tespiti davaları kendine özgü bir dava olup inşai davalar sonunda verilen kararlara yakın bir niteliktedir. Bu davalarda sadece ilgili kira döneminde geçerli olacak kira bedelinin tespiti istenir ve kira bedelinin tespiti davasının sınırlı bir konusu vardır. Dava sonucunda hâkim, ileriye yönelik olarak bir yıllık süre zarfında uygulanacak olan kira bedelini belirler ve kira sözleşmesinde yer alan kira bedeli, hâkim kararı ile değiştirilmiş olur. Davanın bu niteliği gereğince kira bedelinin tespitine ilişkin talep bölünemez ve kira bedeli davacı tarafından bir seferde açık ve net olarak istenilmesi gerekir. Diğer bir anlatımla kira bedelinin tespiti davalarında fazlaya ilişkin haklar saklı tutulamaz ve saklı tutulan bu hakla ilgili olarak ıslah talebinde bulunulamaz. 29....
Sayılı ilamla davacının eski kiracı olması sebebiyle %... hak ve nesafet indirimi yapılarak 05.....2008 tarihinden itibaren aylık kira parasının ....000,00 TL olarak tespitine karar verildiği, bu kararın temyiz incelemesinden de geçerek dairemizce onandığı anlaşılmaktadır. Bu durumda tespiti istenilen dönem endeks dönemi olup, bir önceki dönem kira parasına endeks tatbik edilmek suretiyle kira bedelinin tespiti cihetine gidilmesi gerekmektedir. Eldeki davada mahkemece 05.....2010 tarihinden başlayan kira dönemi için kira bedeli belirlenirken önce mahkeme kararı ile tespit edilen ....000,00 TL'ye 2009 Aralık ayı ÜFE endeks oranı uygulanarak 05.....2009 tarihinde başlayan tespit kararından sonraki ilk dönemin kira bedeli belirlenmeli, bulunacak rakama sonrada 2010 Aralık ayı ÜFE endeksi oranı uygulanarak 05.....2010 tarihinde başlayan tespit kararından sonraki ikinci dönemin kira bedeli belirlenmelidir....
Somut olayda; taraflar arasında yapılmış bulunan kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti ile İcra Hukuk mahkemesinde belirlenen 7762,00 TL kira borcunun bulunmadığının tespiti istenmektedir. HUMK’nun 8. maddesinin 2. fıkrasında yalnızca akdin feshi istemli davaların dava konusu olan şeyin değerine bakılmaksızın sulh hukuk mahkemesinde açılacağı öngörülmüştür. Buna karşılık kira sözleşmesinin geçerli olmadığının ve kira bedeli borcunun olmadığının saptanması davasında görevli mahkeme dava konusu değere göre belirlenecektir. Geçersizliğinin tespiti istenilen kira parası 7.762,00 TL olup, bu değerde sulh hukuk mahkemesinin görev sınırının üzerindedir. Bu durumda HUMK’nun 8. maddesinin 2 fıkrası kapsamında bulunmayan kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti, ve menfi tespit istemlerinden oluşan uyuşmazlığın Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; HUMK.’nun 25. ve 26. maddeleri gereğince ... 1....
Mahkeme tarafından dava konusu taşınmaza ilişkin olarak, 2.9.2008 tarihinden itibaren hak ve nesafet kurallarına göre kira tespiti yapılmıştır.Bu durumda tespiti istenilen dönem endeks dönemi olup, bir önceki dönem kira parasına endeks tatbik edilmek suretiyle kira bedelinin tespiti cihetine gidilecektir.Somut olayda, tespiti istenilen dönemden bir önceki dönem olan 2.9.2009 tarihinden başlayan döneme ilişkin olarak kira tespit davası açılmış olup, bu dava halen derdesttir.Öyle ise mahkemece, yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilerek, 2.9.2009 tarihinden itibaren başlayan dönemin kira parasının mahkemece tespit edilmesinden sonra, bu kira parasına endeks tatbik edilmek suretiyle kira tespiti yapılması gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira tespiti istemine ilişkin davada ... 10.Asliye Hukuk ve 13.Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava kira tespiti istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesi, dava dilekçesindeki anlatıma göre istemin açıkça kira tespitine ilişkin olmasına ve kira tespiti davalarının da HUMK’nun 8. maddesi gereğince sulh hukuk mahkemelerinin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi de, kira parası belli değilse kira tespit davası açılamıyacağı gerekçesi ile dava miktarına göre görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Dava kira sözleşmesinden kaynaklanan kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir....
Taraflar arasındaki kira ilişkisi, 01.04.2011 başlangıç tarihli kira sözleşmesine dayanmakta olup, tespiti istenilen dönem 01.04.2013 tarihinden itibaren başlayan döneme ilişkindir.Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarına göre,akdin kurulduğu tarihten itibaren ilk 3 yıl endeks dönemi olup,bu 3 yılın sonunda ise kira tespiti hak ve nesafet kurallarına göre yapılacaktır. Olayımıza gelince; davacı tarafından ikinci artış yılı olan 01.04.2013 tarihinden itibaren kira bedelinin tespiti istendiğine göre, mahkemece yukarıdaki ilke ve esaslar gözetilmek suretiyle tespiti talep edilen dönemin endeks dönemi olduğu kabul edilerek, bir önceki yıl ödenen kira bedelinin ÜFE endeksi oranında arttırılarak davalı tarafından en son ödenen bedelden az olmamak üzere kira bedelinin tespiti gerekirken yazılı gerekçe ile hak ve nesafete göre kira bedelinin tespiti doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
TBK’nun 344. ve devamı maddeleri gereği kira tespiti talebinin ancak konut ve çatılı işyeri kiralarından kaynaklanan uyuşmazlıklarda uygulanabileceği, bunun haricinde kira tespiti istenemeyeceği nazara alındığında taşınmazın galip vasfının tespiti önem arz etmektedir. Ne var ki, dosya kapsamı itibariyle kiralananın galip vasfı anlaşılamamaktadır....
Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 01.10.1998 başlangıç tarihli ve bir yıl sürelidir. Sözleşmede, kira bedelinin artışına ilişkin artış şartı bulunmamaktadır. Dava; 29.09.2010 tarihinde açılmış olup dava dilekçesi de davalıya 02.11.2010 tarihinde tebliğ edilmiştir. Bu durumda davacının talep ettiği 01.10.2009 dönemi için kira tespiti yapılamayacaktır. Dava dilekçesi tebliğ tarihine nazaran davacının 01.10.2010 dönemi dahi kira tespiti dava şartı gerçekleşmiş kabul edilemez. Ancak, yargılama aşamasında yeni dönemin(01.10.2011) başladığı da göz önünde bulundurularak, davacının istemesi durumunda bu dönem için (01.10.2011 tarihinden itibaren başlayan dönem) kira tespiti yapılabilecektir....
