Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise; "...davanın açıldığı tarihte uyarlama davalarında görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu, ıslahla davanın konusunun değiştirilemeyeceği, davanın açıldığı tarihte kira tespiti olmayacağı gibi ıslahta olmayacağı, davanın tipik uyarlama davası olduğundan davaya bakma görevinin asliye hukuk mahkemesine ait bulunduğu..." gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. Somut olayda; taraflar arasında 2006 yılında imzalanan ve 3 yıllık süreli olan kira sözleşmesindeki 3 yıllık süre dava tarihi itibariyle dolmuştur. Dava, kira bedelinin uyarlaması istemiyle açılmış ise de ıslah dilekçesi ile kira bedelinin tespiti istenmiştir. Dosya kapsamına göre uyuşmazlık, kira bedelinin tespiti istemine ilişkin olup, dava tarihinde yürürlükte bulunan 1086 sayılı HUMK’nın 8. maddesi uyarınca kira bedelinin tespiti davalarında görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesidir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/97 Esas KARAR NO : 2022/150 DAVA : Kira (Uyarlama İstemli) DAVA TARİHİ : 09/02/2022 KARAR TARİHİ : 11/02/2022 Mahkememizde görülmekte olan uyarlama davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının davacıya ait dükkanın kiracısı olduğunu, kira bedelinin----- olduğunun davalıya bildirildiğini, davalının ihtarnameye cevap vermediğini,--- olmadığını, yasal zam miktarının yetersiz kalması nedeniyle davacının maddi zarara uğradığını belirtmiş; kira bedelinin 50.000,00 TL ilave KDV olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir. 6100 sayılı HMK'nun "Sulh hukuk mahkemelerinin görevi" başlığı altındaki 4. maddesinde "(1) Sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın; a) Kiralanan taşınmazların,--- Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin tespiti-Uyarlama Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti - uyarlama davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne, dava tarihi olan 02/07/2013 tarihinden itibaren kira bedelinin 400 TL olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Davacı duruşma sırasında talebinin kira tespiti olduğunu belirtmişse de ıslah harcı yatırmadığından talebinin uyarlama olarak kabulü gerekmiştir. Kira bedelinin uyarlama davası, kiralananın Borçlar Kanununa veya 6570 sayılı Kanuna tabi yerlerden olup olmadığına bakılmaksızın taşınmazın yıllık kira miktarı üzerinden genel hükümler çerçevesinde çözümlenmesi gerektiğinden uyuşmazlığın yıllık kira miktarına göre Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; HUMK.’nun 25. ve 26. maddeleri gereğince Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 11.03.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İSTİNAFA KONU KARAR: Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; "...Taraflar arasında yazılı kira sözleşmesi devam ederken, taşınmazın kullanım alanının, projeye aykırı olarak genişletildiği ve imar kirliliğine sebep olduğunun belediye tarafından tespiti üzerine yapılan işlemlerle davacı aleyhine daraltıldığı sabittir. Davanın bu sebeple kira bedelinin indirilmesi istemine ilişkin olduğu anlaşılmıştır. Dava, her nekadar kira uyarlama istemli açılmış ise de; HMK. madde 33 gereği davada olayları anlatmak taraflara, hukuki nitelendirme görevi ise hakime aittir. Bu sebeple davalının uyarlama davası yönündeki itirazları da yerinde değildir....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 03/11/2022 NUMARASI : 2021/1530 ESAS 2022/1662 KARAR DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalının 01.01.2017 tarihinden bu yana davacının maliki ve kiralayanı olduğu," Balat mah....
Sulh Hukuk Mahkemesince, davacıların dönem içinde belirlenen kira parasının sözleşmede kararlaştırılan kira parasının üzerinde bir miktara çıkartılmasını istediklerini, davanın bu niteliği ile HUMK'nun 8/2-1 maddesinde belirlenen kira tespiti davası olmadığını, sözleşmede kararlaştırılan şartların iptali ile sözleşmenin yeni ekonomik şartlara uydurulması isteğini içeren uyarlama davası olduğu belirtilerek dava değerine göre görevsizlik kararı verilmiştir. ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesi ise, davanın HUMK'nun 8/2-1 maddesinde belirtilen kira tespit davası olduğunu, kira parasının her yılın sonu nasıl belirleneceğine dair taraflar arasında bir mutabakat mevcut olduğunu ve tarafları bağladığını, tarafların kira parasının miktarında anlaşamadıklarına göre ancak kira parasının tespiti için dava açmak hakkına sahip olduklarını belirterek Sulh Hukuk Mahkemesine görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/04/2023 NUMARASI : 2023/699 ESAS DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : DAVA DİLEKÇESİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalıya kiraya vermiş olduğu "Millet Mah. 11 Eylül Bulvarı Caddesi No:5 Yıldırım/BURSA" adresindeki taşınmazın kira bedelinin değişen ekonomik koşullar nedeniyle aylık net 15.000,00 TL olarak uyarlanmasına, her yıl kira dönemi başında TÜFE oranında artış yapılmasına ve Nisan 2023 dönemi ve devam eden aylar için kira bedelinin davalı tarafından 15.000,00 TL ödenmesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine karar verilmesini talep etmiştir. MAHKEMENİN KARARI : Mahkemece 10.04.2023 tarihli tensip zaptının 9 numaralı ara karar ile ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verildiği, bu karara karşı davacı vekilinin istinaf kanun yoluna başvurduğu görülmektedir....
Tespiti istenilen dönem beş yıllık sözleşme süresinin bitimini takip eden 01.07.2012 dönemidir.Yine, kira tespiti davasını kiralayan gibi kiracının da açabileceği hususu 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının ilkelerindendir.Dosya içeriğine göre tespiti istenen dönem hak ve nesafete göre kira parasının tespiti gereken dönem olup, 18.11.1964 gün ve 2/4 sayılı Y.İ.B.K. ve yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre “hak ve nesafet” ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken, öncelikle tarafların tüm delilleri varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı, bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak, dava konusu yer ile ayrı ayrı (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb.)...
Bu durumda açılan davanın TBK'nun 138.maddesi kapsamında uyarlama davası olduğunun kabulü gerekir. Mahkemece davanın kira bedelinin tespiti davası olarak kabul edilip, buna göre hüküm kurulması hatalıdır. Öte yandan kabule göre de kiranın uyarlanması davasında davanın kabulüne karar verildiğinde kira dava tarihinden itibaren uyarlanır. Halbuki kiranın tespiti davasında yeni dönem başlangıcından itibaren kiranın tespiti gerekir. Mahkemece dava kira tespiti talep edilmesine rağmen dava tarihinden itibaren kiranın tespit edilmesi hatalıdır. Dosya içeriğine göre dava kira uyarlama davası olduğuna göre davanın bu koşullar içinde değerlendirilmesi gerekir. TBK'nun 138.maddesinin gerekçesi “Bu yeni düzenleme, öğreti ve uygulamada sözleşmeye bağlılık (ahde vefa) ilkesinin istisnalarından biri olarak kabul edilen, "işlem temelinin çökmesi"ne ilişkindir....
