DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, kira sözleşmesinin feshi nedeniyle uğranılan zararın tazmini ve davalıya borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, kira sözleşmesinin feshi nedeniyle uğranılan zararın tazmini ve davalıya borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir....
DAVA KONUSU : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR : Denizli 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 26/11/2019 tarih ve 2018/646 Esas, 2019/1615 Karar sayılı dosyasının yapılan istinaf incelemesinde: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 15/12/2017 tarihinde dava konusu taşınmazın kiralanmasına ilişkin olarak 01/01/2018 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin imzalandığını ancak davalı kiracı tarafından haklı bir sebep olmaksızın kötü niyetli olarak kira sözleşmesinin fesh edildiğine dair Denizli 7. Noterliğinin 04/01/2018 tarih ve 223 yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderildiğini, müvekkil şirket tarafından söz konusu ihtarnameye Denizli 7. Noterliğinin 10/01/2018 tarih ve 719 nolu ihtarnamesi ile, feshin geçersiz olduğu, kira akdinin halen geçerli olduğu ve kira bedellerinden sorumluluklarının devam edeceği yönünde bildirimde bulunulduğunu, davalı tarafından 2018 yılı Ocak ayı kira bedelinin ödenmemesi nedeniyle Denizli 4....
Karşı davada ise kiracının sözleşmeden kaynaklanan edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle, hasılat kira sözleşmesi münfesih hale geldiğinden sözleşmenin feshinin tespiti istenmiştir. Mahkemece, kira sözleşmesinin ifasında mevzuattan kaynaklanan imkansızlık bulunduğundan asıl ve karşı davanın reddine karar verilmiş, hükmü davacı kiracı temyiz etmiştir. Yanlar arasındaki tarihsiz ve başlangıç süresi taliki şarta bağlı kira sözleşmesinin 3.maddesinde aynen “iş bu sözleşme kiralayanın otel için yatırım izni alması, kiracıyı Milli Emlak Müdürlüğüne bildirmesi ve kiracının kiralanan yerde açık içki satışı izni alması tarihinden itibaren başlayacaktır.” hükmüne yer verilmiştir. Görülüyor ki, taraflar sözleşmenin başlangıç tarihini taliki şarta bağlamıştır. Gerçekten, B.K.nun 149.maddesince bir aktin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur....
Kiracı erken fesih nedeniyle kira sözleşmesinin 3.6 ve 3.7.maddelerinde düzenlenen cezai şartları ödemekle yükümlüdür. Kiracı bu yükümlülükten ancak haklı nedenle fesih halinde kurtulabilir. Kira sözleşmesinin 22.2. maddesinde “...AVM yönetiminin tüm kiracıların müşterek menfaatleri için mecurun en iyi şekilde korunması amacıyla satışı geliştirici tedbirler almak, kira sözleşmesindeki kurallara riayeti kontrol etmek, mecurun korunmasını, bakımını, tamirini, bina ve park yeri düzenini ve yangın koruma düzenlemesini sağlamak zorunda olduğu” kararlaştırılmıştır. Bu madde gereğince davalı kiralayanın AVM'nin ısıtma sistemi, yürüyen merdiveni vs. gibi arızaları biran önce gidermesi yükümlülüğü vardır....
Yukarıda yapılan açıklamalar, alt kira sözleşmesi ve franchise sözleşmesi hükümleri birlikte değerlendirildiğinde alt kira sözleşmesinin taraflar arasındaki franchise sözleşmesinin gerçekleştirilmesi amacıyla yapıldığı, sözleşmelerin birbirinden bağımsız ele alınamayacağı, franchise sözleşmesinin haklı nedenle feshi halinde kiracı davalının kiralananı kullanma amacının da ortadan kalkacağı görülmüştür. Bu durumda taraflar arasında franchise alan ve franchise veren ilişkisi kalmayacağından kira sözleşmesinin ifası da imkansız hale gelecektir. O halde Mahkemece franchise sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğinin tespitine ilişkin davada verilen hükmün kesinleşmesi beklenerek, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi doğru değildir. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır....
İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; kira sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kocaeli Büyükşehir Belediye Encümeni işleminin iptali istemine ilişkin kısım bakımından, kira sözleşmesinin imzalanmasına kadar olan iş ve işlemlerin idari işlem niteliğinde olduğu, dolayısıyla bu aşamadaki işlemlere karşı açılacak davaların idari yargı yerlerince görüleceği, ancak sözleşme imzalanmasından sonraki işlemlere karşı açılacak davalarda adli yargı mahkemelerinin görevli olduğu, davacı ile davalı idare arasında imzalanan sözleşme hükümleri incelendiğinde, kiralama ilişkisinin kamu hizmetinin yürütülmesine yönelik bir amaç taşımadığı, idarenin bariz bir şekilde üstün hak ve yetkilere sahip olmadığı ve sözleşme hükümlerinin tarafların serbest iradesiyle belirlendiği, bu durumda, davacı ile davalı idare arasında kira sözleşmesi imzalanmasından sonraki akit ilişkisine dayalı olarak tesis edildiği açık olan kira sözleşmesinin feshedilmesine ilişkin işlemin görüm ve çözümünde adli yargı...
Davalı kiraya veren tarafından 01/01/2015 tarihli yazı ile kira sözleşmesine uyularak 20 gün içinde fiili durumun vaziyet planına uygun hale getirilerek eksikliklerin giderilmesi, aksi halde sözleşmenin tek taraflı olarak feshedileceği ihtar edilmiş, akabinde 26/10/2015 tarihli ihtarname ile belirtilen eksiklerin giderilmediğinden sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiği bildirilmiştir. Kira sözleşmesi her iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden olup sözleşmenin süresi henüz sona ermemiştir. Süreli bir kira sözleşmesi ile kiralanan yerin kira süresi dolmadan davalı idare tarafından feshedilerek tahliyesinin istenmesi mümkün değildir. Sözleşmenin feshi için gösterilen neden sözleşme şartlarına aykırı davranılmasıdır. Kira akdinin sona erme sebeplerinden biri de akde aykırılık nedeniyle tahliye olup akdin feshinin biçim ve koşulları 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 316. maddesinde düzenlenmiştir....
Tahliyede kira, yönetim gideri, elektrik, su gibi, borçları ve evde hasar olmadığı takdirde aynen iade edilecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir. Kira sözleşmesinin bu belirlediği hususlardan taşınmazın, sağlam ve noksansız kiracıya teslim edildiği, tahliye halinde kiracının da aynı şekilde teslim etmesi gerektiğinin kararlaştırıldığının anlaşılması gerekir. Taraflar arasında, kira sözleşmesinin karşılıklı olarak feshine ilişkin anlaşmada, kiralananın teslimine ilişkin bir husus yer almamaktadır. Kira sözleşmesinde kiralananın ne şekilde teslim edileceği kararlaştırılmış olup, davalı kiracı davacının, tazminat talebinden vazgeçtiğini ispatlayamamıştır. Kira sözleşmesinin feshinde, bu hususa değinilmemesi, davalının tazminat hakkından vazgeçmiş olduğu şeklinde değerlendirilemez....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 20.03.2007 gününde verilen dilekçe ile kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti, elatmanın önlenmesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 06.06.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, dava dışı orman idaresi tarafından davacı köye 6831 sayılı Orman Kanununun 57. maddesine göre fıstık çamı ağaçlandırılması için yapılan tahsis işlemine dayanılarak davalı ile yapılan kira sözleşmesinin geçersizliğinin tespiti, sözleşmenin iptali ve elatmanın önlenmesi istemleri ile açılmıştır. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı temyiz etmiştir....
