Taraflar arasındaki ilk kira ilişkisi 01.05.2003 tarihine dayanmakta olup, davada tespiti istenilen dönem 01.05.2011 tarihinden itibaren başlayan dönemdir. Bu nedenle kira tespiti hak ve nesafet esaslarına göre yapılmalıdır. Kira parasının tesbiti yöntemini belirleyen 18.11.1964 tarih ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da kira parasının “hak ve nesafete uygun” seviyede takdiri ile “sınırlı artışı” öngörülmektedir. Bu nedenle kira parasının tesbiti bir sınırlamadır ve hakim kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözetmelidir....
Kira parasının arttırılması ile ilgili olarak gönderilen ihtarname veya aynı amaç için açılan davanın dilekçesinin tebliğ tarihi, tesbit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemin belirlenmesi açısından önemlidir.Taraflar arasındaki kira sözleşmesi sözlü olduğu için artış şartı bulunmamaktadır. Dava dilekçesi tebliği de süresinde değildir. Süresinde gönderilmiş ihtarnamenin de bulunmaması durumunda talep edilen dönem için kira tespiti yapılamayacaktır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 1.6.2007 gününden başlayarak aylık net: 4.844 TL, 1.6.2008 gününden başlayarak aylık net:5.250 TL olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada aylık kira parasının, 01.06.2007 tarihinden itibaren net 4.844 TL, 01.06.2008 tarihinden itibaren ise net 5.250 TL olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece; davanın, tespiti istenilen dönemler içerisinde açılmadığından bahisle reddine karar verilmiş, hüküm; davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.10.1992 günlü ve 1992/3–479 E. 1992/616 K.... ilamına göre; dönem bitimine kadar dava açılıp kira parasının tesbiti istenebilir....
Mahkemece; taraflar arasında düzenlenmiş ve kira artış şartının düzenlendiği yazılı bir kira sözleşmesinin bulunmadığı, sözlü olarak yapılan kira sözleşmesi ile de kira artışının ne şekilde karara bağlandığına dair bir delil sunulmadığı, davacı kiralayan tarafından yeni dönemde davalı kiracıya ihtarname gönderilmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. 21.11.1966 gün ve 19/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, kira parasının tespiti davası her zaman açılabilir. Kira parasının arttırılması ile ilgili olarak gönderilen ihtarname veya aynı amaç için açılan davanın dilekçesinin tebliğ tarihi, tespit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemin belirlenmesi açısından önemlidir. Somut olayda, taraflar arasında yazılı kira sözleşmesi bulunmamaktadır. Tespit edilecek kira parasının geçerli olacağı dönemden en az 15 gün öncesinde dava dilekçesinin tebliğ edilmesi ihtar niteliği taşımaktadır....
Dairesince “Olayımızda; ....07.2012 tarihinden itibaren kira parasının tespiti istenmiş olup yukarıda izah edildiği üzere bu dönemde 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu uygulanmalıdır.Uyuşmazlığa ilişkin olarak alınan bilirkişi raporunda en son mahkeme kararı ile tespit edilen kira dönemi üzerinden üç yıldan fazla süre geçtiği bu nedenle hak ve nesafete göre kira tespiti yapılacağı belirtilerek taşınmazın boş olarak yeniden kiraya verilmesi halinde kira parasının aylık brüt ....000,00 TL olabileceği belirtilmiştir. Mahkeme ise, kiralananın boş olmaması nedeniyle takdiren uygun bir indirim yaparak kira parasının anılan kira dönemi için aylık ....687,50 TL olarak tespitine karar vermiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 01/04/2008 gününden başlayarak yıllık, net 40.000,00 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile yıllık kira parasının net 36.000,00 TL olarak tespiti tahsili cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada, 01.04.2008 dönemi kira parasının yıllık net 40 000,00 TL olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece, hak ve nesafet ilkesi gereğince talep edilen dönem kira parasının yıllık net 36 000,00 TL olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm, süresinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davada, 01.01.2010 tarihinde başlayan döneme ilişkin aylık kira parasının 733,96 TL kira, 290,28 TL yakıt ve yönetim gideri olmak üzere toplam 1.024,24 TL olarak tespiti istenilmiştir.Mahkemece, endeks uygulamasına göre 741,24 TL kira parasına hükmedilmiştir.Yargıtay'ın yerleşmiş uygulamalarına göre, kira parasının “hak ve nesafet” kuralları gereğince mahkemece saptanmasını takip eden üç dönem boyunca, şartların değişmemesi ve özel nedenlerin bulunmaması halinde Üretici Fiyat Endeksinin uygulanması suretiyle yeni dönem kira parasının tespit edilmesi gerekir. Yargılama esnasında, davacı vekilince keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması talebi mahkemece kabul edilmemiş ve gerekçede “kira bedeli tespiti üzerinden 1 yıl geçtiğinden keşif yapılmaksızın endekse göre karar verileceği" belirtilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 01.01.2009 gününden başlayarak aylık 75.000 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile kira parasının 25.000 TL olarak tespiti cihetine gidilmiş, hüküm davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada, 01.01.2009 tarihinden itibaren başlayan dönem için aylık kira parasının tespiti istenmiştir. Davalı vekili, kira ilişkisinin 1.1.2007 başlangıç tarihli sözleşme ile kurulduğunu savunmuştur. Mahkemece, kira ilişkisinin eskiye dayalı olduğu kabul edilerek, hak ve nesafet uygulamasına göre kira parasına hükmedilmiştir....
Kira parasının miktarına ilişkin olarak taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye müracaat edildiğine ve kira parasının dava yoluyla tespiti istenildiğine göre, davalı taraf, artırılması istenilen veya karar verilebilecek miktarı ve bundan daha fazlasını ödese bile dava red edilmeyip kira bedelinin tespitine karar verilmelidir. Taraflar arasında hükmen tespit edilmiş ya da sözleşme ile kararlaştırılmış bir kira parası olmadığı için davacının yeni dönem kira parasının mahkemece tespiti ile hüküm altına alınmasını istemekte hukuki yararı vardır. Davalı tarafın tespit edilecek miktarı ödeyip ödemediği hususu , dava açılmasına sebep olup olmaması ve yargılama giderlerinden sorumluluğunun belirlenmesi yönünden sonuca etkilidir. O halde mahkemece davalı kiracı 330 TL ödemeyi kabul ettiğine göre aylık net 330 TL üzerinden kira parasının tespitine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde davanın reddine karar verilmesi doğru değildir....
Dava dilekçesinde 01.06.2006 döneminden başlayarak aylık kira bedelinin 10.000 TL olarak tespitine karar verilmesi istenilmiş, mahkemece 2006 yılı için tespiti gereken miktarın 1.705.50 TL olduğu taraf vekillerinin beyanına göre davalının 2006 yılı için 1.815.00 TL kira bedeli ödendiği, buna göre davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiş, verilen karar taraflarca temyiz edilmiştir. Taraflar anlaşamayarak kira parasının tespiti için mahkemeye müracaat ettiklerine göre davalının tespite karar verilecek miktarı ödemesi davanın reddi sebebi olmadığı gibi, davayı konusuz hale de getirmez. Davalının artırarak ödemekte olduğu kira parasını ödemekten vazgeçip önceki dönem kira parasını ödemeye başlaması halinde davacı, hükmen tespit edilmiş bir kira parası olmadığı sürece davalı kiracıyı kira parasının artırılmış halini ödemesi için zorlayamayacağından yeni dönem kira parasının mahkemece hüküm altına alınmasında davacının hukuki yararı vardır....
