No:17/21 adresinde kiracı olduğunu, kiracının 2015 senesinde bankaya kira bedeli olarak 355,00 TL yatırdığını, 2016 yılında ise kira bedelini yatırmadığını, normal artış ile daha önceki vakıf yöneticisinin mahkeme tarafından vakfı zarara uğratması ve kira bedellerini çok düşük bedellerle akdetmesi karşılığında azledildiğini, vakfın daha fazla zarara uğramaması için bu davanın açıldığını, dava konusu yer için ödenmekte olan kira bedelinin mecurun bulunduğu çevredeki emsal kira bedelleri, yüz ölçümü ve özellikleri itibariyle hak ve nesafet ilkeleriyle bağdaşmayacak ölçüde fevkalade az olduğunu, adalet ve hakkaniyet ölçülerine uygun olarak kira bedellerinin uyarlanmasını, aylık 355,00 TL olan kira bedelinin dava tarihinden itibaren 800,00 TL 'ye çıkarılmasını talep ve dava etmiştir....

CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Davacı tarafça açılan bu davanın konusunun uyarlama istemli kira davası olduğunu, kira bedelinin uyarlanması davası açılabilmesinin şartlarının Borçlar Kanunu'nun 138. Maddesinde ayrıntılı bir şekilde hüküm altına alındığını, kiranın uyarlanması davasının açılabilmesi için öncelikle olağanüstü bir halin var olmasının gerektiğini, bununla birlikte olağanüstü durumun ifayı borçlu aleyhine değiştirmiş olması gerektiğini, uyarlamaya dayanak yapılmak istenen olayın veya ifanın, borçludan kaynaklanmamış olması ve borcun ifa edilmemiş olması gerektiğini, bunun dışında aynı şekilde eski vakıf yöneticisi Sami Baki hakkında vakfı zarara uğrattığı yönündeki açılan davanın İskenderun 1....

CEVAP DİLEKÇESİNDE ÖZETLE: Davacı tarafça açılan bu davanın konusunun uyarlama istemli kira davası olduğunu, kira bedelinin uyarlanması davası açılabilmesinin şartlarının Borçlar Kanunu'nun 138. Maddesinde ayrıntılı bir şekilde hüküm altına alındığını, kiranın uyarlanması davasının açılabilmesi için öncelikle olağanüstü bir halin var olmasının gerektiğini, bununla birlikte olağanüstü durumun ifayı borçlu aleyhine değiştirmiş olması gerektiğini, uyarlamaya dayanak yapılmak istenen olayın veya ifanın, borçludan kaynaklanmamış olması ve borcun ifa edilmemiş olması gerektiğini, bunun dışında aynı şekilde eski vakıf yöneticisi Sami Baki hakkında vakfı zarara uğrattığı yönündeki açılan davanın İskenderun 1....

kabul ederek karşı taraf ile bahse konu sözleşmeyi akdetmişse de; kira sözleşmesi ile kararlaştırılan kira bedellerini müvekkil tarafından ödenmesi mümkün olmadığını, Kira konusu genel hukuk kuralları açısından incelendiğinde: salgın hastalık sebebiyle idari mercilerce alınan idari yasaklama ve kısıtlama karaları nedeniyle kiracılık esası ile ticari faaliyetini yürüten bir çok ticari işletmenin ticari faaliyetleri durdurulmuşken, aynı zamanda ciddi kısıtlamalarda da gidildiğini, mevcut kiranın müvekkil tarafından neredeyse ödenemez hale gelmiş olması, mevcut kiranın ödenmeye devam edilmesi halinde müvekkilin işletmesini işletemez hale gelecek oluşu da dikkate alınarak dava tarihinden geçerli olmak üzere "bahse konu kira sözleşmesinde kararlaştırılan kira bedeline % 93 oranında indirim uygulanmak suretiyle" kira ödemesinin yapılması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir...

kabul ederek karşı taraf ile bahse konu sözleşmeyi akdetmişse de; kira sözleşmesi ile kararlaştırılan kira bedellerini müvekkil tarafından ödenmesi mümkün olmadığını, Kira konusu genel hukuk kuralları açısından incelendiğinde: salgın hastalık sebebiyle idari mercilerce alınan idari yasaklama ve kısıtlama karaları nedeniyle kiracılık esası ile ticari faaliyetini yürüten bir çok ticari işletmenin ticari faaliyetleri durdurulmuşken, aynı zamanda ciddi kısıtlamalarda da gidildiğini, mevcut kiranın müvekkil tarafından neredeyse ödenemez hale gelmiş olması, mevcut kiranın ödenmeye devam edilmesi halinde müvekkilin işletmesini işletemez hale gelecek oluşu da dikkate alınarak dava tarihinden geçerli olmak üzere "bahse konu kira sözleşmesinde kararlaştırılan kira bedeline % 93 oranında indirim uygulanmak suretiyle" kira ödemesinin yapılması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir...

Davacılara ait 30.000 m2 miktarındaki tarlanın davalılara 18.6.1998 tarihinde 10 yıl süre ile kiraya verildiği, yıllık kiranın 80.000.000 lira olup kiranın her yıl %50 oranında artırılacağı, 18.6.2003 tarihinde başlayan dönem kirasının 607.500.000 lira olduğu hususu dosyaya ibraz edilen kira sözleşmesinden anlaşıldığı gibi, taraflar arasındada çekişmesizdir. Davacı, kira sözleşmesinin yapıldığı tarihten dava tarihine kadar geçen süredeki değişen hal ve koşullar nedeniyle ödenmesi gereken kiranın çok düşük kaldığı iddiası ile bu davayı açmış, ancak değişen hal ve koşulların ne olduğu hususunu açıklamamış isede, davacının enflasyon olgusuna dayandığı ve bu nedenlede kira bedelinin çok düşük kaldığı olgusuna dayandığı anlaşılmaktadır....

Gerçekten de uzun bir süreyle kira akdine bağlanmış kiracı ve kiraya verenin hak ve vecibelerini, kısa süreli kira sözleşmesinin tarafları ile bir konumda görmenin sözleşme serbestîsi ilkesine, adalet ve mantık kurallarına aykırı olacağında duraksamaya yer olmamalıdır. Aksinin düşünülmesi halinde sözleşmenin fesih edildiği, yeni bir sözleşmenin ortaya çıktığı sonucuna varılır ki, hükümlerini sürdüren bağlayıcı ve ayakta duran sözleşme karşısında bunu kabul etmek mümkün değildir. Olayımızda ise, davacının talebi kira parasının tespitinden çok değişen koşullara göre uyarlanması olup, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın niteliği, konumu, çevresel faktörler değerlendirilerek kira bedelinin belirlendiği anlaşılmaktadır. Bu haliyle kira tespitine ilişkin esas ve usullere göre hazırlanan raporun hükme yeterli araştırmayı içermediği ortadadır....

Y A R G I T A Y K A R A R I Davada; dava konusu akaryakıt istasyonunun 01.08.2001 tarihinde 15 yıl süreli olarak davalıya aylığı 7000 TL'den kiralandığını, sözleşmeye göre sonraki yıllar kira bedellerinin ... Ticaret Odasının Tüketici Fiyat Endeksinin yıllık artışı oranında artırılacağının da hüküm altına alındığını ancak, kiralanan yerin bulunduğu alan olan ... Sanayi Sitesinin ekonomik olarak çok geliştiğini, çevredeki konut ve işyerlerinde olağanüstü şekilde gelişme yaşandığını, hemen yanında ... Organize Sanayi Bölgesi kurulduğunu, bu nedenle ödenen aylık 28.175 TL kira bedelinin düşük kaldığı ileri sürülerek aylık kira parasının 60.000 TL olarak uyarlanması talep ve dava edilmiştir....

Mahkemece taleple bağlı kalınarak kiranın 15.000,00 TL olarak tespitine karar verilmiş, ancak bu kiranın net veya brüt olduğu açıklanmamıştır. Ancak davada dava konusu taşınmazın iş yeri olduğu anlaşılmaktadır. İş yerleri için kiranın %20'si stopaj olarak ödenmekte olup, asıl kira stopaj dahil brüt kiradır. Bu nedenle davacı tarafından aylık net kiranın tespiti talep edilse dahi mahkemece brüt kira hesaplanarak brüt kiranın tespitine karar verilmelidir. Aksi uygulama harç ve vekalet ücretinde eksikliğe neden olacağı gibi, iş yeri kiraları ile konut kiraları arasında da eşitsizlik doğuracaktır. Somut olayda davacı, dava dilekçesi ile halen 6.480,00 TL olarak ödenen net kiranın 15.000,00 TL olarak tespitini talep etmiştir. Ayrıca, 19.11.2010 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin hususi şartlar bölümü 18.maddesinde stopaj vergisinin kiracıya ait olduğu düzenlenmiştir. Buna göre taraflar arasındaki kiranın net kira olduğu anlaşılmaktadır....

ile 5.2.2009 tarihleri arasındaki sürenin sözleşme süresine eklenerek bu sürede kendilerinin kira bedelinden sorumlu tutulmamak suretiyle sözleşmenin uyarlanmasını, kira bedeli ödeme şartlarının oluşmaması sebebiyle davalıya borçlu olmadığının tesbiti ile icra takibinin iptalini istemiştir....