İSTİNAF SEBEPLERİ:Davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; ihtiyati tedbirlerin en temel amacının, hakkın ya da hak sahibini karşılaştığı tehlikelerin bertaraf edilmesini, bu tehlikelerin yol açabileceği telafisi güç veya imkansız zararların veya tehlikenin önlenmesinin amaçlandığını, bu nedenle mahkemenin ihtiyati tedbir taleplerinin reddi yönündeki kararın doğru olmadığını, taraflar arasında ki kira sözleşmesinin şartlarının günümüze kadar değiştiren bir çok olay yaşandığını, yaşanan pandemi, ekonomik kriz, yüksek enflasyon ve kira bedellerindeki artış gibi hususlar dikkate alındığında, her bir taşınmaz için sözleşmede belirlenen aylık 2.125,00- TL kira bedelinin bir hayli düşük kaldığını, sözleşmeyi imzalarken mevcut olan dengenin sonradan bozulduğunu, bu bozulma sonucunda müvekkillerinin sözleşmeyi bu haliyle ifa etmesini beklemenin doğru olmadığını, bu dava ile uyarlama istemindeki amacın sözleşmenin feshi veya dönme olmadığını, uyarlama talepli olarak açılan davalarda ihtiyati...

Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davacı vekili dava dilekçesi ile; davacı kooperatifin malik olduğu taşınmazı, davalı şirkete 20.10.1999 başlangıç tarihli yazılı kira sözleşmesi ile 15 yıllığına aylık 471,00 TL bedelle kiraya verdiğini, sözleşmede yıllık artışın her yıl mayıs ayında DİE'nin açıkladığı oranlar nispetinde olacağının kararlaştırıldığını, ancak zaman içinde meydana gelen ekonomik değişimler, yüksek enflasyon, hayat şartlarının ağırlaşması nedeniyle artışlar nedeniyle 2.200 TL'ye olaşan kira bedelinin çok düşük kaldığını iddia ederek,kira bedelinin 01.05.2007 tarihinden itibaren aylık 5.000 TL olarak uyarlanmasını talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesi ile; uyarlama şartlarının bulunmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir....

Ayrıca davacı şirketin ticari defterleri incelenmekle 2020 yılında %43, 2021 yılında ise %51 oranında ciro azalışı olduğu, davacı şirketin kira bedeline ilişkin ödemeleri itirazı kayıtla yaptığı belirlenmiştir. Kural olarak uyarlama davalarında karar ileriye etkili şekilde verilebilecek olup geçmiş dönemlerin kira borcu yönünden uyarlama kararı verilmesine yasal olanak bulunmamaktadır. Uyarlama davasının açılma tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak uyarlama kararı verilemeyeceğinden davacının uyarlama talebinin dava tarihi olan 29/05/2020 tarihinden itibaren uyarlama talebinin değerlendirilmesi gerekmektedir nitekim COVİD-19 pandemisi ve bu pandemi ile ilgili olarak alınan tedbirler bilinmekte olup bu pandeminin bir çok sözleşme yönünden mücbir sebep oluşturacağı uyuşmazlık konusu değildir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira tesbiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Davacı, maliki olduğu taşınmazı 1.12.2005 tarihinde 5 yıl için davalı şirkete kiraladığını, 1.12.2008 tarihinden itibaren yeni dönem kira parasının 3000 TL olması gerekirken 400 TL olarak ödendiğini ileri sürerek aylık kiranın 1.12.2008 tarihinden itibaren 3000 TL olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalı, uyarlama koşullarının bulunmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir....

Mahkemesinin 2010/406 Esas sayılı dosyasında 01.08.2011 tarihinden itibaren kira bedelinin uyarlanması (tespiti) istenmiştir. Bu dosyada istenen kira bedeli bir önceki yılın kira bedeli olduğundan, dava konusu döneme ilişkin kira bedeli buna göre belirlenecektir. Bu nedenle mahkemece bu dava sonucunun bekletici mesele yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. '' gerekçesi ile verdiği bozma kararına karşı mahkemece '' ... .... Asliye ... Mahkemesinde görülen davanın kira bedelinin uyarlanması için açıldığı ve söz konusu davada 01.08.2010 tarihinden itibaren uyarlama yapılmasının istendiği işbu davada ise talebin ait olduğu dönemin 01.08.2012 tarihinden itibaren geçerlilik kazanacağı dolayısıyla her iki davanın konusunun farklı dönemlere ait olduğu kaldı ki Asliye ......

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : UYARLAMA İSTEMLİ Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre, dava taraflar arasındaki kira sözleşmesine dayalı uyarlama istemine ilişkindir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 16.01.2016 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.02.2016 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2016 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 6.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, 11.4.2015 tarihinde yürürlüğe giren, Yargıtay Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki 6644 sayılı Kanun gereğince dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE,17.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Sulh Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 06/03/2014 NUMARASI : 2013/579-2014/155 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira uyarlama davasına dair karar, davacı. tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına ve uyuşmazlıkla uyarlama koşullarının oluşmadığının anlaşılmasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA ve aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenden alınmasına, 25/05/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki uyarlama davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. KARAR Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesinin kısa süreli (8 ay süreli) olup, kısa süreli sözleşmelerde uyarlama talebinde bulunamıyacağının anlaşılmasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı 1.60 TL kalan harcın temyiz edenden alınmasına, 19.1.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....

Uyarlama davalarına ilişkin ilkeler, uyarlama koşullarının var olup olmadığı araştırılmadan hüküm kurulmaz. Mahkemece yapılacak iş, resmi kurumlardan enflasyonun oran ve seyri araştırılmalı,bununla birlikte kiralananın kullanım sahası,nitelikleri bulunduğu mevki, konumu emsal kira paraları, sözleşmenin kurulduğu, davanın açıldığı tarih itibariyle vergi ve amortisman giderleri, artış oranı ve diğer makul ve normal objektif etkenler yerinde uzman bilirkişiler aracılığıyla incelenmeli, böylece belirlenecek uygun durum baz kabul edilmeli,daha sonra hal ve şartların değişmesi nedeniyle kiracıya ne miktarda mükellefiyet yüklenebileceği tartışılmalı, kira parası tarafların amacına uygun objektif iyiniyet, hakkaniyet ve nesafet kurallarının elverdiği ölçüde ve düzeyde, aşırı olmayan, tahammül edilebilir bir seviyeye getirilmeli, sonuçta tüm dayanakları belirtilmiş,gerekçeli karar verilerek sözleşmedeki intibak boşluğu doldurulmalıdır....

Bunun mümkün olmaması hâlinde borçlu, sözleşmeden dönebilir; sürekli edimli sözleşmelerde ise kural olarak, fesih hakkını kullanır.” denilerek uygulamada kabul edilen uyarlama davasının yasa maddesi haline getirildiği belirtilmiştir. Mahkemece, dava konusu kiralanan taşınmaza ilişkin aylık kira bedelinin 01/12/2015 tarihi itibariyle 10.200 TL olarak tespitine karar verilmiş ise de, davacının davadaki talebi kira bedelinin uyarlanmasına ilişkindir....