"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı ve değer artış payı alacağı ... ile ... aralarındaki katkı payı alacağı ve değer artış payı alacağı davasının kısmen kabulüne ve kısmen reddine dair .. Aile Mahkemesi'nden verilen 13.12.2012 gün ve 262/1226 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı mirasçıları vekilleri ve davalı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı vekili, evlilik birliği içinde satın alınarak davalı adına tescil edilen taşınmazlar yönünden mal rejiminin tasfiyesiyle alacak isteğinde bulunmuştur. Davalı vekili öncelikle davanın zamanaşımı nedeniyle olmazsa esastan reddine karar verilmesini savunmuşur. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmesi üzerine hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir....
Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır Yine, Dairenin kararlarında açıklandığı üzere, edinilmiş mallara katılma rejiminin devam ettiği sırada eşlerden biri adına edilen edinilmiş malda diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacağı hakkı bulunmaktadır. Artık değere katılma alacağı eklenecek değerlerden (TMK m. 229) ve denkleştirmeden (TMK m. 230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere eşin edinilmiş mallarının (TMK m. 219) toplam değerinden bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan değerin (TMK m. 231) yarısı üzerinde diğer eşin alacak hakkıdır (TMK m. 236/1). Katılma alacağı yasadan kaynaklanan bir hak olduğundan talepte bulunan eşin gelirinin olması veya söz konusu malvarlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunması gerekmemektedir....
Kooperatif ödemelerinin 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin 170. maddesi gereğince mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden önceki dönemde tamamlanması durumunda, eşler lehine katkı payı alacağı, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 202/1. maddesi gereğince edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu 01.01.2002 tarihinden sonraki dönemde tamamlanması halinde ise değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacağı hakkı doğabilecektir. Kooperatif ödemelerinin bir kısmının mal ayrılığı, bir kısmının da edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemlerde yapılmasında; mal ayrılığı dönemindeki ödemelere her bir eşin yaptığı katkı oranı, daha sonra geçerli olacak edinilmiş mallara katılma rejimine kişisel mal olarak geçeceği kabul edilmektedir....
İddianın ileri sürülüş şekline göre dava, değer artış payı ve artık değere katılma alacağı ile eşya ve ziynet alacağı isteklerine ilişkindir. Tasfiyeye konu taşınmazın, bedelinin tamamının ya da bir kısmının kredi ile karşılanması durumunda, kredi veren kuruluşa yapılan geri ödemelerin isabet ettiği dönemden, miktarından ve taksit sayısından hareketle mal rejiminin tasfiyesi sonucunda eşlerin alacak miktarları belirlenir. 4721 sayılı TMK'nun 202/1.maddesi gereğince edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemde yapılan ödemelerde, eşler lehine değer artış payı ve/veya artık değere katılma alacak hakları doğabilecektir....
Her bir eşin bulunan bu tasarruf oranı, çalışmaları karşılığı elde ettikleri gelirleriyle malın alımına yaptıkları katkı oranı olarak kabul edilerek, tasfiyeye konu malın dava tarihi itibariyle belirlenecek sürüm (rayiç) değeri ile çarpılmak suretiyle katkı payı alacak miktarları hesaplanır. Mal rejiminin devamı süresince, bir eşin sahip olduğu edinilmiş malda ise, diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacak hakkı vardır. Artık değere katılma alacağı; eklenecek değerlerden (TMK 229.m) ve denkleştirmeden (TMK 230.m) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere, eşin edinilmiş mallarının (TMK 219.m) toplam değerinden, bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan artık değerin (TMK 231.m) yarısı üzerindeki diğer eşin alacak hakkıdır (TMK 236/1.m). Katılma alacağı Yasa'dan kaynaklanan bir hak olup, bu hakkı talep eden eşin gelirinin olmasına veya söz konusu mal varlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunulmasına gerek yoktur....
bulunduğu gerekçesiyle; asıl davanın kısmen kabulü ile, 35 AL ... plakalı araç yönünden davacının 4.927,50 TL olan katılma alacağının karar tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsiline, fazla talebin reddine, 4272 parsel sayılı taşınmaz yönünden katılma alacağı ve katkı payı alacağı ve 35 AL ... plakalı araç yönünden değer artış payı alacağı bulunmadığından bu alacaklar yönünden davanın reddine, birleşen davanın kabulü ile, 4272 parsel sayılı taşınmaz yönünden 87.764,00 TL değer artış payı alacağının karar tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmiştir....
Somut olayda uyuşmazlık, vekalet görevinin kötüye kullanılması iddiasına dayalıdır.Mal rejiminden kaynaklanan artık değere katılma alacağı (TMK 231-236 md. ), katkı payı alacağı veya değer artış payına ( TMK 227 md. ) yönelik bir istek mevcut değildir. Dava Borçlar Kanunu’ndan doğmakla genel görevli mahkemede incelenmesi gerekir. Bu durumda uyuşmazlığın, Asliye Hukuk Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırlması gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, HUMK.’nun 25. ve 26. maddeleri gereğince Kadıköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 19.06.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : İlk derece mahkemesince; davacının davaya konu 34 XX 880 Plaka sayılı araç yönünden davacının kabulü ile; 34.267,68- TL katılma alacağının karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, davacının davaya konu 4620 ada 14 parsel sayılı taşınmazdan katılma alacağı talebi yönünden 207.350,29- TL olduğunun tespiti ile taleple bağlı kalınarak 134.411,76- TL katılma alacağının karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, davacının davaya konu 4620 ada 14 parsel sayılı taşınmazdan değer artış payı alacağı yönünden davasının kısmen kabulü ile, 141.285,29- TL değer artış payı alacağının karar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya dair istemin reddine karar verilmiştir....
alacağı ve değer artış payı alacağı talepli davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
Değer artış payı alacağı talep edebilmek için, parasal ya da para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle katkıda bulunulmalıdır Yine, Dairenin kararlarında açıklandığı üzere, edinilmiş mallara katılma rejiminin devam ettiği sırada eşlerden biri adına edilen edinilmiş malda diğer eşin artık değerin yarısı oranında katılma alacağı hakkı bulunmaktadır. Artık değere katılma alacağı eklenecek değerlerden (TMK m. 229) ve denkleştirmeden (TMK m. 230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere eşin edinilmiş mallarının (TMK m. 219) toplam değerinden bu mallara ilişkin borçlar çıktıktan sonra kalan değerin (TMK m. 231) yarısı üzerinde diğer eşin alacak hakkıdır (TMK m. 236/1). Katılma alacağı yasadan kaynaklanan bir hak olduğundan talepte bulunan eşin gelirinin olması veya söz konusu malvarlığının edinilmesine, iyileştirilmesine ya da korunmasına katkıda bulunması gerekmemektedir....
